De Europese Unie is het eens geworden over sancties tegen Rusland na de erkenning door Moskou van separatistische regio's in Oost-Oekraïne als onafhankelijke staten. Er komt een inreisverbod voor de Europese Unie voor Russische parlementariërs die aandrongen op de erkenning van de separatistische regio's en separatistenleiders. Ook vermogen van deze personen in de EU wordt bevroren.
Met dit pakket van sancties is ingestemd tijdens het spoedoverleg van de Europese ministers van Buitenlandse Zaken.
Handel inperken
Met de maatregelen moeten personen worden getroffen die betrokken zijn bij de spanningen rond Oekraïne. President Poetin en zijn minister van Buitenlandse Zaken worden niet door deze sancties getroffen. Zij staan niet op de lijst van personen die de toegang wordt ontzegd. Dat is om diplomatiek overleg met hen niet te hinderen.
Andere sancties beperken de toegang van de Russische overheid tot de Europese kapitaalmarkt. Daarmee moeten leningen aan Rusland om te gebruiken in de opstandige regio's, worden beperkt. Ook banken die het Russische leger financieren worden getroffen door de maatregelen van de EU.
Zwaardere sancties
Daarnaast wordt de Europese handel met de rebellenrepublieken Donetsk en Loehansk verder ingeperkt. De sancties worden nauw afgestemd met de Verenigde Staten en andere bondgenoten.
De EU houdt zwaardere economische sancties zoals afsluiting van het internationale betalingssysteem SWIFT nog achter de hand. Volgens een hoge bron ligt alles op tafel, in het meest extreme geval gaat het om zware handelssancties zoals die ook tegen Iran zijn ingesteld.
Bekijk hier de tv-speech waarin Poetin de volksrepublieken Donetsk en Loehansk erkent
De Rabobank rekende vandaag voor dat de maatregelen tegen Rusland Nederland tussen de 6 en 16 miljard euro kan kosten.
Geweren en munitie
Eerder vandaag zei premier Rutte al dat er sancties tegen Rusland komen omdat de Russische president Vladimir Poetin gisteravond de separatistische 'volksrepublieken' Donetsk en Loehansk heeft erkend. Als Russische troepen Oekraïne binnentrekken, is dat volgens Rutte reden voor zwaardere sancties.
Volgens Rutte staat momenteel onvoldoende vast dat van een inval sprake is. Poetin heeft aangekondigd troepen naar de republieken te sturen, onder het mom van een 'vredesmissie'.
Het kabinet maakte afgelopen vrijdag al bekend dat het honderd scherpschuttersgeweren, bijbehorende munitie en radars naar Oekraïne gaat sturen, zodat het land zichzelf kan verdedigen als Rusland binnenvalt. Nederland zal Oekraïense militairen gaan trainen in het gebruik van het materieel.
'Sombere toon in Europese hoofdsteden'
In de Europese lidstaten is sinds de snoeiharde toespraak van Poetin weinig hoop op een diplomatieke oplossing, zegt politiek verslaggever Fons Lambie. "In Den Haag en andere Europese regeringssteden is de toon vrij somber. Men nu echt een volledige oorlog in Oekraïne. Dat ook Duitsland bijvoorbeeld Nordstream2 stopt, geeft wel aan dat zelfs Berlijn verwacht dat praten met Moskou weinig zin heeft. Geen enkel Europees land is bereid om militairen te sturen, dus dan zijn sancties de enige mogelijkheid."
Europa heeft een duidelijke knip gemaakt, zegt Lambie. "Dit is een eerste sanctiepakket, specifiek als straf voor de erkenning van de separatistische regio's in het oosten van Oekraïne, gisteravond. Als Rusland daadwerkelijk het Oekraïense leger aanvalt en een oorlog begint, dan komt een groter sanctiepakket op tafel. Dat zal zware economische sancties bevatten, waarmee Rusland bijvoorbeeld afgesloten wordt van de financiële markten. Nederland hoort bij de lidstaten die pleiten voor een scherpe aanpak, ook al zal dat een handelsland als Nederland zelf ook raken. Europa gaat dus in twee stappen. Vanavond een eerste stap, later een grote tweede stap. Zo bewaar je de eenheid onder de 27 EU-lidstaten en zo is er voor Poetin een soort van allerlaatste kans, een laatste uitweg, maar gezien alle signalen uit Moskou is dat ijdele hoop."
'Sancties EU zullen Poetin niet doen beven'
Rem Korteweg, deskundige Europees buitenlandbeleid bij Instituut Clingendael, denkt niet dat de sancties van de EU de Russische president Poetin zullen 'doen beven'. Volgens Korteweg zal president Poetin 'op korte termijn geen traan laten' om de banksancties. "Poetin heeft een goedgevulde staatskas die hiervoor is bedoeld. Ook is het Russische leger wel gewend een paar maanden geen salaris te krijgen. Dit leidt niet op korte termijn tot problemen."
Ook zullen de economische gevolgen van de sancties beperkt zijn, verwacht Korteweg. Het uitstellen van de ingebruikname van omstreden pijpleiding Nord Stream 2 bijvoorbeeld, zoals Duitsland dinsdag bekendmaakte, haalt ook weinig uit. "Nord Stream 2 is een blikvanger, maar economische druk die daarvan uitgaat is minimaal, want de pijpleiding is nog niet in gebruik."
Korteweg schat in dat de EU met deze sancties de diplomatieke deur op een kier wil laten staan omdat het landenblok verwacht dat Rusland meer actie zal ondernemen in Oekraïne. Er kan ook binnen de EU nog onenigheid zijn over hoever landen willen gaan met sancties, zegt hij.
