Om het grote tekort aan tandartsen te verkleinen, wil het kabinet de tandartsenopleiding inkorten van zes naar vijf jaar. Een slecht plan, vinden experts. "Het is opportunistisch, niet haalbaar en niet duurzaam."
"Ik denk niet dat het een goed idee is om de opleiding te verkorten", verzucht tandarts Wouter Vriesman. Hij runt tandartspraktijk Welldent Mokum in Amsterdam en ziet dat jonge tandartsen nu vaak al te weinig ervaring hebben om de diepte in te gaan.
"Ze hebben de neiging om patiënten sneller door te verwijzen naar de kaakchirurg, die het daardoor te druk krijgt. Ook de Stichting Bijzondere Tandheelkunde loopt vol omdat tandartsen niet goed weten hoe ze om moeten gaan met een huilend kind in hun stoel."
Met pensioen
Er zijn de komende jaren ontzettend veel tandartsen nodig. Jaarlijks studeren er nu zo'n 220 studenten af aan de opleiding tandheelkunde, maar er gaan de komende jaren veel tandartsen met pensioen. Verwacht wordt dat 41,5 procent van de ongeveer 10.000 tandartsen in ons land in de aankomende tien jaar stopt.
Momenteel zijn er 243 opleidingsplaatsen. Dat zouden er 375 moeten zijn, zegt het Capaciteitsorgaan dat het kabinet adviseert over het aantal plekken dat nodig is voor de verschillende medische opleidingen. Maar die uitbreiding ziet het kabinet vanwege de kosten niet zitten. Daarom leggen ze het advies naast zich neer en willen ze de opleiding tandheelkunde met een jaar inkorten.
Slecht idee
"Een slecht idee", vindt ook de KNMT, de beroepsorganisatie van tandartsen, orthodontisten en kaakchirurgen in Nederland. "De tandzorg in Nederland is op een hoog niveau en moet dat blijven, dat kan alleen als het aantal opleidingsplekken wordt uitgebreid", zegt KNMT-voorzitter Hans de Vries.
De Vries is verbaasd over de kabinetsplannen omdat de studie in 2008 juist met een jaar werd verlengd omdat de vijfjarige opleiding als onvoldoende werd beoordeeld. "De opleiding moest beter aansluiten op de maatschappelijke ontwikkelingen. Mede door de vergrijzing moeten tandartsen steeds complexere zorg verlenen."
Mensen worden ouder en behouden steeds vaker hun eigen gebit, met bijbehorende problematiek. Ook is het vak door alle ontwikkelingen een stuk technischer geworden dan vroeger. "De opleiding met een jaar verkorten doet ernstig afbreuk aan de kwaliteit van de opgeleide tandartsen."
Zoveel mogelijk behandelingen
De opleiding met een jaar inkorten, mag volgens de Europese opleidingseisen. In landen als Duitsland, België en Spanje duurt een opleiding tandheelkunde ook vijf jaar. De laatste jaren worden de tekorten in Nederland opgevuld met tandartsen uit het buitenland, dat is zo'n 22 procent van alle tandartsen.
Deze tandartsen zijn dus hard nodig, maar is er wel een verschil in kwaliteit, vindt tandarts Vriesman. "Ieder land heeft een andere kijk op zorg. Sommige in het buitenland opgeleide tandartsen zijn wat minder op de patiënt georiënteerd en meer op de behandeling zelf. Dan zie je dat ze behandelplannen maken die de patiënt in kwestie helemaal niet kan betalen."
KNMT-voorzitter De Vries ziet ook dat tandartsen die zijn opgeleid in het buitenland meer gericht zijn op behandelen in plaats van bijvoorbeeld preventie en wetenschappelijke ontwikkelingen. "We zijn natuurlijk heel blij dat ze er zijn en ze zijn technisch vaak goed opgeleid, maar het ontbreekt ze aanvankelijk soms aan vaardigheden die in Nederland opgeleide tandartsen wel hebben."
'Opportunistisch'
Het kabinet denkt met het inkorten van de opleiding sneller meer tandartsen te krijgen. Volgens Albert Feilzer, hoogleraar algemene tandheelkunde aan de UvA en de VU, klopt dit niet. "Het is een opportunistisch, niet haalbaar en niet duurzaam plan."
Volgens de professor zal het inkorten van de opleiding zorgen voor een ruimtetekort in de praktijkruimten en is het met de huidige personeelstekorten in het onderwijs ook niet mogelijk om die ruimten 's avonds en in het weekend te gebruiken.
"Uiteindelijk heeft deze 'oplossing' pas over minimaal acht jaar een effect van landelijk vijftig meer afstuderende tandheelkunde studenten. Dit betekent dat de problemen op korte termijn zullen blijven bestaan en op lange termijn niet worden opgelost."
Onafhankelijke commissie
Maar wat is dan wél de oplossing? Volgens Feilzer is daar tijd én geld voor nodig. "Er zou allereerst een onafhankelijke commissie moeten komen waarbij alle partijen aan het woord komen over de toekomst van de tandheelkunde", stelt hij. Een van de ideeën die Feilzer heeft, is om de mondzorg voor kinderen onder te brengen bij mondhygiënisten die daar een aanvullende opleiding voor volgen.
Tandarts Vriesman heeft ook nog wel een idee. "In Duitsland duurt de studie weliswaar vijf jaar, maar daarna moet je verplicht een jaar stage lopen in een tandartspraktijk. Dat vind ik wel een goed idee, want er is maar één plek waar je het vak echt leert en dat is in de stoel."
