Schrappen abortusrecht hakt erin: 'Meer dan helft Amerikanen vindt dit afschuwelijk'
Het hoge woord is eruit. Het Amerikaanse Hooggerechtshof heeft gesproken: het recht op abortus is niet langer in de hele Verenigde Staten bij wet gegarandeerd. Vier vragen en antwoorden over dit historisch besluit.
Wat is er nu besloten? Kunnen Amerikaanse vrouwen geen abortus meer krijgen?
Dat is niet wat er besloten is. Het Hooggerechtshof heeft besloten dat het niet aan de landelijke overheid is, maar aan de staten zelf. Tot nu toe was het recht op abortus door de federale overheid gegarandeerd in de hele VS, dus ook in de conservatieve staten. Dat was zo sinds 1973, maar dat was volgens het Hooggerechtshof in strijd met de Grondwet. Het is aan de staten zelf om hierover te beslissen. "Elke staat mag nu zijn eigen regels opleggen", zegt correspondent Erik Mouthaan. "Zo’n 20 staten zullen abortus zo goed als onmogelijk maken, of zelfs verbieden."
Sommige staten zullen dat zelfs doen zonder enige uitzondering voor bijvoorbeeld medische redenen of bij verkrachting. In de staat Oklahoma is een abortus met ingang van vandaag zelfs verboden vanaf het moment van bevruchting.
Is dat wat de Amerikanen willen?
Nee, gek genoeg niet. Een overgrote meerderheid in de VS wilde dat de abortusregeling bleef zoals hij was. "Uit peilingen blijkt dat 75 procent van de Amerikanen het landelijke recht op abortus overeind wilde houden", legt Mouthaan uit. "Maar het superconservatieve Hooggerechtshof heeft het laatste woord, omdat het parlement het niet eens wordt over een abortuswet."
Als 75 procent hiertegen is, hoe kan het dan dat het toch is besloten?
Doordat het Hooggerechtshof, dat bestaat uit negen rechters, enorm conservatief is. En het Hooggerechtshof hoeft niet te luisteren naar de wil van het volk. Het hof kijkt alleen maar of regelingen en wetten in overeenstemming zijn met de grondwet.
De negen opperrechters worden benoemd door de dan zittende president. De benoeming is in principe tot hun dood, waarna er een nieuwe rechter wordt benoemd. President Trump heeft tijdens zijn termijn drie opperrechters kunnen benoemen, en die waren door hem vooral geselecteerd op precies dit standpunt.
Twee van hen vervingen een gematigde of progressieve rechter. Daarmee werd de verhouding in het hof tussen conservatief en progressief 6-3. Vanaf dat moment gingen enkele zuidelijke, conservatieve staten bewust strenge anti-abortuswetten maken, die in strijd waren met de op dat moment geldende federale regels, om zo het Hooggerechtshof te dwingen tot deze uitspraak, die vanaf nu bindend is.
Mouthaan: "Een super religieuze conservatieve minderheid is 40 jaar lang bezig geweest dit te bereiken. En nu is het gelukt."
Hoe zijn de reacties nu?
Verdeeld. Anti-abortus activisten zijn supergelukkig, zegt Mouthaan: "In hun ogen zijn in de afgelopen vijftig jaar 60 miljoen kinderen vermoord onder de oude abortusregeling die tot vandaag landelijk gold." Daartegenover staat links Amerika, die spreken van een zwarte dag in de geschiedenis van het land. President Biden deed geen moeite zijn woede te verbergen. "Deze uitspraak is zo extreem. Sommige vrouwen wordt verboden hun gezondheid te beschermen. Sommige vrouwen en meisjes worden nu gedwongen het kind van hun verkrachter te baren."
