Niet in Europa, maar in Noord-Afrika moet bekeken worden of migranten kans maken op asiel in de EU. Over dat plan breken Europese leiders zich vandaag en morgen het hoofd. De druk om het in Brussel eens te worden is enorm, nu nieuwe, rechtse regeringen het migratievraagstuk steeds verder op scherp zetten.
De details van het plan zijn nog niet uitgewerkt, maar uit eerste voorstellen blijkt dat Europa in Afrikaanse doorvoerlanden als Libië, Tunesië, Algerije en Egypte zogenoemde 'ontschepingsplatforms' wil bouwen.
Migranten moeten daar worden opgevangen, waarna er wordt bekeken of er kans is op asiel in Europa. Zo niet, dan wordt de migrant met hulp van de VN teruggestuurd naar het land van herkomst.
Samenwerking Afrikaanse landen
Het plan vereist een nauwe samenwerking tussen Europa en de Afrikaanse landen, die de nieuwe centra moeten organiseren. Dat is ook direct het grootste obstakel.
Tunesië, Marokko, Egypte en ook Niger wijzen het verzoek voorlopig af. "Het duidelijke antwoord is nee!", aldus de Tunesische EU-ambassadeur, die benadrukt dat interne problemen als de hoge werkloosheid nu hun aandacht vragen.
Chaos in Libië
Daarnaast is er in Libië, het belangrijkste doorvoerland, nog altijd veel geweld en gaat het gebukt onder een politieke chaos. Nederland heeft daarom net als veel andere Europese landen zijn ambassade gesloten.
Toch kan het plan rekenen op steun binnen Europa. "Libië is geen probleem, maar biedt juist fantastische kansen", zei de Italiaanse minister Matteo Salvini, tijdens zijn bezoek aan de Libische hoofdstad Tripoli deze week.
Verslagger Fons Lambie bij EU-top
Politiek verslaggever Fons Lambie is bij de EU-top en volgt elke stap tot in de late uurtjes. Want het kan wel eens laat worden omdat de Europese leiders nogal verschillend denken over de mogelijke oplossingen voor het migratievraagstuk. Als er een akkoord wordt gesloten, hoor je het als eerste van Lambie. Volg hem hier op Twitter.
Italië voert de druk op
Vooral Italië, waar de afgelopen jaren honderdduizenden bootvluchtelingen aan land kwamen, is enthousiast. De nieuwe Italiaanse regering voert sinds zijn aantreden een veel strenger migratiebeleid; boten van hulporganisaties met aan boord opgepikte migranten zijn niet meer welkom in Italiaanse havens.
Door het nieuwe beleid zet Italië ook de eerlijke herverdeling van vluchtelingen weer bovenaan de agenda. Migranten aan boord van het hulpschip Lifeline zullen uiteindelijk verdeeld worden over acht landen; Nederland accepteert maximaal twintig vluchtelingen. De herverdeling van vluchtelingen zorgt voor een breuk tussen Oost- en West-Europa. Landen als Hongarije en Polen weigeren nog altijd om vluchtelingen vanuit Italië en Griekenland over te nemen.
Migratie is hét hoofdpijndossier van de EU:
De Europese leiders proberen samen een oplossing te vinden voor het migratieprobleem, maar ze lijken mijlenver uit elkaar te staan.
Mishandelingen in detentiecentra
Ook Nederland steunt het plan dat nu op tafel ligt. Volgens Rutte 'omdat het in feite een kopie is van de afspraken met Turkije uit 2016'. In ruil voor miljarden steun houdt Turkije migranten tegen, die vervolgens verdeeld moeten worden over Europa. Staatssecretaris Harbers van Justitie en Veiligheid benadrukt wel dat de omstandigheden van de centra veilig en goed moeten zijn.
In Libië zitten naar schatting tienduizenden migranten vast in gesloten detentiecentra, waar de condities vaak zeer slecht zijn. Er zijn verhalen over slavernij, mishandelingen, en verkrachtingen. Minister Kaag pleitte ervoor de gesloten centra te sluiten, tijdens haar bezoek aan Libië eerder dit jaar, maar dat is nog niet gelukt.
Spanning voor Angela Merkel
Vooral voor de Duitse bondskanselier Angela Merkel staat er veel op het spel. In eigen land staat zij onder zware druk om met nieuwe Europese afspraken thuis te komen. Haar minister van Binnenlandse Zaken, Horst Seehofer, wil dat er voor 1 juli nieuwe Europese afspraken op papier staan. Lukt dat niet, dan zegt hij dat Duitsland asielzoekers aan de grens zal gaan weigeren. Merkel is het grondig oneens met dat beleid. Een breuk binnen de Duitse coalitie hangt daarom in de lucht.
Deze migranten zitten vast in Italië door gesloten grenzen:
Sommige migranten probeerden al vijf keer tevergeefs de grens van Italië naar Frankrijk over te steken. Bekijk de reportage van Eveline Rethmeier.
Meer op rtlnieuws.nl:
Nederland neemt 20 migranten vluchtelingenboot Lifeline op
