De onderzeese vulkaanuitbarsting bij de eilandengroep Tonga in januari dit jaar was de grootste die ooit met moderne meetapparatuur is gemeten, hebben onderzoekers bevestigd. Het Nieuw-Zeelandse onderzoeksinstituut NIWA ontdekte dat het equivalent van 2,6 miljoen Olympische zwembaden aan zeebodem werd verplaatst tijdens de eruptie. Dat is een derde meer dan de aanvankelijke ramingen aangaven.
Op 15 januari barstte de onderzeese vulkaan Hunga Tonga-Hunga Ha'apai uit. Bij de uitbarsting werd een enorme wolk as en gas de lucht in geblazen. Sommige deeltjes bereikten een hoogte van meer dan 40 kilometer. "De uitbarsting reikte tot recordhoogte en is de eerste die we ooit in de mesosfeer hebben zien doorbreken," zei zee-geoloog Kevin Mackay. De mesosfeer is een van de luchtlagen in de dampkring rond de aarde.
Krakatoa
De eruptie van Hunga Tonga-Hunga Ha'apai lijkt qua omvang de beruchte uitbarsting in 1883 van de vulkaan Krakatoa te benaderen. Die maakte in Indonesië destijds tienduizenden slachtoffers. Hoe groot de uitbarsting van Krakatoa precies was, is echter niet bekend.
De uitbarsting van de vulkaan op Tonga werd vanaf een boot gefilmd:
Natuurgeweld Tonga vanaf boot gefilmd: gigantische rookpluimen boven zee
De uitbarsting van Hunga Tonga-Hunga Ha'apai in januari zorgde voor een tsunami, die delen van Tonga overspoelde. Daarbij kwamen drie mensen om het leven. Delen van de eilandengroep, waaronder de hoofdstad Nuku'alofa, werden onder een laag as bedekt. Bovendien scheurde een onderzeese internetkabel, waardoor communicatie met het land enige tijd moeilijk was.
700 meter diep
Ondanks de enorme verplaatsing van zeebodem bleef de flank van de vulkaan grotendeels intact. Maar de krater van de onderzeese vulkaan is nu wel 700 meter dieper dan voor de uitbarsting.
Lang was er geen communicatie mogelijk met de eilandengroep, toen dat wel weer lukte, werd de ravage pas echt duidelijk:
Dikke laag as en puin: nieuwe beelden tonen ravage Tonga
Klimaatspecialist Bart Verheggen noemt het ook een heel sterke uitbarsting, maar noemt de impact op het klimaat niet al te groot. Verheggen: "De uitstoot van de hoeveelheid zwavel is relatief klein, volgens schattingen zo'n 50 keer minder dan vrijkwam bij de uitbarsting van de Pinatubo vulkaan in 1991. Dat was de laatste uitbarsting die een wereldwijde afkoeling veroorzaakte voor een paar jaar. Het is de zwavel die voor een tijdelijke afkoeling zorgt, doordat de zwaveldeeltjes zonlicht reflecteren."
