Wetenschappers en IJslanders hebben een gedenkteken geplaatst voor de eerste IJslandse gletsjer die slachtoffer is geworden van klimaatverandering. Het monument is een sobere 'brief aan de toekomst': "We weten wat er aan de hand is en wat er moet gebeuren", zegt de tekst. "Alleen u weet of we dat hebben gedaan."
Honderd jaar geleden werd de vulkaan Ok in het westen van IJsland nog bedekt door een enorme gletsjer, de Okjökull. De op sommige plekken 50 meter dikke ijslaag bedekte een terrein van 15 vierkante kilometer.
Daar is nu minder dan één vierkante kilometer van over, met een ijsdikte van maximaal 15 meter. Het is daarmee formeel geen gletsjer meer.
Brief aan de toekomst
De tekst op het monument is een 'brief aan de toekomst': "Ok is de eerste IJslandse gletsjer die zijn status als gletsjer heeft verloren. De verwachting is dat de komende 200 jaar al onze gletsjers zullen volgen. Dit monument is om te erkennen dat we weten wat er aan de hand is en wat er moet gebeuren. Alleen u weet of we dat hebben gedaan."
Onder de tekst staat '415ppm CO2', de concentratie die afgelopen mei werd gemeten in de atmosfeer. Volgens experts is 415 deeltjes per miljoen de hoogste concentratie sinds het begin van de mensheid.
Aandacht vestigen
Het gedenkteken is volgens Cymene Howe van Rice University, een universiteit in de Amerikaanse staat Texas, het 'eerste monument ter wereld voor een gletsjer verdwenen door klimaatverandering'.
In een interview met The Guardian zei Howe dat de onthulling van het monument de aandacht moet vestigen op wat er verloren gaat. "Dit is iets dat mensen 'hebben bereikt', hoewel het niet iets is waar we trots op mogen zijn."
Grote culturele betekenis
Samen met haar collega Dominic Boyer heeft Howe de economische en culturele impact bestudeerd die de klimaatverandering en het verdwijnen van de ijskap zal hebben op IJslandse gemeenschappen.
"Deze ijsmassa’s zijn de grootste zoetwaterreservoirs van onze planeet", zegt Howe. "In hun ijs bewaren ze de geschiedenis van onze atmosfeer. Ze hebben vaak ook een grote culturele betekenis."
Gletsjers Alaska smelten in hoog tempo
VIPs
Het herdenkingsproject is een initiatief van IJslandse wetenschappers en hun collega's bij Rice University.
Onder de aanwezigen waren onder anderen de IJslandse premier Katrín Jakobsdóttir en de voormalige hoge commissaris voor mensenrechten van de Verenigde Naties Mary Robinson.
