Griekenland heeft een stalen muur van 40 kilometer aan de grens met Turkije gezet. Het is een aanvulling op de bestaande muur van 12,5 kilometer en het is uitgerust met een hi-tech, automatisch bewakingssysteem. "Ons land zal geen toegangspoort naar Europa zijn voor Afghaanse migranten", zegt de Griekse minister van Migratie.
Griekenland wil Afghaanse asielzoekers tegenhouden die mogelijk naar Europa komen nu de radicaalislamitische taliban de macht overnemen in Afghanistan. De Grieken hebben geen zin om opnieuw in de frontlijn te liggen bij een volgende vluchtelingencrisis.
De vorige vluchtelingencrisis was in 2015, toen ruim 1 miljoen mensen, vooral Syrische vluchtelingen, naar Europa kwamen. Veruit de meeste gingen naar West-Europa, maar zo'n 60.000 zitten nog altijd vast in Griekenland.
EU wil opvang in de regio
Met de beelden van de wanhopige evacuaties in Kabul is de vraag: wat gaat er met Afghaanse vluchtelingen gebeuren? Afghanen die Westerse landen hebben geholpen, zoals legertolken, worden geëvacueerd en krijgen asiel in het Westen. Maar de EU wil dat andere Afghaanse vluchtelingen worden opgevangen in de buurlanden.
Dat is wat er gewoonlijk met Afghaanse vluchtelingen gebeurt. Volgens de VN-vluchtelingenorganisatie UNHCR leeft 90% van de 2,6 miljoen Afghaanse vluchtelingen in de buurlanden.
'Snel humanitaire hulp'
Opvang in de regio zal echter niet vanzelf gaan. Buurlanden als Oezbekistan en Tadzjikistan zijn bijvoorbeeld zo arm dat veel eigen inwoners al emigreren. EU-ambtenaren zeggen in een intern memo dat in handen is van persbureau AP: we moeten leren van 2015 en de Afghanen niet aan hun lot overlaten. Zonder snelle humanitaire hulp zullen ze in beweging komen.
Zo snel gaat het voorlopig nog niet. Als Afghanen onze kant op komen, zullen ze vooral via Turkije gaan. Daar loopt het nog geen storm: tot nu toe kwamen er in Turkije dit jaar 35.000 Afghanen aan. Dat is niet extreem veel: over heel 2020 waren dat er 50.000.
Turkije voelt zich niet geroepen
Maar Turkije verwacht, na de machtsovername van de taliban, meer Afghaanse vluchtelingen. President Erdogan zit daar niet op te wachten: "Turkije heeft geen plicht of verantwoordelijkheid om de vluchtelingenopslagplaats van Europa te worden." Turkije worstelt zelf met grote economische problemen (inflatie, werkloosheid) en het heeft al 3,6 miljoen Syrische vluchtelingen opgenomen. Turkije bouwt een grensmuur om vluchtelingen buiten de deur te houden.
Griekenland wil 'geen toegangspoort' worden en Turkije wil 'geen opslagplaats' zijn. Voor Afghanen die naar Europa vluchten, kan de tocht dus nog lastiger worden dan hij nu al is. Onze correspondent Olaf Koens sprak kortgeleden nog met Afghaanse vluchtelingen die aankwamen in Turkije. Voor hen ligt de reis nu al vol met hindernissen.
