Het kabinet is druk bezig met begrotingsgesprekken, want door verschillende tegenvallers is er een tekort van miljarden. Een van de opties op tafel is een verhoging van het eigen risico in de zorg. Maar is het waarschijnlijk dat deze maatregel wordt ingevoerd? De politieke redactie beantwoordt de belangrijkste vragen.
1. Waar is het kabinet mee bezig?
Het kabinet zoekt miljarden, want door een aantal tegenvallers zit er een gapend gat in de begroting. Zo vallen kosten voor asielopvang veel hoger uit dan verwacht, en is Nederland door de oplopende rente op termijn miljarden euro's extra kwijt aan het afbetalen van de staatsschuld. En dus is de minister van Financiën, Kaag, in gesprek met haar collega’s om de begroting enigszins in evenwicht te krijgen. Daar worden verschillende maatregelen geopperd. Zo wordt gesproken over een grotere eigen bijdrage van vermogende ouderen die langdurig zorg nodig hebben en dus zelfs de optie om het eigen risico te verhogen.
2. Wat is het eigen risico en welke verhoging ligt op tafel?
Sinds 2016 is het verplicht eigen risico 385 euro. Voor veel behandelingen uit de basisverzekering die je krijgt, betaal je eerst maximaal 385 euro zelf, tot je eigen risico op is. In het plan dat in de begrotingsonderhandelingen is geopperd, wordt het eigen risico in stappen verhoogd, maar daar zijn verschillende varianten mogelijk.
3. Is het waarschijnlijk dat het eigen risico echt wordt verhoogd?
Nee, dat is niet waarschijnlijk, zo verwachten betrokkenen. De coalitie en de minister hadden juist afgesproken om het eigen risico te bevriezen tot 2026. Daarnaast zou een verhoging op grote weerstand kunnen rekenen bij partijen in de Tweede Kamer en in de Eerste Kamer. Zelfs al zou de coalitie in Tweede Kamer akkoord gaan, dan kan de maatregel hoogstwaarschijnlijk niet rekenen op een meerderheid in de Eerste Kamer.
4. Waarom wordt de maatregel dan wel geopperd?
Omdat de tijden zijn veranderd in Den Haag. De rekening onbeperkt laten oplopen, zoals in de coronacrisis gebeurde, dat wil het kabinet niet meer. Er zijn dus nu stevige onderhandelingen tussen de minister van Financiën en andere ministers. In die gesprekken wordt soms gedreigd met harde maatregelen, zoals de verhoging van eigen risico.
5. Wanneer is het duidelijk?
Minister Kaag heeft eerder een deadline genoemd van vrijdag 21 april. Dat is morgen. Maar het is nog niet zeker of het kabinet de eigen deadline gaat halen. Mogelijk is er meer tijd nodig.
6. Verandert er dan helemaal niets aan het eigen risico?
Jawel, er gaat de komende jaren wel iets veranderen. Die verandering is al eerder aangekondigd en staat los van de begrotingsonderhandelingen. Vanaf 2025 wil het kabinet het eigen risico ook hervormen: vanaf dan betaal je nog maar maximaal 150 euro aan eigen risico per medisch-specialistische behandeling, tot je eigen risico op is. Wie maar één behandeling per jaar ondergaat, is daarmee ook met een verhoogd eigen risico nog altijd goedkoper uit dan nu. Maar wie jaarlijks meerdere behandelingen ondergaat, gaat er wel degelijk op achteruit.
