Gaat Europa aan het Spoetnikvaccin? Deze landen willen het wel

Het EMA gaat bekijken of Spoetnik-V geschikt is voor gebruik binnen de Europese Unie. Deskundigen zullen de klinische proeven bespreken die in Rusland met het vaccin zijn uitgevoerd. Spoetnik werd in Rusland al in augustus goedgekeurd voor gebruik. Dat gebeurde in een vroeg stadium van het onderzoek naar het middel.

Het vaccin was toen nog niet op een grote groep mensen getest. EMA-deskundigen gaan nu onderzoeken of de proeven in Rusland op ethische wijze zijn uitgevoerd en of daarbij de juiste richtlijnen in acht zijn genomen. Volgens welingelichte bronnen zou dat niet het geval zijn geweest.  

Wereldwijd prikken al zestig landen met Spoetnik. Het westen moest eerst niks weten van het Russische vaccin, mede doordat de makers niet transparant waren over hun onderzoeksresultaten. Maar inmiddels zien ook veel EU-landen het middel als een serieuze kandidaat.

Hongarije en Slowakije  

Hongarije was het eerste land dat naar het Russische middel greep en is het enige EU-land dat het al gebruikt. Daar wordt er sinds februari al geprikt met Spoetnik. En ook Slowakije heeft al twee miljoen doses besteld. Daarvan zijn inmiddels 200.000 geleverd. Door de controversie van de aankoop ontstond er zelfs een kabinetscrisis.

Maar de Russische medicijnmakers hebben hun levering aan Slowakije inmiddels teruggevraagd, nadat de Slowaakse medicijnautoriteiten aangaven twijfels te hebben over de kwaliteit van de geleverde vaccins. Volgens de Slowaken zouden ze niet goed beoordeeld kunnen worden door een gebrek aan informatie en zouden ze verschillen van de vaccins zoals ze beschreven werden in het wetenschappelijke tijdschrift The Lancet. Daarin werd geconcludeerd dat Spoetnik voor 92 procent effectief zou zijn.     

Tsjechië

In Tsjechië wordt er in de politiek flink geruzied over het Spoetnikvaccin. De Tsjechische president Miloš Zeman wil het voorbeeld van Hongarije volgen en probeert buiten het EMA om goedkeuring in zijn land te verkrijgen. De inmiddels voormalige gezondheidsminister Jan Blatný is het daar niet mee eens en werd daarom afgelopen woensdag ontslagen.

Duitsland

Ook landen dichterbij huis willen gebruik maken van Spoetnik. De premier van de Duitse deelstaat Beieren kondigde eerder deze week aan dat hij op eigen houtje een voorcontract voor 2.5 miljoen doses heeft getekend. Als Spoetnik officieel in Europa wordt toegelaten, zal de deelstaat in juli de vaccins ontvangen. De kleinere deelstaat Mecklenburg-Voorpommern sloot een dezelfde soort deal met de Russen.

De Duitse bondskanselier Angela Merkel liet al eerder weten dat haar land 'elk vaccin zal gebruiken dat is goedgekeurd door de EMA'.

Oostenrijk

En Oostenrijk volgt mogelijk spoedig. Bondskanselier Sebastian Kurz vertelde eerder een afspraak te willen maken voor 1 miljoen doses. Hij zei daar eerst altijd over ook te willen wachten op goedkeuring van het EMA, maar in zijn meest recente uitspraken noemde hij die voorwaarde niet meer.  

Italië

Als het EMA zijn goedkeuring geeft, zal de Noord-Italiaanse regio Lombardije vanaf juli beginnen met het produceren van Spoetnik. De Italianen hebben een contract met de Russen afgesloten om voor het einde van dit jaar 10 miljoen doses te produceren. Ook de Zuid-Italiaanse regio Campania wil de Russische vaccins kopen zodra ze zijn goedgekeurd door het EMA.

Spanje en Frankrijk

Het Russische investeringsfonds RDIF, die verantwoordelijk is voor de marketing en financiering van Spoetnik, zegt ook contracten te hebben gesloten met producenten in Spanje en Frankrijk. Om welke bedrijven dat gaat is niet duidelijk.

Ook bij de Nederlandse regering kwam het Russisch vaccin ter sprake. ''Heeft de premier al met de Russische president Poetin gebeld om een grote lading van het Russische vaccin te krijgen'', vroeg Geert Wilders zich tijdens een coronadebat hardop af. Maar zonder toestemming van het EMA zullen daar naar alle waarschijnlijkheid in Nederland geen afspraken over worden gemaakt.