Ruimtetelescoop James Webb is aan de reis begonnen die hem naar zijn werkplek op 1,5 miljoen kilometer afstand van de aarde moet brengen. De opvolger van ruimtetelescoop Hubble werd om precies 13.20 uur met een Ariane 5-raket gelanceerd vanaf de Europese ruimtebasis Kourou in Frans-Guyana.
De James Webb is gebouwd door de ruimtevaartorganisaties van Europa (ESA), de Verenigde Staten (NASA) en Canada (CSA). Vanuit Nederland zijn de Universiteit Leiden, onderzoeksinstituut TNO en wetenschappelijk bureau NOVA-OIR betrokken bij het project dat 8 miljard kostte.
Miljard jaar terugkijken
De ruimtetelescoop is zo groot als een tennisbaan en moest opgevouwen worden om in de laadcapsule van de Ariane 5-raket te passen. Drie minuten na lancering werd de capsule afgestoten en na 27 minuten werd de telescoop losgelaten. De James Webb zal zich gedurende zijn reis langzaam ontvouwen.
Hoe de telescoop het universum gaat bestuderen zie je in onderstaande video:
Vindt dure telescoop teken van leven? 'Kijken in de wieg van de kosmos'
De James Webb kan een miljard jaar verder terugkijken in de tijd dan de Hubble dat kan. Hij moet onder meer zoeken naar planeten waar leven mogelijk is, naar verre sterrenstelsels en sporen van de oerknal. Hij moet zeker tien jaar in gebruik blijven.
Hubble zal verbranden
"De belofte van de Webb is niet om te ontdekken wat we verwachten, maar om ontdekkingen te doen over het heelal waar we ons nu nog geen voorstelling van kunnen maken", zei Bill Nelson, het hoofd van NASA, na afloop van de lancering. "Ik kan niet wachten om te zien wat hij aan het licht zal brengen."
Nederlander Maurice te Plate werkte mee aan het gigantische project. ''Het is een gek idee dat het nu echt zover is, maar zeker fijn dat het eindelijk gebeurt'', zegt hij. "We hebben zo hard gewerkt, zo veel energie erin gestoken. En nu wil ik ook zien wat hij kan, wat hij ons allemaal gaat laten zien."
Voorganger Hubble werd in 1990 gelanceerd en draait sindsdien in een baan rond de aarde, op een hoogte van ruim 500 kilometer. Na ruim dertig jaar is de Hubble aan het einde van zijn leven. De afgelopen tijd stond de telescoop regelmatig uit wegens technische problemen. Ergens in de komende tien jaar zal de Hubble uit zijn baan zakken. Daarna verbrandt hij in de dampkring.
De James Webb moet over ongeveer een maand zijn werkplek bereiken. De eerste beelden en gegevens worden in de zomer van 2022 verwacht.
