Bijna anderhalf jaar lang werd het coronavirus succesvol geëlimineerd in Nieuw-Zeeland. Het land stapt nu over op een andere aanpak: op veel (werk)plekken geldt een vaccinatieplicht. Ruim 90 procent van de Nieuw-Zeelanders is volledig gevaccineerd, maar wie geen prik heeft gehad, kan bijna nergens meer terecht. "Wij zijn onze keuzevrijheid kwijt. Dat zou niet mogen in een democratie."
Naar de kapper? Kan niet meer. Concerten, theatervoorstellingen en bioscoopbezoeken? Alles moest worden afgezegd. Bij restaurants mogen ongevaccineerden alleen nog maar eten afhalen, ook de bibliotheek kunnen ze niet meer bezoeken.
Belang van vaccinatie
Omdat heel weinig Nieuw-Zeelanders het coronavirus onder de leden hebben gehad, is er in het land weinig natuurlijke immuniteit tegen de ziekte, legt epidemioloog Michael Baker uit. "Daarom zijn we erg afhankelijk van de immuniteit die vaccins bieden", vertelt hij aan RTL Nieuws. Het liefst zou hij zien dat 100 procent van de bevolking die in aanmerking komt voor een prik, zich ook daadwerkelijk laat vaccineren.
Het in Nieuw-Zeeland beschikbare vaccin van Pfizer en BioNTech is begin dit jaar veilig verklaard door de lokale gezondheidsautoriteiten. De autoriteiten melden op basis van onderzoek dat het vaccin 95 procent bescherming biedt tegen symptomen die bij het coronavirus horen.
Ook volgens het Nederlandse RIVM biedt het vaccin goede bescherming tegen ziekenhuis- en ic-opname en is het gebruik ervan veilig. De bescherming tegen ziekenhuisopname is 95 procent, de kans op een ic-opname wordt met 98 procent verkleind voor volledig gevaccineerden, stelt het RIVM.
Baan op de tocht
Sinds Nieuw-Zeeland vorige week nieuw beleid invoerde om het coronavirus te beteugelen, raakten Jo en Kenny Snell veel vrijheden kwijt. Het echtpaar, dat in Christchurch op het Zuidereiland woont, wil zich niet laten vaccineren tegen het coronavirus. Ze maken zich zorgen over de betrouwbaarheid van het vaccin van Pfizer.
Door zich niet te laten vaccineren staat ook Kenny zijn baan bij de Nieuw-Zeelandse Belastingdienst op de tocht.
Jo koos er heel bewust voor zich niet te laten inenten tegen het coronavirus. "Wie gevaccineerd is, kan het virus óók verspreiden", zegt ze. "Daarnaast heb ik mijn twijfels bij de werking van de MRNA-vaccins."
Ook haar echtgenoot Kenny besloot zich niet te laten prikken. Het besluit heeft grote gevolgen voor hun dagelijkse leven. "Er wordt momenteel bij de Belastingdienst, waar ik werk, onderhandeld over het lot van ongevaccineerden", zegt Kenny. "In eerste instantie mag ik vanuit thuis door blijven werken, maar als ik begin volgend jaar nog niet gevaccineerd ben, riskeer ik mijn baan kwijt te raken."
'Het verzet'
De twee vinden het 'zuur' dat zij niet meer welkom zijn bij concerten en theatervoorstellingen. Ze overwogen daarom ergens een valse QR-code te proberen te bemachtigen, maar dat blijkt in de praktijk niet nodig. "Er is een heel netwerk ontstaan van cafeetjes en barretjes in de stad die stiekem ook ongevaccineerden binnenlaten", zegt Jo. "Wij noemen dat ondergrondse netwerk 'het verzet'".
De twee zouden het best oké vinden als ze de mogelijkheid krijgen om zich regelmatig te laten testen op het coronavirus. "Maar door deze vaccinatieplicht zijn wij onze keuzevrijheid kwijt. Dat zou niet mogen in een democratie", vindt Jo.
Protesten
Ze loopt daarom regelmatig mee met protesten tegen het coronabeleid en vindt daar gelijkgestemden. "Daar lopen piloten, oudere stellen, jonge moeders. Mensen van alle rangen en standen verzetten zich tegen deze regels", zegt de Nieuw-Zeelandse.
Het lijkt er echter niet op dat de autoriteiten de regels voor ongevaccineerden zullen versoepelen. "De collectieve bescherming die we hadden door het virus aan de grens tegen te houden is nu veranderd in een individuele bescherming door je te laten vaccineren", zei premier Jacinda Ardern er de afgelopen maanden regelmatig over. Ze heeft daarom maar één boodschap aan Nieuw-Zeelanders: laat je vaccineren.
