Mogelijk beschikken we in 2030 over vaccins waarmee we kanker kunnen behandelen. Dat zeggen de oprichters van het biotechnologische bedrijf BioNTech, Uğur Şahin en Özlem Türeci. Zij willen de techniek die ze gebruikten voor hun coronavaccin, ook toepassen op kanker.
De Duitse wetenschappers, die in het dagelijks leven een echtpaar zijn, zijn vooral bekend van hun vaccin tegen Covid-19, dat in Europa samen met de grote farmaceut Pfizer werd verspreid.
In 2008 waren zij mede-oprichters van BioNTech. Zij begonnen dat bedrijf met de bedoeling om verschillende typen kanker, zoals melanomen, darmkanker en andere varianten, te behandelen. Toen de coronapandemie toesloeg, hebben zij deze techniek gebruikt om hun Covid-vaccin te ontwikkelen.
Immuunsysteem
Nu willen ze het dus verder ontwikkelen voor hun oorspronkelijke doel, zeggen ze in gesprek met de BBC, namelijk het bestrijden van kanker.
BioNTech voert momenteel meerdere onderzoeken uit naar kankerbestrijding, waaronder eentje waarin patiënten een 'gepersonaliseerd' vaccin toegediend krijgen. Dit is een vaccin dat specifiek op hun DNA is afgestemd. Vervolgens hopen ze dat dit vaccin het immuunsysteem van de patiënt zodanig aan het werk zet, dat de zieke cellen worden aangevallen en uitgeschakeld.
De vaccins van BioNTech werken via de messenger RNA, of mRNA. De techniek geeft de afweercellen in feite 'een instructie of een blauwdruk' om een antigeen te produceren. Het zou werken als een 'marker', een soort signaalvlag, die kankercellen 'aanwijst'. Het immuunsysteem moet de schadelijke cellen zo leren herkennen en tijdig aanvallen.
"mRNA werkt als een blauwdruk waarmee je het lichaam de instructie kunt geven het medicijn of het vaccin zelf aan te maken", zegt professor Türeci. "Wanneer je mRNA als een vaccin gebruikt, is het als een 'Gezocht-poster' van de vijand."
Aantal doorbraken
De toepassing van de mRNA-techniek was vóór de coronapandemie nog niet getest, maar het succes van die vaccins sterkt de wetenschappers in de gedachte dat deze behandeling ook succesvol kan worden tegen kanker. De onderzoeken naar kanker waren al voor corona begonnen. De BBC schrijft dat de eerste resultaten 'bemoedigend' zijn.
"Elke stapje, elke patiënt die we in onze onderzoeken behandelen, leert ons meer over de ziekte en hoe we die kunnen bestrijden", zegt Türeci. "Als wetenschappers zijn we altijd voorzichtig met claims dat we kanker zullen genezen, maar we hebben een aantal doorbraken en daar blijven we aan werken."
Het is bekend dat vele 'veelbelovende' onderzoeken op niets zijn uitgelopen, daarom blijft het zaak om niet te snel te juichen. Het kan nog jaren duren voordat duidelijk wordt of de aanpak van BioNTech succes heeft en of het 'de hype kan waarmaken'.
Rechtszaak over patent
Daarnaast speelt er nog een rechtszaak waarbij BioNTech betrokken is: farmaceut Moderna klaagde de combinatie Pfizer/BioNTech aan. Volgens Moderna hebben de 'collega's' zonder toestemming delen van hun patenten rondom de mRNA-techniek zonder toestemming gekopieerd. Volgens BioNTech heeft het de techniek achter het coronavaccin zelf ontwikkeld.
