De klimaattop in het Schotse Glasgow is op dit moment halverwege. Het wordt gezien als belangrijkste top sinds het klimaatakkoord van Parijs in 2015. Maar wat is er afgelopen week al bereikt? En is het genoeg?
In Glasgow zijn op dit moment vertegenwoordigers van zo'n 200 landen bijeen. De COP26, zoals de top wordt genoemd, duurt in totaal twee weken. Ze onderhandelen over hoe de eind 2015 in Parijs afgesproken klimaatdoelen gerealiseerd moeten worden. Met als belangrijkste doel: de opwarming van de aarde beperkt houden tot maximaal 1,5 graad.
Gisteren werden er wereldwijd klimaatprotesten gehouden. Van Sydney tot Seoul, en van Parijs tot Glasgow. In Amsterdam was zelfs een van de grootste klimaatacties ooit in Nederland. Betogers maken zich zorgen. Komt het wel goed met het klimaat?
Veel jongeren bij klimaatmars Amsterdam: 'Het is onze toekomst'
De eerste grote deal die afgelopen week werd gemaakt, is het einde van ontbossing in 2030. Althans, dat is wat honderd landen hebben afgesproken. Elke minuut gaat nu een gebied van zo'n 27 voetbalvelden verloren door ontbossing.
Houtkap is een van de oorzaken van klimaatverandering omdat bomen grote hoeveelheden CO2 kunnen opnemen. Er wordt nu zo'n 16,5 miljard euro vrijgemaakt om bijvoorbeeld bossen die zijn beschadigd te herstellen en voor de ontwikkeling van duurzame landbouw.
'Probleem met naleving'
De deal wordt gezien als baanbrekend, omdat ook landen als Brazilië meedoen. De boskap in de Amazone bereikte onder president Bolsonaro de laatste jaren een dieptepunt.
Een deal sluiten is stap één, maar dan moet het ook nog uitgevoerd worden. En daar zijn critici sceptisch over. Klimaatexpert Jos Delbeke zegt tegen VRT nieuws dat we al veel van dit soort aankondigingen hebben gehad. "Het probleem van de naleving van dergelijke akkoorden zijn illegale activiteiten, die moeten we onder controle krijgen wereldwijd. De nadruk ligt op opvolging door bijvoorbeeld observatie vanuit de ruimte."
Stoppen met kolen
Ook hebben tientallen landen beloofd te stoppen met het gebruik van kolencentrales. De rijke landen zullen vóór 2030 stoppen met het verbranden van kolen, en armere landen vóór 2040.
Probleem: groot steenkoolgebruikers Australië, China, India en de Verenigde Staten hebben de verklaring niet ondertekend. Bovendien zijn de afspraken niet bindend en vinden klimaatexperts dat de deadlines te ver in de toekomst liggen.
Volgens het Internationaal Energieagentschap moet de nieuwe ontwikkeling van fossiele brandstoffen vanaf dit jaar worden stopgezet, wil de opwarming van de aarde binnen 1,5 graad blijven. In 2050 zou er helemaal geen broeikasgassen meer in de atmosfeer moeten zitten.
Belofte van uitstoter India
Europa en de Verenigde Staten mikken er dan ook op om in 2050 volledig klimaatneutraal te zijn. Oftewel: geen extra broeikassen uitstoten in de lucht. Deze week beloofde India in 2070 klimaatneutraal te zijn. Een uitdaging voor het land, dat behoort tot een van de grootste uitstoters ter wereld. Daarom wordt de belofte gezien als een lichtpuntje.
Verder spaken twintig laden af om binnen een jaar te stoppen met investeren in fossiele brandstoffen in het buitenland. Een doorbraak, omdat ook gas en olie worden meegenomen. De grote afwezige hierin is Nederland. Daar kreeg demissionair premier Mark Rutte kritiek op, omdat hij eerder op de top opriep tot 'Actie, actie, actie'. Volgens Rutte is het aan een volgend kabinet om het ambitieniveau te bepalen.
'Actie, actie, actie': dit zei Rutte op de klimaattop in Glasgow
Nog één week
Veel beloftes dus, al is het wel van cruciaal belang dat landen zich aan de gemaakte afspraken gaan houden. Want als alle landen zich aan het klimaatbeleid van vóór de top in Glasgow zouden houden, zou de temperatuur op aarde met 3 graden stijgen.
Daarom riep de Britse premier Johnson vandaag op tot meer ambitie bij de onderhandelingen. "De COP26 heeft nog een week om de wereld te helpen, we moeten allemaal samenwerken en naar de finish gaan", zei de gastheer. De premier benadrukte dat er 'grote compromissen' nodig zijn om het doel van de 1,5 graad levend te houden. Morgen gaan de onderhandelingen in Glasgow verder.