Sinds het begin van de pandemie was Nieuw-Zeeland regelmatig in het nieuws vanwege het coronabeleid. Door de vroege en harde aanpak van premier Ardern werd het virus succesvol geëlimineerd, de gesloten landsgrenzen hielden corona vervolgens bijna anderhalf jaar lang buiten de deur.
Meer dan honderd dagen lockdown
Een reiziger die het virus vanuit Australië overbracht naar de Nieuw-Zeelandse stad Auckland, zorgde vier maanden geleden voor een uitbraak met de deltavariant. Auckland werd door de regering afgesloten van de rest van het land.
Inwoners van de miljoenenstad mogen sinds deze week, na meer dan honderd dagen in lockdown, voor het eerst de stad weer uit. Een groot deel van Nieuw-Zeeland wordt nu voor het eerst sinds de pandemie geconfronteerd met het coronavirus.
Om ervoor te zorgen dat het aantal ziekenhuisopnames beheersbaar blijft als het virus zich in het land verspreidt, zette premier Ardern vol in op vaccinaties. Daardoor heeft inmiddels meer dan 94 procent van de bevolking één vaccinatie gehaald, ruim 90 procent is volledig gevaccineerd. In sommige steden, zoals Auckland, is de vaccinatiegraad zelfs meer dan 97 procent.
Verplichte QR-code
Vorige week voerde Nieuw-Zeeland na de maandenlange vaccinatiecampagne een 2G-beleid in. Op heel veel plekken mogen momenteel alleen mensen komen die volledig gevaccineerd zijn.
Het gaat onder meer om alle restaurants en cafés, waar je bij binnenkomst een QR-code moet laten zien. Ook in veel publieke ruimtes zoals zwembaden en bibliotheken geldt een vaccinatieplicht. Daarnaast moeten leerkrachten, horecamedewerkers, zorgpersoneel en ambtenaren zich verplicht laten vaccineren. Wie geen prik haalt, verliest zijn of haar baan.
2G in Nederland, nog ver weg?
In Nederland ligt 2G-beleid zeer gevoelig. Er is een nieuwe wet voor nodig, waar de Tweede Kamer zich begin deze maand over zou buigen. Dat wordt echter pas volgend jaar, besloot het kabinet.
Omdat de besmettingscijfers momenteel hoog zijn, dacht de regering namelijk niet dat 2G er momenteel voor zou kunnen zorgen dat sectoren snel geopend kunnen worden. Daarnaast geeft uitstel van de behandeling van het wetsvoorstel het kabinet tijd om meer steun te verzamelen voor het plan.
Je laten testen op het coronavirus is geen optie. Ook een coronaherstelbewijs geldt niet. Omdat Nieuw-Zeeland het virus lang buiten de deur hield, zijn er überhaupt slechts zo'n 12.000 inwoners hersteld van het virus.
'We staan er goed voor'
De Nieuw-Zeelandse epidemioloog Michael Baker was in eerste instantie teleurgesteld dat Nieuw-Zeeland er niet in slaagde het coronavirus opnieuw te elimineren. "Het was mogelijk geweest, maar de offers die daarvoor gebracht moesten worden, waren voor de regering simpelweg te groot", legt hij uit. "Omdat Australië besloot het virus niet langer te elimineren, werd het voor ons ook lastiger aan dat doel vast te houden."
Hij verwacht dat de besmettingen de komende tijd op zullen lopen, nu inwoners van Auckland door het land kunnen reizen. Omdat er landelijk zoveel mensen gevaccineerd zijn, hoopt hij dat de druk op de zorg meevalt.
Daarnaast 'werkt het in ons voordeel dat het momenteel zomer is', legt Baker uit. Wel maakt hij zich zorgen dat het virus kwetsbare gemeenschappen bereikt. "Arme regio's, afgelegen gebieden of wijken met veel ongevaccineerden vormen een risico", vertelt hij aan RTL Nieuws.
Half januari moet Nieuw-Zeeland beslissen of het de grenzen opent voor buitenlanders, zoals het vorige maand al aankondigde. "Dat wordt een lastige beslissing voor de regering", denkt Baker. "De druk op Nieuw-Zeeland om te heropenen is enorm, maar buiten onze landsgrenzen vormt de omikronvariant een risico waar wij momenteel niet mee te maken hebben."
