De spanningen tussen Engeland en Schotland zijn verder opgelopen nu de Britse regering een Schotse transgenderwet blokkeert. De regering zegt dat te doen uit vrees voor de veiligheid van vrouwen, maar mogelijk zit er meer achter: "Volgens Westminster zijn de Schotten op oorlogspad vanwege de onafhankelijkheidsdroom die ze hebben."
Een 'frontale aanval op het Schotse parlement'. Zo noemde de Schotse premier Nicola Sturgeon de blokkade van de transgenderwet door Londen. Volgens Sturgeon begeeft de Britse premier Rishi Sunak zich op 'zeer glad ijs'.
Schotland wil het voor mensen gemakkelijker maken om van geslacht te veranderen. Dat wil het onder andere doen door de medische diagnose voor geslachtsverandering te schrappen en de leeftijd waarop dat mogelijk is te verlagen van 18 naar 16 jaar. Een ruime meerderheid van de Schotse parlementariërs heeft z'n steun al geuit voor de wet.
'Vrouwen niet veilig in kleedkamers'
Maar vooral Engelse parlementariërs liggen dwars. Een aantal politici en vrouwenorganisaties is bezorgd over de veiligheid van vrouwen. Kwaadwillende mannen zouden door de wet makkelijker door het leven kunnen gaan als vrouw en zo in bijvoorbeeld kleedruimtes voor vrouwen kunnen komen, redeneert Londen. Het is de eerste keer dat de Britse regering een wet uit Schotland blokkeert.
Maar of het alleen om de veiligheid van vrouwen gaat, valt te betwijfelen. Zo lijken de toegenomen spanningen tussen Engeland en Schotland een grote rol te spelen. "De ruzie tussen de Britse en Schotse regering is uitgelopen op een regelrecht politiek, constitutioneel en binnenkort juridisch conflict", zegt correspondent Anne Saenen.
"Premier Sturgeon van Schotland laat het er namelijk niet bij zitten en heeft aangekondigd de beslissing van de Britse regering aan te vechten in de rechtbank. Volgens politici in Westminster zijn de Schotten daarmee op politiek oorlogspad. Ze zouden volgens Londen bewust ruzie zoeken om het onafhankelijkheidsvuurtje in Schotland aan te wakkeren."
Onafhankelijkheidsdroom leeft
Want die onafhankelijkheidsdroom, die leeft nog steeds bij een deel van de Schotten. In 2014 stemde een meerderheid van de Schotten (55 procent) nog voor onderdeel van het Verenigd Koninkrijk blijven. Maar door de brexit lijkt het sentiment te keren. Daarom zou premier Sturgeon graag een nieuw onafhankelijkheidsreferendum organiseren, later dit jaar.
Dat moet de Britse regering alleen wel goedkeuren, en daar staan ze niet te trappelen om een nieuw referendum. De ruzie over de transgenderwet zal daar niet bij helpen. "Hoe graag sommigen dat ook willen, Schotland is nog altijd onderdeel van het Verenigd Koninkrijk. Dat is het sentiment onder politici in Londen", zegt Saenen.
Gemoederen lopen op in Lagerhuis
"Vandaag werd er in het Lagerhuis lang gedebatteerd over de kwestie. Daar liepen de gemoederen hoog op. Geen wonder, want nooit eerder blokkeerde de Britse regering een wetsvoorstel van de Schotten. Het is een unieke situatie."
De ruzie rond het wetsvoorstel lijkt dus zeker ook politiek ingegeven te zijn. "Toch zal Londen er alles aan doen om de Schotten te laten zien dat het wet ook om andere redenen blokkeert", zegt Saenen. "Londen zal snel een lijst met argumenten publiceren waarom het de transgenderwet tegenhoudt."
Daarbij moet worden gezegd dat Schotland en Engeland ook behoorlijk van elkaar verschillen qua ideologie. Schotland staat bekend als links en progressief. Het land stemde in meerderheid tegen een vertrek uit de Europese Unie.
Engeland is conservatief
Engeland is dat allesbehalve. Engelsen zijn voor brexit en conservatief. "Van veel conservatieve leden van het Lagerhuis, onder wie ministers, is bekend dat ze kritisch zijn op alles dat woke is. Ook zaken die met lhbti-rechten te maken hebben, zoals de Schotse transgenderwet, vallen in die categorie", zegt Saenen. Het zal het conservatieve deel van Westminster daarom ook niet veel moeite hebben gekost om het Schotse wetsvoorstel tegen te houden.
