De VN-klimaattop in New York begon gisteren met een emotionele speech van de jonge activiste Greta Thunberg. De reacties op haar optreden liepen ver uiteen. Hoe komt het dat zoveel mensen geraakt zijn - negatief én positief - door dit 16-jarige meisje? Een analyse.
'Wat een toneelspel', 'compleet gehersenspoeld', 'heel erg moedig' en 'paniekzaaierij'. Dit zijn een aantal reacties op de speech die Thunberg gisteren hield tijdens de klimaattop in Amerika.
Overtuigexpert en speechcoach Lars Duursma vindt het ongelooflijk dat voor Greta Thunberg de lat op dezelfde hoogte wordt gelegd als voor een 40- of 50-jarige wereldleider. "Dat we met z'n allen heel serieus gaan kijken: was deze speech niet een beetje over the top?"
'Jullie komen er niet mee weg!'
Beeld van je eigen spreekbeurt
Vooral de zure reacties op haar speech verbazen hem. "Laten we voorzichtig zijn met het publiekelijk afbranden van een 16-jarig meisje dat iets doet waar ze in gelooft en de durf heeft voor het oog van de wereld haar verhaal te vertellen."
Hij is benieuwd of er nog beelden zijn van de spreekbeurten van alle mensen die nu zoveel kritiek op haar hebben. "Ik weet zeker dat zij minder goed uit de verf kwamen dan Greta."
Niet omdat ze jong is
Jacquelien van Stekelenburg, hoogleraar sociale verandering en conflict aan de VU, deed onderzoek naar klimaatdemonstraties door jongeren. Volgens haar heeft de ophef en verdeeldheid rondom Greta's speech niet per se te maken met het klimaat of het feit dat ze zo jong is.
"Natuurlijk, een kind met deze boodschap komt authentiek en integer over, maar zij en anderen hebben wel meer speeches rondom het klimaat gehouden", zegt Van Stekelenburg. Dat leidde vaak tot minder ophef.
Stevige woorden
Het gaat volgens de hoogleraar meer om wat Greta zegt en hoe. Dat ze de vinger duidelijk naar de 'schuldigen' wijst en de grote emotie die ze daarbij laat zien. "De politici en de volwassenen en de generatie boven haar zijn, volgens haar, schuldig. Dat bracht ze met stevige woorden zoals 'verraad' en 'door jullie ben ik van huis weg'. Dat komt bij de grote bazen denk ik wel binnen."
Ook Duursma denkt dat haar toon en emoties een krachtige versterking van haar boodschap zijn. Duursma: "Ik noem het venijn, waarmee ze de keiharde woorden uitspreekt. Ik merk dat sommige mensen daarvan denken: moet dat nou? Tegelijkertijd weet ik zeker dat de overgrote meerderheid van die mensen toch al niet te overtuigen was."
Het is nog niet te laat
Wat Greta volgens Duursma goed doet tijdens haar speech: ze schetst niet alleen het doembeeld, maar geeft ook aan dat het niet te laat is voor actie. Volgens de overtuigexpert is in elke boodschap over het klimaat één zin cruciaal: 'Het is nog niet te laat'.
"Als je mensen alleen maar vertelt dat we met z'n allen ten onder gaan, dan stoppen we het weg. Daar willen we niets mee doen. Door dat ene zinnetje staan mensen open voor verandering."
