Het zou de 'deal van de eeuw' moeten zijn. De Amerikaanse president Trump komt later vandaag met zijn plan voor vrede in het Midden-Oosten, en dan specifiek tussen Israël en de Palestijnen. Maar vooral Israël lijkt daarvan te profiteren. Volgens Midden-Oostencorrespondent Olaf Koens komen de Palestijnen bedrogen uit.
1. Wat staat er in de deal?
"De details worden later vandaag gepresenteerd, maar duidelijk is dat de Palestijnen het nakijken hebben. Uit de informatie die tot nu toe is uitgelekt, wordt duidelijk dat Jeruzalem de hoofdstad van Israël zal zijn. Dat betekent dat de Palestijnen Jeruzalem moeten opgeven."
"Daarnaast mag Israël een aanzienlijk deel van de bezette Westelijke Jordaanoever annexeren en worden de Israëlische nederzettingen in bezet gebied ook erkend. Alles bij elkaar betekent dat het Palestijns grondgebied niet veel meer dan een gatenkaas wordt."
2. Wat is de achterliggende boodschap?
"In zekere zin is het een onderkenning van de realiteit. Israël houdt zich al jaren niet meer aan de internationale afspraken die er gemaakt zijn over Jeruzalem, over de Westelijke Jordaanoever en over nederzettingen. De realiteit is dat de Palestijnen in een hoek gedreven worden. Ze hebben noch over de Palestijnse gebieden, noch over Jeruzalem iets te zeggen."
Dit is waarom Jeruzalem zo belangrijk is
Waarom Israël en Palestijnen elkaar doden voor Jeruzalem
3. Waarom hebben de Palestijnen niet eerder gereageerd?
"Dat hebben ze natuurlijk wel, al is al twee jaar geleden de dialoog met de regering Trump verbroken. Geloof het of niet, maar in het begin was er aan Palestijnse kant enthousiasme over de komst van Donald Trump en zijn aangekondigde ‘deal van de eeuw’. Trump werd namelijk gezien als een soort bulldozer, iemand zonder achtergrondkennis, die helemaal geen verdragen leest. Hij kent de Oslo-akkoorden niet en heeft geen idee waar de VN-resoluties over gaan. Dat zou wel eens kunnen helpen, dachten de Palestijnen."
Wat zijn de Oslo-akkoorden?
De overeenkomsten werden op 13 september 1993 in Washington ondertekend door Israël en de Palestijnen. De akkoorden werden echter een aantal weken daarvoor opgesteld in de Noorse hoofdstad Oslo. Het wordt gezien als eerste stap naar de vrede tussen Israël en de Palestijnse gebieden, door de oprichting van een Palestijns zelfbestuur.
4. En heeft het geholpen?
"Nee, de Palestijnen komen ronduit bedrogen uit. Trump heeft Jeruzalem al eerder erkend als hoofdstad van Israël. Volgens de nieuwe deal maken de Palestijnen zometeen dus eigenlijk geen aanspraak meer op het oostelijke deel van de stad."
Het lag natuurlijk in de lijn der verwachtingen, zo stelt Koens. ''Trump stelt zich op als 'de beste vriend' van Israël, en ligt qua beleid volledig op één lijn met Netanyahu's Likoed-partij. Eerder al erkende de Amerikaanse regering de Golanhoogten, eveneens bezet gebied, als Israëlisch grondgebied.''
5. Wat gaat er nu gebeuren?
"Duidelijk is dat de Palestijnen dit niet zullen accepteren. In Israël gaan nu stemmen op om dan maar de hele Westelijke Jordaanoever te annexeren. Wat er ook gaat gebeuren, geweld ligt altijd op de loer. Voor een goede deal moeten beide partijen iets geven. Voor beide partijen moet er iets op het spel staan. Dat is hier niet het geval. Israël krijgt alles waar het politiek van droomt. De Palestijnen krijgen helemaal niets. Dat kan niet goed gaan."
Palestijnen dreigen met gewelddadig verzet
Er werd er drie jaar lang aan de 'deal van de eeuw' gewerkt. In het team zat onder andere Trumps schoonzoon Jared Kushner. De deal is niet bij iedereen geliefd: de Palestijnen zijn woest.
Vooral omdat de Palestijnse president Mahmoud Abbas niet was uitgenodigd in Washington, maar de Israëlische premier Netanyahu wel. Abbas wil nu de samenwerking met Israëlische veiligheidstroepen beëindigen en dreigt met een gewelddadig verzet tegen de plannen.
Toch was er wel een andere opvallende genodigde in het Witte Huis: Israëlisch oppositieleider Benny Gantz. In de plannen komt ook een van zijn wensen uit: de annexatie van de Jordaanvallei, op de grens met Jordanië.
Deal komt op opvallend moment
Het opvallende aan de timing van de plannen is dat over een aantal weken de verkiezingen in Israël plaatsvinden. Gantz koestert in de peilingen een kleine voorsprong op concurrent Netanyahu. Die is op zijn beurt verwikkeld in een corruptieschandaal.
Uitgerekend deze week zou het parlement Netanyahu's verzoek om immuniteit voor strafvervolging behandelen. Volgens critici probeert Trump de aandacht van het schandaal af te houden en Netanyahu aan een verkiezingszege te helpen.
