Tientallen epidemiologen uit 28 landen luiden de noodklok. Zij vrezen dat de bestaande coronavaccins binnen een jaar al niet meer effectief zijn. Dat komt omdat er in heel veel landen nog nauwelijks gevaccineerd wordt, waardoor vaccinresistente mutaties kunnen optreden.
Dat blijkt uit een enquête van People’s Vaccine Alliance, een maatschappelijke organisatie waar onder meer Oxfam Novib en Amnesty International deel van uitmaken. Zij hebben 76 epidemiologen uit 28 landen vragen gesteld over de coronacrisis.
Twee derde van deze epidemiologen vreest dat het coronavirus zodanig muteert, dat de meeste huidige vaccins binnen één jaar niet meer effectief zijn.
Vaccinresistente mutaties
Nu al kennen we de Britse, Zuid-Afrikaanse, Braziliaanse en vele andere mutaties van het coronavirus. "Hoe meer het virus rondwaart, hoe waarschijnlijker het is dat er mutaties en varianten zullen opduiken, waardoor onze huidige vaccins niet doeltreffend zouden kunnen worden", legt Devi Sridhar, hoogleraar Global Public Health aan de Universiteit van Edinburgh uit.
Hoe kan dat? "Doordat miljoenen mensen over de hele wereld met corona geïnfecteerd zijn, ontstaan er iedere dag nieuwe mutaties die resistenter zijn dan hun voorgangers", zegt Gregg Gonsalves, universitair hoofddocent epidemiologie aan de Yale University. "Het virus kent geen grenzen en nieuwe varianten, ergens op aarde, betekenen dat niemand van ons veilig is."
De People's Vaccine Alliance waarschuwt dat in het huidige tempo slechts 10 procent van de mensen in de meeste arme landen volgend jaar gevaccineerd kan worden. Die boodschap is overigens niet nieuw: vorige week vertelden twee deskundigen in Kenia nog aan RTL Nieuws dat er een risico op coronamutaties is omdat het westen vaccins inslaat.
In deze video leggen we haarfijn uit hoe een mutatie van het virus er precies uitziet:
Het coronavirus muteert volop, hoe erg is dat?
De maatschappelijke organisatie roept overheden daarom op er alles aan te doen om vaccins een 'publiek goed' te maken. Driekwart van de epidemiologen denkt dat het delen van patenten daarbij zou kunnen helpen.
Loze beloftes
De Nederlandse epidemioloog Amrish Baidjoe, verbonden aan de London School of Hygiene and Tropical Medicine, is een van de wetenschappers die problemen voorziet. "Ondanks beloftes die gedaan zijn, is er van het eerlijk verdelen van vaccins nog niets terecht gekomen", zegt hij.
"Als we ons in het westen kunnen vaccineren, maar in armere landen niet, dan hebben we wereldwijd een probleem", legt Baidjoe uit. "Het opschalen van productie van vaccins is nu essentieel en daarvoor zouden farmaceuten hun patenten en kennis moeten delen."
