De laatste poging van de Britse premier May om toch haar brexitdeal door het parlement te loodsen, lijkt op voorhand alweer kansloos. Na weken van overleg met oppositiepartij Labour is er een nieuw voorstel, maar dat landt niet goed.
Nadat de brexitdeal op 29 maart voor de derde keer sneuvelde in het parlement, was premier May gedwongen om de brexit uit te stellen en in overleg te gaan met de oppositie om te zoeken naar steun voor haar deal.
Extra afspraken
Het idee was dat de deal die May met de EU sloot in zijn geheel hetzelfde zou blijven, maar dat er nieuwe, bindende afspraken gemaakt zouden worden over de concrete uitwerking van de brexit: de toekomstige relatie van de EU en het VK. Daarin wilde May de oppositie tegemoet komen, in de hoop dat in ieder geval een deel van hen toch voor haar brexitdeal zou gaan stemmen.
Voor oppositiepartij Labour zat het probleem namelijk niet zo zeer in de deal zelf, maar juist in de ruwe schets van de toekomstige relatie die eraan vastgeniet was. Labour wil een veel hechtere band met de EU houden dan May en haar Conservatieven.
De oorspronkelijke brexitdeal van May, die al drie keer werd weggestemd, regelt maar een beperkt aantal zaken zodat de brexit ordelijk kan verlopen: de rechten van burgers na de brexit, de rekening die de Britten nog moeten betalen, een overgangsperiode en de backstop. Dat laatste is de verzekeringspolis die ervoor moet zorgen dat de grens tussen Ierland en Noord-Ierland hoe dan ook open kan blijven als de Britten uit de EU zijn gestapt.
(Tekst gaat verder onder de video)
Douane-unie
De overleggen met Labour hebben uiteindelijk niet veel opgeleverd. Een van de belangrijkste eisen van Labour was dat het VK in een douane-unie blijft met de EU en zeer dicht tegen de gemeenschappelijke markt van de EU aan blijft kleven, maar dat is tegen het zere been van May en haar Conservatieve partij.
Zij willen juist niet in een douane-unie met de EU blijven, omdat dat de vrijheid om zelf handelsdeals te sluiten met andere landen ernstig inperkt. En zelf handelsdeals sluiten zagen veel brexiteers nu juist zo zitten.
Eigen compromis
Omdat een deal met de leiding van Labour er dus niet is gekomen, heeft May zelf maar een compromis gepresenteerd is de hoop genoeg Labour-parlementariërs over de streep te trekken. Het goedkeuren van de deal is essentieel, als het niet gebeurt volgt er namelijk een harde brexit, of uitstel, of afstel.
Tot nu toe volgde er tot twee keer toe uitstel, nadat de deal werd weggestemd. Maar nog langer uitstel - inmiddels ligt de deadline om 31 oktober - lijkt de EU niet te willen geven en een duidelijke meerderheid in het Britse parlement is tegen een brexit zonder deal. May waarschuwde gisteren dan ook dat het wegstemmen van haar laatste poging ertoe kan leiden dat de brexit er niet komt.
Nieuwe elementen
De nieuwe poging van May bevat een aantal nieuwe elementen: het parlement krijgt de kans om te stemmen over een aantal douane-opties. May stelt zelf nu een tijdelijke douane-unie voor, die in ieder geval tot de volgende verkiezingen in stand zou blijven.
Daarnaast zegt ze toe dat het parlement mag stemmen over de vraag of de deal, na goedkeuring, ook nog aan het volk wordt voorgelegd in een referendum. Ook wil May in een wet vastleggen dat de Britse overheid de plicht heeft om alles te doen om een alternatief voor de backstop te vinden voor 2020 en dat áls de backstop toch in werking treedt er geen handelsbarrière ontstaat tussen Noord-Ierland en de rest van het VK.
Reacties zijn niet best
In totaal doet May tien 'concessies' aan het parlement. Ze hoopt de brexitdealwet in de eerste week van juni in stemming te kunnen brengen. Maar het is maar de vraag of het ooit zo ver komt.
Want de reacties op haar nieuwe voorstel zijn ronduit beroerd. De Labour-leiding heeft al gezegd het wetsvoorstel in het allerprilste parlementaire stadium niet te zullen steunen. De toezeggingen gaan Labour niet ver genoeg en de partij vreest dat de opvolger van May, die al heeft aangekondigd te zullen vertrekken, zich niet gebonden zal voelen om eventuele afspraken na te komen.
Politieke 'vrienden' ook boos
Tot overmaat van ramp verliest de premier bij haar politieke vrienden alleen maar steun. Zeker 20 parlementariërs die met gezonde tegenzin in derde instantie toch voor haar deal stemden in maart, hebben alweer laten weten de nieuwe versie niet meer te steunen, telde de BBC.
Zij hekelen juist dat May de deur opent voor een tweede referendum, hun bezwaren tegen de backstop blijven bestaan en tot overmaat van ramp koerst May dus toch af op een (tijdelijke) douane-unie. Ook de Noord-Ierse gedoogpartner DUP heeft al laten weten dat hun bezwaren niet weggenomen lijken te zijn.
Nieuwe poging om May af te zetten
Ondertussen vergadert de fractie van de Conservatieven vandaag en de geruchten zwellen aan dat de druk op May om snel af te treden steeds groter wordt. Volgens de regels van de Conservatieve partij kunnen ze May formeel niet dwingen om te vertrekken, omdat ze eerder dit jaar al een interne couppoging heeft overleefd.
De BBC schrijft dat een aantal hooggeplaatste Conservatieven zullen pleiten voor het aanpassen van de partijregels, om toch May vervroegd te kunnen wippen.
