Ga naar de inhoud
Buitenland

May zet mes op keel EU en parlement in laatste brexitoffensief

De Britse premier Theresa May geeft een speech in een fabriek. Beeld © EPA

De Britse premier heeft tijdens een speech in een fabriek in het Engelse plaatsje Grimsby nog een keer alles op scherp gezet. May zette daarin zowel haar eigen parlement als de EU flink onder druk, in de aanloop naar wederom een beslissende stemming over de brexitdeal.

Dinsdag is het weer D-day. Dan brengt May nogmaals haar brexitdeal in stemming, minder dan drie weken voor de geplande brexitdatum van 29 maart. De deal werd in januari massaal weggestemd, maar May hoopt voor dinsdag nieuwe toezeggingen te krijgen van de EU waardoor haar parlement nu toch kan instemmen.

Veranderingen aan de backstop

De afgelopen weken hebben de Britten vrijwel non-stop geprobeerd om van de EU op de valreep nog juridisch bindende veranderingen te krijgen. Het draait daarbij (opnieuw) helemaal om de zogenaamde backstop.

De backstop is eigenlijk een verzekeringspolis om te garanderen dat er geen harde grens ontstaat tussen Ierland en Noord-Ierland. Het probleem is: als die nodig blijkt te zijn, blijft het VK voor onbepaalde tijd in een douane-unie met de EU, en dat willen ze helemaal niet, want dan moeten ze aan veel EU-regels blijven voldoen.

Gedetailleerde voorstellen

Volgens May hebben de Britten de afgelopen tijd 'gedetailleerde voorstellen' gedaan aan de EU om toch de Britse zorgen te verzachten. Wat die voorstellen zijn, is overigens niet bekend. Wel is duidelijk dat de Britten erop aansturen dat ze de optie krijgen om eenzijdig 'uit de backstop' te stappen of dat de backstop op een vastgestelde einddatum verloopt.

Dat accepteert de EU niet, juist omdat de backstop moet voorkomen dat er een harde grens komt. Dat gaat niet samen met een einddatum. Wat de EU betreft kan de backstop pas eindigen als er een andere oplossing is voor het openhouden van de grens.

Laatste zetje

Opmerkelijk is dat May, gezien haar benarde positie, in haar speech de EU onder druk probeerde te zetten. "Net als het parlement moet de EU ook een keuze maken", zei May. "Het is ook in het belang van de EU dat het VK vertrekt met een deal. De keuze die de EU maakt, kan een grote impact hebben op de stemming."

Europese leiders maken zich zorgen dat de tijd wegtikt en er maar één kans is om eruit te komen, vertelde May haar publiek. "Mijn boodschap is: nu is het moment om te handelen." May claimt dat er alleen nog 'een laatste zetje' nodig is.

Rutte: 'Weet niet wat ze bedoelt'

Vandaag wordt er in Brussel zonder de Britten koortsachtig overleg gevoerd en dit weekend zal May ook weer met verschillende leiders, waaronder Mark Rutte, bellen over de onderhandelingen. Het gesprek met Rutte staat al voor vanavond gepland.

Dat belooft nog pittig te worden, want Rutte is niet optimistisch. Over dat 'laatste zetje' wat nog nodig zou zijn, zegt Rutte tegen parlementair verslaggever Fons Lambie 'werkelijk niet te weten wat ze bedoelt'. Volgens de premier zijn de eisen die de Britten stellen nog altijd onhaalbaar.

Dreigementen voor brexiteers

Ook voor de binnenlandse politiek had May stevige waarschuwingen in petto, die vooral als dreigement gezien kunnen worden aan het adres van de pro-brexit-politici die tegen Mays deal stemden in januari.

"Verwerp de deal, en niemand weet wat er gaat gebeuren. Het kan zijn dat het nog maanden duurt voor we de EU verlaten. Het kan zijn dat we de EU verlaten zonder de bescherming van een deal. En het kan zijn dat we de EU nooit verlaten", aldus May. "De enige zekerheid is dat er meer onzekerheid komt."