Het is 75 jaar geleden dat voor de eerste en enige keer kernwapens daadwerkelijk werden ingezet. Bij de twee Amerikaanse bommen op de Japanse steden Hiroshima en Nagasaki vielen meer dan 200.000 doden. Het aantal nucleaire wapens is de afgelopen tientallen jaren flink afgenomen, maar het zijn er nog altijd meer dan genoeg om het leven op aarde uit te roeien.
Waren er op het hoogtepunt van de Koude Oorlog 70.000 kernkoppen in de wereld, vooral in de jaren negentig liep dat aantal flink terug. In 2020 telt de wereld nog ruim 13.000 kernwapens. Die zijn overigens wel een stuk krachtiger dan de bommen die op Japan werden gegooid, soms tot wel 1000 keer krachtiger.
Negen landen met kernwapens
Volgens het non-proliferatieverdrag uit 1968 dat de verspreiding van kernwapens verbiedt, mogen maar vijf landen ze hebben. Dat zijn de VS, Rusland, China, Frankrijk en Groot-Brittannië. Maar daarnaast hebben ook India, Pakistan, Noord-Korea en Israël kernbommen. Zij hebben het verdrag niet ondertekend.
Hoeveelheid wapens
Rusland 6370
Verenigde Staten 5800
China 320
Frankrijk 290
Groot-Brittannië 195
Pakistan 160
India 150
Israël 90
Noord-Korea 35
Totaal 13.410
Niet al deze kernwapens zijn gebruiksklaar. Er zijn er wereldwijd naar schatting 3720 operationeel, waarvan er weer 1800 snel inzetbaar zijn.
(Cijfers FAS)
Verdere afname
Vooral de VS en Rusland hebben nog steeds grote hoeveelheden kernwapens. De komende jaren zullen dat er minder worden, omdat ze er 4000 gaan ontmantelen. Daar staat tegenover dat China, Pakistan, India en Noord-Korea hun voorraden willen vergroten.
Wordt het dan veiliger? Het antwoord is nee!
Ook al wordt het aantal kernwapens de komende jaren nog verder teruggebracht, dat betekent niet dat het gevaar ook afneemt. Integendeel. Nog los van de onvoorspelbaarheid van Noord-Korea loopt ook de spanning tussen de VS en Rusland op. De twee grootmachten hebben vorig jaar het INF-verdrag opgezegd. Dat is het Intermediate Range Nuclear Forces Verdrag dat de productie verbood van raketten met een bereik tussen 500 en 5500 kilometer.
In 2002 zegde de VS al het ABM-verdrag op, dat het aantal antiballistische raketten beperkte. En het is nog de vraag of het START-verdrag dat het aantal strategische wapens beperkt, wordt verlengd.
Nieuwe gevaren
Intussen zijn zowel Rusland als de VS bezig hun kernwapens te moderniseren. President Trump heeft ingezet op de ontwikkeling van kleinere kernwapens. Die zijn makkelijker in te zetten, en daarmee wordt de drempel lager om dat ook echt te doen.
Ook zijn verschillende landen bezig met de ontwikkeling van nieuwe wapensystemen. China, Rusland en de VS werken aan hypersonische raketten, die zo snel zijn dat er nauwelijks een verdediging mogelijk is. Deze wapens zullen naar verwachting van grote invloed zijn op de machtsverhoudingen. Bovendien wordt de kans op fatale vergissingen groter, omdat er nog maar een paar minuten tijd is voor een reactie.
