Zou Oprah Winfrey presidentskandidaat kunnen zijn? Die vraag borrelt in de Verenigde Staten weer op nu de voormalige tv-ster door een gloedvolle toespraak in het middelpunt van de belangstelling staat. Maar correspondent Erik Mouthaan heeft zo zijn twijfels.
De voormalige talkshowhost, één van de succesvolste mensen uit de Amerikaanse tv-geschiedenis, is nu 63 jaar. Sinds ze de laatste aflevering van The Oprah Winfrey Show presenteerde, in 2011, is ze vooral druk achter de schermen: ze is de baas van haar eigen productiebedrijf Harpo én geeft leiding aan het tv-kanaal OWN.
#Oprah2020
Vorige maand verkocht ze een meerderheidsbelang in die zender aan Discovery Communications. Want naast haar andere activiteiten – ze ontwikkelt zichzelf als schrijver – is ze vooral ook een bijzonder geslaagde zakenvrouw.
Na haar toespraak gisteren bij de Golden Globes, over het wijdverbreide misbruik in Hollywood dat vorig jaar aan het licht kwam en de #MeToo-beweging die daar het gevolg van is, zoemden op social media direct nieuwe kreten rond: #oprahforpresident en #oprah2020 (het jaartal van de volgende verkiezingen). De actrice Meryl Streep zei tegen de Amerikaanse krant Washington Post: "Ze heeft vanavond een raket gelanceerd. Wat mij betreft wordt ze presidentskandidaat. Ze zal het niet zo bedoeld hebben, maar nu heeft ze geen keus meer."
Dit zei Oprah bij de Golden Globes:
'Ze zou het absoluut doen'
Tegen persbureau Bloomberg zei Winfrey na afloop dat ze geen plannen heeft. Maar de nieuwszender CNN sprak met twee van haar vrienden, en die wisten allebei te vertellen dat ze er 'actief over nadenkt'. Winfreys partner Stedman Graham liet in de krant Los Angeles Times doorschemeren dat ze het, als het volk zich achter haar schaart, 'absoluut zou doen'.
Mocht Winfreys kandidatuur serieuze vormen aannemen, dan 'ligt het voor de hand dat ze dat namens de Democratische partij doet', zegt correspondent Erik Mouthaan. "Ze heeft niet alleen president Obama, maar ook veel andere Democratische kandidaten actief gesteund."
Trump: 'Een geweldige vrouw'
In dat geval zou ze het moeten opnemen tegen Donald Trump. En als iemand de mogelijkheden van Winfrey op waarde weet te schatten, is hij het. De huidige president gaf al in 1999 hoog op over de kwaliteiten van Winfrey tegenover CNN-interviewer Larry King. Die bracht Trumps mogelijke kandidatuur ter sprake. Trump zei daarop dat hij Oprah dan zou vragen als kandidaat-vicepresident. "Ik ben gek op Oprah. Ze is populair, ze is briljant, ze is een geweldige vrouw." (Bekijk het fragment hieronder.)
Hoe serieus moeten we het allemaal nemen? "Dat is heel moeilijk in te schatten", zegt Erik Mouthaan. "In oktober vertelde ze nog op tv dat ze zich nooit ergens kandidaat voor zou stellen. Maar uit het Oprah-kamp blijven de geruchten maar komen."
Politieke ondertoon
De speech gisteren had ook 'duidelijk een politieke ondertoon', zegt Mouthaan. "Ze was gewoon aan het kijken hoe die zou vallen." En wat de kwestie interessant maakt, zegt Mouthaan, is dat Trump 'heeft aangetoond dat politieke ervaring er niet toe doet'. Sinds Trumps verkiezing is het niet langer ondenkbaar dat mensen zonder een carrière als (gekozen) bestuurder of politicus zomaar het hoogste ambt van het land kunnen bekleden.
Oprah Winfrey krijgt in 2013 een onderscheiding van president Obama. (Foto EPA)
Maar 'de volgende stap is interessanter', zegt Mouthaan. "Wat gaat ze doen? Gaat ze adviseurs aannemen die een politieke loopbaan kunnen aanzwengelen? Krijgen we nog meer van dit soort speeches? Gaat ze straks staten bezoeken als Iowa, waar de eerste voorverkiezingen worden gehouden?"
Liever soort anti-Trump?
Toch heeft hij zo zijn twijfels. "In 2020 moeten de Democraten iemand tegenover Trump zetten die de kiezer voor zich kan winnen. Dan is de vraag: wil je een nóg grotere beroemdheid dan Trump? Veel kiezers aan Democratische zijde willen juist misschien liever een soort anti-Trump. Geen beroemdheid, maar iemand die al heel lang bestuurlijke ervaring heeft opgebouwd. Iemand die competent is en geen megalomane ster."
Juist daarom is het lastig in te schatten of Winfrey zich door de Democratische kandidatenstrijd weet te worstelen, zegt Mouthaan. "Er is geen gedoodverfde kandidaat. Wél is in de Democratische partij een felle strijd op links aan de gang. Daar staat een vleugel tegenover die de mensen terug wil winnen die van Obama op Trump zijn overgestapt. Die willen geen doorgeslagen linkse koers varen, maar juist een gematigde."
Winfrey in 2005 met de latere presidentskandidate Hillary Clinton. (Foto EPA)
Mouthaan denkt dat de Democraten, na het verlies van Hillary Clinton in 2016, graag opnieuw een vrouw naar voren willen schuiven. "Maar een blanke man zou het tegenover Trump misschien weer beter doen, hoor je dan."
Alle aandacht voor outsider
Eén ding staat sinds de vorige verkiezingen als een paal boven water, zegt Mouthaan. "Iemand kan er, volstrekt vanuit het niets, opeens met de buit vandoorgaan. Een outsider kan hier ineens alle aandacht krijgen. En dát is iets wat Oprah zeker voor elkaar kan krijgen."
