Ruim vier jaar nadat de Belgische student Sanda Dia overleed aan de gevolgen van een brute ontgroening, wordt vandaag het einde verwacht van een slepende rechtszaak. In totaal staan achttien leden van studentenclub Reuzegom uit Leuven terecht voor betrokkenheid bij zijn dood. "Ze dachten: we kunnen alles maken."
De schok was groot toen naderhand duidelijk werd hoe erg het mis ging op 3, 4 en 5 december 2018. Sanda Dia, een twintigjarige ingenieursstudent aan de universiteit van Leuven, had die dagen de zogenoemde doop bij Reuzegom, met leden uit het milieu van advocaten, rechters, politici en artsen. Wie bij de elitaire studentenclub wilde horen, werd als 'schacht' eerst tot op het bot vernederd.
Liters gin en vissaus
Zo moest Dia liters gin drinken, waarna naderhand de kranen in zijn kamer werden dichtgedraaid. Een slok water drinken was niet meer mogelijk. Toen Dia eenmaal laveloos in de hoek lag, urineerden de Reuzegommers over hem heen.
Een dag later kon Dia nog amper op zijn benen staan, zo zag een bezorgde professor geneeskunde die de groep die ochtend tegenkwam. De vrouw werd weggehoond, want zo beloofden de Reuzegommers, de doop was bijna tot zijn einde. In werkelijkheid moest het zwaarste deel dan nog komen, bij een blokhut op een uur rijden buiten de stad.
Het laatste beeld van Sanda Dia. De foto is met expliciete toestemming van de familie gedeeld met Belgische media en werd getoond tijdens de zitting.
Dia moest daar samen met de twee andere schachten urenlang doorbrengen in een zelf gegraven kuil gevuld met ijskoud water. Naast het eten van muizen en goudvissen moesten ze ook grote hoeveelheden vissaus drinken. De opeenstapeling van vernederingen werd Sanda Dia uiteindelijk fataal. Hij belandde eerst in een coma, met een veel te hoog zoutgehalte in zijn bloed en een lichaamstemperatuur van 27,2 graden en kreeg daarna een hartaanval. Twee dagen later overleed hij in het ziekenhuis.
Direct na hun eerste 112-telefoontje probeerden de Reuzegommers hun sporen te wissen en verwijderden ze foto's, filmpjes en WhatsApp-berichten.
Hoe kan dat?
Kort na de dood van Dia hoorde journalist Pieter Huyberechts van de zaak. "Ik was direct extreem verontwaardigd", vertelt hij aan RTL Nieuws. "Een zwarte jongen die omkomt bij een studentendoop van allemaal witte jongens. Mijn onderbuikgevoel zei dat ik naar de begrafenis moest gaan. Daar is het woord Reuzegom nooit gevallen, en er was ook niemand van hen bij. Ik dacht: hoe kan dat, dat waren toch zijn vrienden?"
Voor zijn boek sprak Huyberechts uitgebreid met de (echte) vrienden van Dia en zijn familie, die hij omschrijft als 'hele warme mensen'. Ook wilde hij een antwoord vinden op de vraag hoe de Reuzegommers zo ver konden gaan.
"Ik denk dat het een mengeling is van mensen die zeer jong en naïef zijn en die een grote geldingsdrang kennen, zo van: wij zijn hét eliteclubje. Het zijn jongens die denken dat ze alles kunnen maken. Ze zijn opgegroeid met de gedachte: als er een probleem is, lost papa het wel op. Dat in combinatie met die jeugdige onbezonnenheid en een heersende drankcultuur."
Nog altijd vragen
Ruim vier jaar na de dood van Sanda Dia heeft de familie nog altijd vragen. "Voor hen is het belangrijk te weten wie de meeste visolie heeft toegediend. Het antwoord op die vraag is er nooit gekomen", zegt Huyberechts. "De familie vindt schuldinzicht verder belangrijker dan dat de Reuzegommers in de gevangenis belanden. Daar schiet volgens hen niemand echt iets mee op."
Justitie acht alle achttien Reuzegommers schuldig aan de dood van Sanda Dia en eist celstraffen tot 50 maanden cel, geldboetes en een vijfjarig werkverbod in de publieke sector. Het hof van beroep in Antwerpen spreekt vandaag vanaf 11 uur het vonnis uit. Als de Reuzegommers, die tijdens de zittingen spijt betuigden en verklaarden verantwoordelijkheid te willen nemen, niet in cassatie gaan, is de zaak eindelijk afgerond.
Er bestaat nog wel een kleine kans dat de zaak door het hof wordt overgeheveld aan de rechtbank in Hasselt, om ingewikkelde juridische redenen. Dan zal het proces opnieuw veel vertraging oplopen.
Symbool
De impact van de zaak Sanda Dia blijft hoe dan ook groot. Volgens Huyberechts is er een periode van voor en na zijn dood. De regels rondom de doop zijn volgens de schrijver inmiddels aangescherpt.
"Daarin is veel veranderd. Clubs kunnen zich nog altijd stiekem misdragen, zoals ook bij Reuzegom gebeurde in het bos, maar er is wel zo veel maatschappelijke commotie dat mensen hopelijk ook beter grenzen kunnen trekken, zowel de doopmeester als de gedoopte. Sanda Dia is daarin een symbool geworden."
