De lidstaten van de EU zijn 'heel dichtbij' een akkoord over een noodplan om gas te besparen. Het oorspronkelijke plan van de Europese Commissie is wel behoorlijk aangepast. De landen willen 15 procent gas besparen, maar een aantal landen krijgt een uitzondering op die besparing.
Het Duitse persbureau DPA meldt op basis van anonieme diplomaten al dat er genoeg landen zijn die zich aansluiten bij het plan dat moet voorkomen dat we komende winter in de kou komen te zitten. Minister Rob Jetten voor Klimaat en Energie is iets voorzichtiger. Volgens hem zijn de landen 'heel dichtbij' een akkoord.
'Afgezwakt'
"Later vandaag vergaderen de klimaat- en energieministers van de lidstaten, dan moet duidelijk zijn of genoeg landen ook instemmen", zegt politiek verslaggever Fons Lambie. "Nu al is duidelijk dat de EU-landen het plan van de Europese Commissie hebben afgezwakt."
"Voortaan beslissen de lidstaten of de verplichte besparing er komt, en niet de commissie in Brussel. Dat was een bezwaar van veel lidstaten, ook van Nederland. En een aantal lidstaten krijgt een uitzondering op de verplichte besparing. Maar als veel landen een uitzondering krijgen, is het maar de vraag of dit plan genoeg gas bespaart. De vrees is dat Europa deze winter dan toch in de problemen komt."
Voorafgaand aan de vergadering zei minister Jetten te hopen dat het aantal uitzonderingen zo beperkt mogelijk wordt gehouden.
Een aantal lidstaten had bezwaar tegen de verplichte besparing. Lidstaten als Portugal en Spanje vragen zich af waarom zij ook moeten besparen, terwijl ze nauwelijks Russisch gas gebruiken. Ook landen als Cyprus, Malta en Ierland zijn niet verbonden met het energienetwerk op het continent, dus twijfelen over de verplichte besparing.
Plan Commissie
Vorige week presenteerde de Europese Commissie het plan Save Gas for a Safe Winter. Alle EU-landen zouden hun gasverbruik met 15 procent terugschroeven in de periode van 1 augustus tot en met eind maart 2023, ten opzichte van het gemiddelde verbruik in de afgelopen vijf jaar.
Ook wilde de commissie zelf een 'alert' uitroepen, om de verplichte besparing af te dwingen.
De verplichting om gas te besparen kan alleen worden afgedwongen door de Raad, niet door de commissie. Persbureau DPA meldt dat in de nieuwe plannen 'de drempel om zo'n verplichting in te stellen' hoger ligt.
Daarnaast zijn er verschillende clausules opgenomen waarmee lidstaten onder verplichte besparingen uit kunnen komen. Ook kunnen uitzonderingen gemaakt worden voor bepaalde omstandigheden, bijvoorbeeld het vullen van gasvoorraden of als gas als industriële grondstof wordt gebruikt.
