Het langverwachte onderzoek naar lockdownfeestjes bij de Britse ambtswoning trekt harde conclusies over falend leiderschap. Maar het rapport is niet zo explosief dat Boris Johnsons premierschap direct gevaar loopt. "Dit rapport in deze vorm zou wel eens zijn redding kunnen betekenen. Veel Britten zijn er ook wel klaar mee", zegt correspondent Anne Saenen.
Johnson reageerde vandaag na de publicatie van het rapport door in het Britse parlement excuses te maken en beterschap te beloven. "Hij heeft tijd gewonnen en kiest voor de tegenaanval. Hij kwam op mij niet over als verslagen man", vertelt Saenen.
"Wat het meest opvalt in het rapport is dat er gefaald is door het leiderschap. Dat is waar het uiteindelijk om draait. Tegelijkertijd wordt er niet direct met de vinger naar Johnson gewezen. Het rapport is hard, maar er zijn geen nieuwe feiten of schandalen aan het licht gekomen."
Feesten tijdens lockdown
Het politieke leven van de Britse premier kwam de afgelopen weken in gevaar door ‘partygate’, zoals de rel werd genoemd. Keer op keer kwam er nieuwe informatie naar buiten over feestjes die zouden zijn gehouden tijdens de strenge lockdown in het Verenigd Koninkrijk.
Van een tuinfeest bij Downing Street 10 waar bezoekers werd gevraagd zelf drank mee te nemen (bring your own booze), tot een verjaardagsfeest van Johnson zelf in de ambtswoning. Toen de feestjes werden gehouden mochten Britten vanwege de coronapandemie niet met meer dan twee mensen buiten afspreken, laat staan binnen.
Rapport zonder details
Topambtenaar en hoofdonderzoeker Sue Gray sprak met tientallen betrokkenen en kreeg onder meer camerabeelden te zien. Maar het rapport dat vanmiddag werd gepubliceerd bevat maar een deel van haar bevindingen.
Toen de Britten vorige week in spanning wachtten op de publicatie van het rapport, werd bekend dat ook de politie een onderzoek was gestart naar de lockdownfeestjes. In het rapport van twaalf kantjes dat nu is gepubliceerd staan weinig details om het politieonderzoek niet te frustreren. En dat komt Johnson niet slecht uit.
"Het is een samenvatting van het onderzoek. De meest schadelijke feestjes konden niet genoemd worden vanwege het politie onderzoek. We hadden meer feiten verwacht, nu is het best algemeen. Een foto van Johnson op zo'n feest met een glas wijn in de hand had hem verder in verlegenheid gebracht. Maar dat is niet gebeurd", zegt Saenen.
Politieke druk
Ruim dertig leden van de conservatieve partij van Johnson zouden uit onvrede met de situatie via een brief hebben opgeroepen tot een stemming over zijn leiderschap. Als er 54 brieven zijn komt die stemming er ook, maar de verwachting is niet dat het rapport van vandaag op korte termijn voor meer weerstand zorgt vanuit zijn eigen partij.
De oppositie wil al langer dat Johnson vertrekt vanwege partygate en eist dat het hele rapport gepubliceerd wordt. Maar of dat ooit gebeurt is maar de vraag.
Hoe nu verder?
Het is nu wachten op het politieonderzoek, maar dat kan nog maanden duren. "De kop is eraf voor Johnson. Hij heeft de eerste klap opgevangen en kan de zaak weer verder naar voren schuiven", stelt Saenen.
Johnson probeert ondertussen de aandacht te verleggen en zet in op zijn brexitbeleid. "Hij laat zich graag zien tussen de mensen in arme gebieden die op hem hebben gestemd omdat zij hoopten op een beter leven door brexit", zegt Saenen.
Saenen ziet dat veel Britten na de aanvankelijke woede ook wel klaar zijn met partygate: "Er spelen nu belangrijker zaken voor hen: het stijgen van de gasprijzen, boodschappen die duurder worden door inflatie of de spanningen rond Oekraïne."
