Bedrijven in de Europese Unie exporteren op grote schaal verboden bestrijdingsmiddelen naar lage- en middeninkomenslanden buiten de EU. Deze pesticiden zijn dodelijk voor bijen en andere bestuivers en vormen een bedreiging voor de natuur en de voedselzekerheid.
Dit zegt Greenpeace UK op basis van nieuw onderzoek.
De neonicotinoïden mogen in de EU niet gebruikt worden. Door de export brengen ze in armere landen veel schade toe aan het bredere ecosysteem.
Brazilië de dupe
Uit het onderzoek blijkt dat bedrijven in dertien EU-landen in 2021 van plan waren om 13.274 ton van deze zogenaamde neonicotinoïden te exporteren. Meer dan de helft van deze export was bedoeld voor Brazilië.
België is de grootste exporteur, verantwoordelijk voor 45 procent van de geplande export. Nederland staat op de vijfde plaats en exporteerde in 2021 1.695 ton neonicotinoïden, onder andere naar Cuba en Zambia.
Bijensterfte in Brazilië
Brazilië ontving ruim 6000 ton van de giftige lading, terwijl het land de thuisbasis is van maar liefst 20 procent van de resterende biodiversiteit in de wereld. Het land heeft veel minder scherpe regels voor het gebruik van pesticiden dan landen in de EU.
Het gevolg? Er zijn meerdere meldingen geweest van grote aantallen bijen die stierven in Brazilië, deels als gevolg van de blootstelling aan de neonicotinoïden.
Jarenlange schade
Een groeiende hoeveelheid wetenschappelijk bewijs toont aan dat deze giftige stoffen grote schade kunnen toebrengen aan de bijen waarvan we afhankelijk zijn om gewassen te bestuiven en de biodiversiteit te behouden, zo stelt het onderzoek.
Het laat ook zien dat neonaten kunnen worden opgenomen in de bodem en houtachtige planten en uitspoelen naar rivieren en grondwater, waar ze jarenlang schade kunnen aanrichten.
'Hypocriete, kortzichtige aanpak'
Doug Parr, hoofdwetenschapper bij Greenpeace UK, zegt over de uitkomst van het onderzoek: "Wetenschappers zijn er duidelijk over dat neonicotinoïden bijen en andere bestuivers doden en tegelijkertijd de natuur en de voedselzekerheid bedreigen. Daarom zijn ze in Europa verboden."
"Nu EU-wetgevers er niet in slagen deze maas in de wet te dichten, dumpen chemische bedrijven hun bijengif in armere landen die niet over de regels beschikken om ze te stoppen. Deze hypocriete, kortzichtige aanpak zal ons allemaal uithongeren."
