Arrestaties, plunderingen, de bestorming van het parlement: de protesten tegen het beleid van president Santokhi liepen gisteren in de Surinaamse hoofdstad Paramaribo volledig uit de hand. Het land maakt economisch barre tijden door, waardoor de onvrede enorm is.
Wat gisteren een vreedzaam protest had moeten zijn, groeide uit tot een dag vol plunderingen en rellen. Journalist Amanda Palis van het Surinaamse Key News stond er voor haar werk middenin.
Palis: ''Het leek alsof de demonstranten niets te verliezen hadden. Ik zag totale chaos. De politie werd geprovoceerd en reageerde door traangas op de demonstranten te schieten. De schade in Parmaribo is groot.''
Er zijn een heleboel factoren die de onvrede hebben gevoed, vertelt Palis. Veel daarvan zijn te herleiden naar de slechte economische staat van het land.
Beloftes Santokhi
Onder de vorige regering van president Bouterse is Suriname financieel afgegleden. De huidige president, Chan Santokhi, nam in 2020 de macht over, maar kreeg ook te maken met een lege staatskas.
En er waren nog meer problemen, vertelt Patricia Wijntuin, onderzoeker aan de Hogeschool Utrecht en afkomstig uit Suriname. Wijntuin: ''De vorige regering nam, vlak voor die moest aftreden, nog honderden extra ambtenaren aan. Santokhi moest die allemaal salaris gaan betalen, maar het geld is het probleem.''
Daar moet bij worden vermeld dat ook onder de huidige regering er nog veel extra ambtenaren zijn aangenomen.
Santokhi kreeg dus te maken met een grote uitdaging, maar deed ook een grote belofte. Palis: ''Tijdens zijn campagne zei Santokhi dat hij Suriname binnen 200 dagen uit de crisis zou kunnen halen, maar het gaat eigenlijk alleen maar slechter.'' Zo blijft de inflatie in het land maar stijgen.
Vertrouwen weg
Wijntuin: ''Santokhi wilde het allemaal anders gaan doen. De bezuinigingen werden in eerste instantie voor lief genomen, maar nu de salarissen gelijk blijven en alles duurder wordt, komen mensen in opstand.''
Dat komt ook door een gebrek aan communicatie, vertelt Suriname-kenner Roy Khemradj. ''Er wordt niet verteld waarom bepaalde bezuinigingen omhoog gaan, of waarom de prijzen blijven stijgen. Iedereen klaagt in Suriname.''
De stijging van de brandstofprijzen lijkt de druppel te zijn geweest. Wijntuin: ''Mensen zijn in Suriname voor hun vervoer afhankelijk van brandstof. Daarmee komt Santokhi dus echt aan hun eerste basisbehoeften.''
Wijntuin denkt dat Santokhi de problemen heeft onderschat. ''Hij moet op allerlei manieren leningen zien af te sluiten om salarissen te kunnen betalen en achterstallig onderhoud te fiksen. Om de economie stabiel te krijgen, heeft hij jaren nodig. Maar in Suriname krijg je die tijd niet.''
Vriendjespolitiek
Maar zijn economische beleid met bezuinigingen en prijsstijgingen is niet het enige dat kwaad bloed heeft gezet. Wijntuin: ''Santokhi riep dat hij alles anders ging doen, maar ook hij zet familieleden en vrienden op hoge plekken in de regering neer. Het relationele wordt vermengd met de politiek.''
Palis denkt dan ook dat de dagen van Santokhi in Suriname geteld zijn. ''Veel mensen willen niets meer van hem hebben, zijn z'n beloftes zat. Ze lijken hem niet de tijd te willen geven om te proberen de economie te herstellen.''
'Geen nieuwe verkiezingen'
De protesten in Suriname lijken nog niet voorbij. Op dit moment is er extra beveiliging op straat in Paramaribo. Winkels en markten zijn in de hoofdstad vandaag gesloten.
Vanuit Paramaribo vertelt Palis dat het onzeker is wat er de komende dagen gaat gebeuren. ''De regering zal de situatie moeten kalmeren, maar er zullen geen nieuwe verkiezingen worden uitgeschreven.
