Uit twee journalistieke onderzoeken blijkt dat Ethiopische soldaten in de deelstaat Tigray een bloedbad hebben aangericht. Getuigenissen van nabestaanden en analyse van videobeelden laten zien wat er zich op die fatale middag bij het plaatsje Mahbere Dego zou hebben afgespeeld.
Al jaren is sprake van spanningen tussen de Ethiopische premier Ahmed Abiy en de lokale overheid van de noordelijke provincie Tigray. Het conflict in het noorden van Ethiopië loopt steeds verder uit de hand. Er zouden al honderden doden zijn gevallen en duizenden mensen zijn gevlucht.
Geëxecuteerd op bergplateau
Een serie verontrustende video’s verscheen begin maart op social media: soldaten leiden een groep ongewapende mensen naar de rand van een bergplateau, en executeren hen daar. Een lichaam wordt van de rand van de klif gegooid.
Het is lastig om goed journalistiek onderzoek te doen in Tigray: het internet- en telefoonverkeer lagen maandenlang plat en journalisten kregen geen toegang tot het gebied. Ook nu nog is het voor journalisten lastig om door Tigray te reizen en verslag te doen.
Bekijk ook: Geen eten, geen bed, oorlog in Ethiopië verwoest duizenden levens:
Geen eten, geen bed, oorlog in Ethiopië verwoest duizenden levens
Grondige analyse
Dit soort opzienbarende verhalen komt daarom normaliter weinig naar buiten. Maar door de locatie grondig te analyseren kon met openbare bronnen zoals Google Earth worden uitgezocht waar deze aanval heeft plaatsgevonden: in de buurt van Mahbere Dego, een plaatsje ten zuiden van de stad Axum.
Dat constateert zowel de BBC, in samenwerking met onderzoekscollectief Bellingcat en Newsy, als CNN samen met Amnesty International.
Bewijsvoering
Uit stemanalyse blijkt dat de soldaten Amhaars spreken, waardoor het onwaarschijnlijk is dat Eritrese soldaten – die vaker van dit soort praktijken zijn beschuldigd – achter deze moordpartij zitten.
Zowel het team achter de BBC als CNN wijst naar het Ethiopische federale leger. Uit de uitrusting van de soldaten, zoals het patroon van hun camouflage en verschillende insignes, blijkt dat zij in de video namens de Ethiopische krijgsmacht opereren.
In onderstaande video van CNN wordt tot in detail uitgelegd hoe ze tot deze conclusies zijn gekomen:
'Niemand moet worden gespaard'
De groep die zij vermoorden, noemen ze ‘Woyane’ – een bijnaam voor het TPLF (Tigray People's Liberation Front). In november startte de Ethiopische overheid onder premier Abiy een offensief om deze opstandige partij en aanverwante milities uit de weg te ruimen (zie kader). "We moeten deze mensen niet bevrijden", vertaalt de BBC. "Niemand moet worden gespaard."
Maar volgens CNN, die tien bronnen sprak die naasten zouden hebben verloren, zouden soldaten van deur tot deur zijn getrokken en onschuldige burgers uit hun huizen hebben gesleurd.
Onderzoek
Wie de video’s heeft verspreid, en waarom, is onduidelijk. CNN sprak met een Tigrese journalist, die de video zou hebben gekregen van een Ethiopische soldaat die spijt heeft van zijn daden.
De Verenigde Naties gaat samen met de Ethiopische mensenrechtencommissie onderzoek doen naar het conflict in Tigray. Het is onduidelijk of dit specifieke voorval zal worden meegenomen.
De BBC heeft zijn analyse met de Ethiopische overheid gedeeld, maar die reageert afwijzend: volgens haar zijn berichten op social media geen bewijs.
Veel burgerslachtoffers
Toen premier Abiy in 2018 aan de macht kwam, voelde het TPLF, dat 30 jaar het lang regeerde, zich aan de kant geschoven en stapte uit de nationale regering. In september werden er lokale verkiezingen gehouden, terwijl de nationale verkiezingen werden uitgesteld vanwege het coronavirus. Dat leidde tot woede bij de federale overheid.
Nadat het TPLF twee militaire bases had aangevallen, sloeg het federale leger onder premier Abiy begin november terug met een grootschalig offensief.
Vijf maanden later is het conflict nog altijd niet voorbij, en vooral burgers zijn daar het slachtoffer van: zo’n 200.000 zijn ontheemd geraakt of naar buurland Soedan gevlucht. De regio stevent af op een humanitaire ramp: er is een gebrek aan basisvoorzieningen en het zorgstelsel is ingestort.
Hoewel het eerst werd ontkend, vechten ook troepen uit Eritrea mee aan de zijde van de Ethiopische overheid. Vorige week zei premier Abiy dat Eritrese militairen het gebied zullen verlaten.
