Terug naar normaal, op die dag moeten wij nog wachten maar in Denemarken is het zo ver. Als eerste EU-land schrapt Denemarken alle beperkende maatregelen. Wat maakte van Denemarken een koploper?
Wie een nachtclub in wil hoeft geen coronapas meer te tonen en als een kind besmet blijkt te zijn, stuurt de leraar de hele klas niet langer naar huis. Ook mag er weer ouderwets gewerkt worden in de kantoortuin van de baas. De Denen zijn van alle regels af.
"Dat hebben we te danken aan de vaccins en de inspanningen van onze burgers," schreef de gezondheidsminister.
Routekaart
Een maand terug werd de mondkapjesplicht in het openbaar vervoer al geschrapt. Keurig volgens de uitgestippelde routekaart van de Deense overheid. "De Denen weten waar ze aan toe zijn. Totaal anders dan in Nederland, waar de routekaart als sneeuw voor de zon is verdwenen. Persoonlijk vind ik dat onbegrijpelijk," zegt Henk van der Liet. Hij is professor Scandinavië studies aan de Universiteit van Amsterdam en weet alles van de Deense cultuur.
Snel schakelen
Volgens hem zijn er een aantal redenen te noemen waarom Denemarken het zo goed heeft gedaan. Een daarvan is dat de overheid steeds snel gehandeld heeft. Zo sloten de Denen in maart 2020 al de grenzen om het virus tegen te houden. Om besmettingen op te sporen werden veel eerder dan bij ons al teststraten ingericht en zodra de vaccins beschikbaar kwamen was alles daarvoor geregeld.
Denemarken besloot als eerste land om volledig te stoppen met AstraZeneca, toen de zeer zeldzame bijwerking aan het licht kwam. Ze prikten toen verder alleen nog met Pfizer en Moderna. "Het vertrouwen in het prikken is zo niet geschaad," zegt Van der Liet. "Het signaal naar de burger is een overheid die als een bok op de haverkist zit. Zo groeit het vertrouwen in de politiek."
Minder besmettingen, minder doden
Denemarken telt veel minder coronabesmettingen en -doden dan Nederland. Dat komt mede omdat ze dit jaar geen besmettingspiek hadden. De oorzaak: Het vele testen en de invoering van de coronapas, die je nodig had om ergens toegang te krijgen.
"Als ik naar de universiteit ging, liet ik mij altijd testen want ik moest een geldige coronapas hebben," zegt Rudi Westendorp. Hij is hoogleraar ouderengeneeskunde aan de universiteit van Kopenhagen en in Leiden. "Zo hebben de Denen het normale leven weer opgepakt."
Inmiddels beschouwt de overheid corona niet langer als een maatschappelijk bedreigende ziekte. "De Denen zeggen niet dat het helemaal weg is. Je kan er nog steeds ziek van worden of zelfs dood aan gaan. Maar het is proportioneel, net als met andere ziekten. Dus de samenleving gaat weer open," zegt Westendorp.
Volgzamer
Dat de Denen weer alles kunnen is vooral ook hun eigen verdienste, meent Van der Liet. Naast een overheid die snel handelt, hebben de Denen zich ook goed aan de regels gehouden. "De Denen zijn volgzamer en solidariteit is ingebakken in de cultuur. Je doet geen gekke dingen als je anderen kan schaden. Wij in Nederland zijn liberaler. Dat heeft voordelen, maar ook nadelen."
Elk jaar komt hij wel in Denemarken, al veertig jaar lang. Tot corona van zich liet horen. Voor het eerst was hij er meer dan een jaar niet geweest, maar vorige week kon het weer.
"Ik was er voor een congres. Niemand droeg een mondkapje. Handen schudden of een kus op de wang is nog wel taboe, maar verder geen regels. Het is wel weer fijn," zegt Van der Liet. Terug naar Amsterdam moest hij namelijk de gehele treinreis weer een mondkapje op. Net als in Nederland is ook in Duitsland een mondkapje in het openbaar vervoer nog altijd verplicht.
Nederland
Voor ons is het wachten op de volgende persconferentie voor de versoepeling van maatregelen.
Als de situatie het toelaat, wil het kabinet op 20 september de 1,5-meterregel loslaten, en op 1 november zou dan een eind kunnen komen aan alle coronamaatregelen.
