Wie goed kijkt naar een slapende hond of kat, ziet aan de bewegingen die ze met hun poten maken dat ze soms levendig kunnen dromen, net zoals wij mensen dat doen. Wetenschappers hebben ontdekt dat dit soort bewegingen ook zichtbaar zijn bij sommige spinnen. Een fascinerende gedachte: kunnen spinnen dromen?
Om maar meteen met die laatste vraag te beginnen: of spinnen écht dromen, dat valt nu nog niet direct te zeggen. Het gaat om een eerste aanwijzing. Maar wel een serieuze.
Een team van wetenschappers aan universiteiten in Duitsland, Italië en het Amerikaanse Harvard observeerde zogenoemde springspinnen. Deze spinachtigen maken geen web maar vangen hun prooi - je raadt het al - door te springen. Ze zekeren zichzelf door gebruik te maken van spinragdraad.
Vier ogen
Deze spinnensoort moet dus heel goede ogen hebben, en dat hebben ze ook. Vier zelfs. De middelste ogen zijn een soort telelenzen. De ogen daarbuiten zijn nuttig om afstanden, vormen en bewegingen goed te kunnen bepalen. De ogen zijn naar voren gericht en reflecteren in het donker als er licht op valt, net als bij katten.
De wetenschappers onderzochten met infraroodcamera's specifiek de nachtelijke inactiviteit van deze beestjes. Ze ontdekten 'periodieke bewegingen' op het netvlies. Tegelijkertijd zagen ze spiertrekkingen van de pootjes.
Deze bewegingen doen volgens de onderzoekers sterk denken aan de bewegingen die wij mensen en sommige dieren maken tijdens de REM-slaap. REM staat voor Rapid eye movement, oftewel: slaap met snelle oogbewegingen. Het is de toestand waarin wij mensen de meest levendige dromen hebben.
De spinnen trilden op een manier die veel leek op bewegingen die honden en katten maken tijdens de REM-slaap, zegt Daniela Rößler, bioloog aan de Duitse universiteit van Konstanz en de hoofdauteur van de studie. Het wetenschappelijke artikel hierover is gepubliceerd in Proceedings of the National Academy of Sciences (PNAS). Of de springspinnen ook visueel dromen, zoals wij dat doen, is een heel ander verhaal, zegt ze tegen de Washington Post.
'Er gebeurt veel cools in hun hersenen'
Een expert in het gedrag en de cognitieve vaardigheden van springspinnen zegt tegen The Guardian dat het 'niet gek' is om te denken dat deze spinnen kunnen dromen. "Ze zijn overdag erg actief, ze zijn constant in beweging en krijgen constant informatie." Die informatie krijgen ze niet alleen via de ogen. Springspinnen hebben kleine haartjes op het lichaam waarmee ze trillingen op kunnen pikken. Ook kunnen de spinnen horen.
"Dus er gebeurt veel cools in hun hersenen, en dan klimmen ze 's nachts in hun kleine zijden nesten. Ze moeten al deze informatie verwerken, dus het zou niet gek zijn als ze zoiets 's nachts zouden doen."
