De Filipijnse journaliste Maria Ressa en de Russische journalist Dmitri Moeratov hebben de Nobelprijs voor de Vrede gewonnen. Ze krijgen de prestigieuze onderscheiding voor hun 'moedige strijd' voor de vrijheid van meningsuiting in hun thuislanden.
Ressa is de medeoprichter van Rappler, een platform voor onderzoeksjournalistiek. Rappler besteedde onder meer aandacht aan de verspreiding van nepnieuws en het bloedige antidrugsbeleid van president Rodrigo Duterte.
Laatste onafhankelijke krant Rusland
Moeratov is de hoofdredacteur en medeoprichter van Novaja Gazeta, de laatst overgebleven onafhankelijke krant van Rusland. Novaja Gazeta is onder meer bekend van onderzoeken naar de oorlog in Tsjetsjenië en de ramp met vlucht MH17. Zo onthulde Novaja Gazeta in 2019 de identiteit van een Russische MH17-verdachte.
Werken voor Novaja Gazeta kan gevaarlijk zijn: een aantal journalisten van de krant is vanwege hun werk vermoord. De bekendste is Anna Politkovskaja, die kritisch schreef over de Russische militaire campagne in Tsjetsjenië. Ze werd in 2006 in de lift van haar flatgebouw in Moskou doodgeschoten door een huurmoordenaar. De opdrachtgever is nooit gevonden.
Voorzitter Berit Reiss-Andersen van het Noorse Nobelcomité noemde de winnaars vertegenwoordigers van alle journalisten die zich inzetten voor dergelijke idealen 'in een wereld waarin democratie en de vrijheid van de pers steeds meer onder druk staan'.
De jury had dit jaar de keuze uit 329 voorgedragen mensen en instellingen, onder wie de gevangen zittende Russische politicus Aleksej Navalni, de klimaatactiviste Greta Thunberg en de oppositieleider van Belarus, Svetlana Tichanovskaja.
Nobelprijswinnaar in oorlog
Het was de eerste keer sinds 1935 dat de prijs is toegekend aan leden van de pers. Vorig jaar ging de prijs naar een VN-organisatie, het Wereldvoedselprogramma (WFP).
Volgens deskundigen is het voor de jury van de Nobelprijs erg moeilijk om letterlijk een vredestichter te vinden. Het afgelopen jaar is er wereldwijd weinig vooruitgang geboekt in het tot stand brengen van vrede. Een eerdere Nobelprijswinnaar (2019), de Ethiopische leider Abiy Ahmed, is nu in oorlog met het noorden van zijn land.
