Veel aandacht voor een protest in regio Tibet in China deze week. Een zeldzaam protest, maar zo zeldzaam als we misschien denken, zijn protesten in China niet. Bovendien ging het hier niet om Tibetanen.
Woensdag werd gedemonstreerd in Lhasa, de traditionele hoofdstad van Tibet. Er was daar al jaren geen protest meer geweest, en het leek alsof Tibetanen in opstand kwamen.
Centrum van de Tibetaanse cultuur
"Lhasa en omgeving zijn het spirituele centrum van de Tibetaanse cultuur. Daarom is het ook het meest bezette gebied", weet Sinoloog Henk Schulte Nordholt. En daar gaan al snel de alarmbellen af. "Want iedere vorm van protest wordt daar gewantrouwd."
Maar dit protest was geen kritiek op het regime of zelfs de coronamaatregelen. De demonstranten waren voornamelijk Han-Chinezen, een etnische groep afkomstig uit Oost-Azië. Zij werken in Lhasa, maar nu die stad al bijna tachtig dagen in lockdown zit, is er voor velen geen werk meer. En dus willen ze terug naar huis om daar te gaan werken.
Duizenden protesten
Protest in China is niet zo zeldzaam als je misschien zou verwachten, zegt Robert Barnett, een Britse onderzoeker van moderne Tibetaanse geschiedenis. "Er zijn duizenden protesten in China. Je mag best protesteren in China, als je maar niet tegen het regime protesteert.
"Maar tegelijkertijd weten we wel, dat als de Tibetanen een zelfde soort protest zouden voeren, ze anders behandeld zouden worden dan de Chinezen. Elk Tibetaans protest is een mogelijke bedreiging voor China."
Video's van Tibetanen
De demonstratie blijkt effectief: de Chinese arbeidsmigranten mogen naar huis. Voor hun zit de lockdown er voorlopig op. Maar het onderzoeksteam van Barnett ontvangt ook video's van mensen die uit andere delen van Tibet komen en Lhasa net zo graag willen verlaten. Zij hebben geen geld en geen eten. Of zij ook geholpen gaan worden door de Chinese overheid, weet Barnett niet.
De grootste recente opstand van Tibetanen in Lhasa was in 2008. Honderden monniken verlieten hun klooster en trokken richting het centrum van Lhasa. Wat begon als een vreedzaam protest eindigde in rellen die keihard werden neergeslagen door de Chinese politie. Volgens de Tibetaanse autoriteiten kwamen 220 mensen om.
Niet de laatste opstand
Volgens Barnett was het zeker niet de laatste opstand van mensen in Tibet. Van de meeste protesten is geen beeldmateriaal te vinden, want demonstraties tegen het regime filmen is levensgevaarlijk.
Tibet, nu een provincie van China was van 1912 tot 1950 onafhankelijk, maar werd in dat laatste jaar 'bevrijd' door het Chinese regime. Daarop volgde in 1959 de bloederigste opstand van de recente Tibetaanse geschiedenis, die aan tienduizenden mensen het leven kostte. De geestelijk leider van Tibet, de Dala Lama vluchtte het land uit, en is sindsdien nooit teruggekeerd.
Zogenaamd autonoom gebied
Tibetanen in het buitenland roepen al tientallen jaren op tot de bevrijding van Tibet. In Tibet zelf wordt dat geluid niet gehoord. Sinoloog Schulte Nordholt zegt dat er bewust Chinezen naar de regio worden gestuurd om er bedrijven te openen. "Op die manier probeert China de Tibetaanse cultuur te verzwakken."
Volgens Barnett is de Chinese overheid al jaren bezig de controle op Tibet nog scherper te maken. Na de opstand in 2008 verplaatsten de protesten zich meer van de steden naar de dorpen. Maar het staatstoezicht verhuisde mee. En dus zijn er meer politieagenten, meer toezichthouders en meer burgers met controlerende taken in de dorpen aanwezig.
Dagelijkse update
Wil jij iedere middag een selectie van het belangrijkste nieuws en de opvallendste verhalen in je mail? Meld je dan nu aan voor de dagelijkse update.
