De 34-jarige Belg Dave De K., verdacht van betrokkenheid bij de dood van de 4-jarige Dean, werd eerder veroordeeld voor de dodelijke mishandeling van een 2-jarig jongetje. Na 10 jaar gevangenisstraf, maar zonder psychiatrische behandeling, kwam hij vrij. De Belgische strafrechtadvocaat Peter Verpoorten legt uit hoe dat mogelijk is.
"In België hebben we een zwartwitsysteem. Als iemand een misdrijf heeft gepleegd, wordt gekeken of iemand toerekeningsvatbaar was. Als een verdachte ontoerekeningsvatbaar wordt geacht, kan internering worden opgelegd. Dat is een behandeling in een psychiatrische kliniek. Een soort tbs-dwangverpleging", zegt Verpoorten.
Maar Dave De K. werd toerekeningsvatbaar geacht. Hij werd schuldig bevonden aan fatale mishandeling van de 2-jarige Miguel Van Kriekinge. Hij werd tot 10 jaar cel veroordeeld voor 'feiten van kindermishandeling waarbij de dood werd veroorzaakt'.
Schuldbekwaam geacht
Verpoorten, die veel interneringszaken doet en benadrukt niet bij de zaak tegen Dave De K. betrokken te zijn geweest, wijst erop dat Dave De K. blijkbaar 'schuldbekwaam werd geacht'. "In zulke zware zaken worden psychiatrische onderzoeken gedaan. Die hebben blijkbaar geconcludeerd dat hij toerekeningsvatbaar was."
In Nederland kunnen veroordeelden óók verminderd toerekeningsvatbaar zijn, legt strafrechtadvocaat Jan-Jesse Lieftink van Bureau TBS advocaten uit. "Die kunnen dan naast een gevangenisstraf ook tbs opgelegd krijgen." In België is het één van tweeën.
Volgens de Belgische strafrechtadvocaat Verpoorten heeft dat ook te maken met het tekort aan behandelingsplekken van mensen met een psychische stoornis. "Dat gaat al decennia mis. Jarenlang zaten geïnterneerden, die dus in een psychiatrische instelling moesten zitten, in de gevangenis. Er waren geen plekken om psychiatrisch te worden behandeld. Er zaten tot wel 1500 geïnterneerden in de gevangenis zonder therapie."
Uitzichtloos
Het Europese Hof voor de Rechten van de Mens heeft België daar een paar jaar geleden stevig voor op de vingers getikt. Omdat geïnterneerden niet aan een psychiatrische behandeling kunnen beginnen, hebben ze geen enkel zicht op het einde van hun straf. En dat kan niet, oordeelde het Europese Hof. België werd gedwongen het systeem aan te pakken.
Inmiddels heeft België het aantal wachtenden teruggedrongen, zegt Verpoorten, door de bouw van twee psychiatrische centra. "Toch wachten nog altijd zo'n 400 tot 500 geïnterneerden in gevangenissen op een behandeling in een psychiatrische kliniek."
Bekijk ook: Vader eerder slachtoffertje Dave De K. reageert
De andere reden voor de gevangenisstraf van 10 jaar voor de mishandeling van de 2-jarige peuter is volgens Verpoorten dat het Belgische Openbaar Ministerie de zaak van Dave De K. destijds niet heeft laten voorkomen bij het Assisenhof, maar bij een lagere rechter.
Tijdrovende procedure
"Dit soort zware zaken horen bij het Assisenhof. Daar kunnen getuigen worden gehoord, psychiaters vragen worden gesteld, dokters worden gehoord. Een volksjury doet dan uiteindelijk uitspraak. Maar het grootste probleem is dat het Openbaar Ministerie dat niet heeft gedaan. Dat is namelijk een tijdrovende procedure", zegt Verpoorten.
"Dus heeft het OM het naar een lagere rechter gestuurd, waar het schriftelijk is behandeld. Geen getuigen, geen psychiaters. Maar iedereen geeft een mening en klaar. Het is de schande van de Belgische justitie", zegt een boze Verpoorten.
Maximaal 10 jaar
Die lagere rechter mag, zegt Verpoorten, een maximale straf van 10 jaar opleggen. Dat was ook de straf die Dave De K. kreeg opgelegd. In december 2018 kwam hij vrij. Gisteren werd hij opgepakt op verdenking bij betrokkenheid bij de dood van de 4-jarige Dean.
Dagelijkse update
Wil jij iedere middag een selectie van het belangrijkste nieuws en de opvallendste verhalen in je mail? Meld je dan nu aan voor de dagelijkse update.
