Het is nog altijd onduidelijk wat de precieze oorsprong is van het coronavirus, ook al trok een team van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) eerder dit jaar naar China om die te onderzoeken. De conclusie van dat team werd destijds ondermijnd door de baas van de WHO, vindt viroloog Marion Koopmans, die onderdeel uitmaakte van het team.
"Wij ervoeren het als: we worden voor de bus gegooid", zegt Koopmans vandaag in het onderzoeksprogramma Zembla. Degene die dat volgens haar deed is Tedros Ghebreyesus, de baas van de WHO.
Laboratorium
Toen Koopmans en het WHO-team eerder dit jaar vier weken in China verbleven om onderzoek te doen, werd daar ook de theorie onderzocht dat het coronavirus uit een laboratorium in de stad Wuhan zou komen. Volgens het team was die theorie 'extreem onwaarschijnlijk' en verdiende die geen verder onderzoek.
Die conclusie werd door Ghebreyesus bij een persconferentie die volgde vervolgens 'prematuur' genoemd, waardoor hij dus tegen zijn eigen team inging. "We hebben een indringend gesprek gehad”, zegt Koopmans nu. “Ik was behoorlijk geïrriteerd."
Vervolgstappen
Het onderzoek naar de oorsprong van het virus werd zonder resultaat stilgelegd, ook al lag er al in februari een lijst met aanbevelingen voor vervolgonderzoek klaar, zegt Koopmans. "Er is nog niet het begin van een vervolgstap genomen. Dat is triest." Vorige maand werd wel aangekondigd dat er een nieuw WHO-team naar China zal gaan, opnieuw met Koopmans.
De oorsprong van het virus werd inzet in een politieke strijd tussen de Verenigde Staten en China. Donald Trump, de voormalige president van Amerika, noemde het virus steevast 'het Chinese virus'. Ook diens opvolger Joe Biden liet zijn veiligheidsdiensten de theorie van het laboratorium uitzoeken, terwijl China beweerde dat het virus juist in de VS was gefabriceerd.
Dat ze dacht dat de waarheid met dergelijke belangen boven water zou komen in China, noemt Koopmans nu 'naïef'. "Ik heb het in ieder geval onderschat hoe ongelooflijk de focus op die missie is komen te liggen, dat heb ik echt onderschat. Maar ik zou het een hele slechte zaak vinden als dit soort dingen gewoon niet meer kunnen vanwege dat politieke geharrewar, dan zijn we echt verder van huis."
Deal met Chinezen
Over de conclusies van het WHO-team is de laatste tijd meer te doen. In een recente documentaire zegt Ben Embarek, de leider van het team, dat er een deal was gemaakt met een Chinese delegatie uit het team. Die wilde dat de laboratoriumtheorie helemaal niet genoemd zou worden.
Uiteindelijk zou zijn overeengekomen dat de theorie wel zou worden aangehaald, maar dat meteen gemeld zou worden dat verder onderzoek niet nodig was. Koopmans zegt niets van een eventuele deal te weten. "Dat is iets waar wij ons allemaal over verbaasd hebben, want dat is niet iets wat wij hebben gehoord."
Dagelijkse update
Wil jij iedere middag een selectie van het belangrijkste nieuws en de opvallendste verhalen in je mail? Meld je dan nu aan voor de dagelijkse update.
