Elke Amerikaanse president droomt ervan: vrede in het Midden-Oosten stichten. Vandaag is in Bahrein het startschot gegeven van een conferentie die moet leiden tot 'de deal van de eeuw', zoals de Amerikaanse president Donald Trump het noemt.
President Trump heeft zijn schoonzoon Jared Kushner aangewezen om de partijen bij elkaar te brengen. Hij komt - zonder enige diplomatieke ervaring - met een plan dat het eeuwenoud conflict moet oplossen. Hij kreeg te maken met een valse start, want de twee partijen waar het om draait zijn niet aanwezig op de investeringsconferentie in Bahrein. De Palestijnse overheid boycot de bijeenkomst en de uitnodiging voor Israël is ingetrokken.
50 miljard dollar
Het Witte Huis kiest een economische aanpak. Het hoopt dat door te investeren in Palestijnse gebieden de voedingsbodem voor onvrede wegzakt. Kushner presenteerde afgelopen weekend al een economische plan. Donoren, vooral uit de rijke Golfstaten, zouden 50 miljard dollar op tafel moeten leggen. Geld dat bedoeld is om de infrastructuur te verbeteren.
De helft van het geld wordt uitgegeven in de Palestijnse gebieden. De rest in buurlanden Libanon, Egypte en Jordanië, waar veel Palestijnse vluchtelingen wonen. Een snelweg zou de Westelijke Jordaanoever met Gaza moeten verbinden.al."
Midden-Oosten correspondent Olaf Koens ziet weinig succes voor het plan. "Van alle voorstellen, conferenties, vredesplannen en proefballonnen die ik de afgelopen jaren voorbij heb zien komen, is dit wel de grootste flater. Het is amateuristisch, het is aan alle kanten lek", vindt Koens. Hij denkt dat het conflict niet op deze manier afgekocht kan worden. "De problemen kunnen niet met investeringen worden opgelost. Het gaat om land, niet om geld."
Weinig perspectief
Volgens Koens staat nogal wat op het spel. Hij ziet de huidige stand van zaken als onleefbaar. In Gaza wonen twee miljoen Palestijnen die hermetisch van de buitenwereld zijn afgesloten. De Westelijke Jordaanoever is door Israël bezet. Er zijn geen internationaal erkende grenzen, er is geen Palestijnse staat, geen goed functionerend bestuur en zijn miljoenen vluchtelingen ontheemd.
Koens vindt de huidige situatie ook niet Ideaal voor Israël. "Sommige Arabische buurlanden zien Israël het liefst van de kaart verdwijnen, een oorlog ligt altijd op de loer. Het harde optreden van de regering Netanyahu zorgt voor een spiraal van geweld, voor onzekerheid en angst. Het is een conflict dat nog altijd mensenlevens kost, en er zit totaal geen perspectief in."
VS wijzigt koers
Sinds Donald Trump president is, komt het Amerikaanse beleid steeds meer op één lijn met Israël. Eerder hielden ook de Verenigde Staten vast aan die VN-resoluties, en werd er aangedrongen op een tweestatenoplossing, waar Israël en Palestina als twee zelfstandige landen naast elkaar leven. Dat idee bestaat alleen nog op papier. Met Trump aan de macht lijkt die oplossing definitief naar de prullenmand verwezen.
"Alleen ontzettende naïeve optimisten geloven in het slagen van Kushners plan. De tijd van naïef optimisme is al lang voorbij in het Midden-Oosten. Niemand gelooft in dit plan. Niet de Israëli’s, en zeker niet de Palestijnen", concludeert Koens.
Ook Amerika-correspondent Erik Mouthaan ziet het plan niet slagen. President Donald Trump koos ervoor om niet een ervaren onderhandelaar of diplomaat op het dossier te zetten, maar zijn 38-jarige schoonzoon. Kushner is joods en heeft een persoonlijke band met Israël. Daarnaast heeft hij zakelijke belangen in het Midden-Oosten. Mouthaan: "Daarom vind ik het niet gek dat de focus van zijn plan een economische oplossing ligt. Dat lijkt te passen bij het 'merk' van de regering Trump." Daarmee worden politieke vraagstukken die voor zowel Palestijnen als Israëliërs van groot belang zijn wel genegeerd.
Wonen in Trump-wijk
"Het is niet voor niets dat er een toekomstig treinstation in Jeruzalem en dorp op de door Israël bezette Golanhoogten naar Trump worden vernoemd.", valt Mouthaan op. "Washington lijkt al duidelijk kant te hebben gekozen voor het beleid van de Israëlische premier Benjamin Netanyahu. Het idee van twee aparte landen lijkt opgegeven, de Amerikaanse ambassade is verhuisd naar Jeruzalem, ook al hadden de Palestijnen daar grote moeite mee."
Mouthaan: "De rechten van Palestijnse burgers lijken van ondergeschikt belang voor deze Amerikaanse regering. Dus waarom zullen zij dan in gesprek gaan? Daar komt ook nog eens bij dat de Amerikanen wel praten over economische investeringen als een oplossing voor de Palestijnen, maar niet hun portemonnee trekken. Nee, omliggende landen moeten dat maar doen. Misschien trekt Kushner nog een konijn uit de hoge hoed, maar dit plan lijkt, zoals ze in Amerika zeggen doa: dead on arrival."
