De kopstukken van VVD, PvdA en GroenLinks zijn elkaar tijdens het vooraf veelbesproken tv-debat met Jeroen Pauw flink in de haren gevlogen over thema's als wonen, migratie en stikstof. Het debat leidde ook tot irritatie bij andere partijen die niet waren uitgenodigd. "Ik ga niet naar dit toneelstukje kijken."
Premier Rutte nam het samen met Edith Schippers, VVD-lijsttrekker voor de Eerste Kamer, op tegen de 'linkse wolk': PvdA en Groenlinks. Rutte kreeg al direct stevige verwijten naar zijn hoofd van de twee linkse politici als het gaat over de aanpak van de stikstofcrisis.
Rutte duikt al jaren weg voor problemen en geeft anderen de schuld, zei PvdA-leider Attje Kuiken. Zij noemde dat 'een Ruttiaanse knoop'. Jesse Klaver verweet Mark Rutte op zijn beurt dat hij zich niet de vraag stelt of een ‘functie elders’ niet beter voor hem zou gelden. "Denkt u nooit: ik ben niet meer de juiste persoon?", sneerde Klaver.
Rutte antwoordde: "Het verschil is dat ik de verantwoordelijkheid neem. Toen het eerder spannend werd, ben jij weggerend." Daarmee verwees Rutte naar een eerdere kabinetsformatie, waarbij GroenLinks uiteindelijk afhaakte. De VVD-leider noemde het stikstofprobleem een 'uiterst complex vraagstuk', waar keihard aan gewerkt wordt.
Extra belastingen
Rutte wierp de linkse partijen op zijn beurt voor de voeten dat zij niet alleen het bedrijfsleven, maar ook 'hele gewone mensen' willen opzadelen met lastenverzwaringen om hun dure plannen voor bijvoorbeeld onderwijs, zorg en openbaar vervoer te betalen.
Rutte wilde van Klaver weten waarom de hypotheekrente in zijn plannen wordt afgeschaft en winstbelasting op overwaarde wordt geheven bij ‘heel normale mensen'.
Opvallend was het antwoord op de vraag of voor de VVD het jaartal 2030 voor de halvering van de stikstofuitstoot 'heilig is'. Schippers zei dat ze dit gezeur over een jaartal vindt. "Het is belangrijker om met de boeren samen aan de slag te gaan."
'Linksom of rechtsom'
Maar de afspraken uit het coalitieakkoord staan nog steeds, erkende Schippers uiteindelijk. Wel benadrukte zij niet te geloven in dwang, wel in 'samenwerking' en 'innovaties' om het doel te halen.
Over het onderwerp klimaat bestonden ook flinke tegenstellingen, maar ook die waren bepaald niet verrassend. De linkse partijen willen vliegen duurder maken en treinkaartjes goedkoper. Volgens Rutte willen de linkse partijen autorijden ook duurder maken.
Rutte haalde het onderwerp kernenergie erbij. De VVD is daar voor en hij snapt niet waarom de linkse partijen daar tegen zijn.
Volgens politiek commentator Frits Wester is in de tandem GroenLinks/PvdA de koers van GroenLinks toch wel overheersend. "Jesse Klaver is toch echt de kopman. Ook is inhoudelijk de koers van GroenLinks steeds meer leading. Daar gaat PvdA nog last van krijgen met het eigen klassieke electoraat."
Irritatie over het debat
'Linksom of rechtsom' was het overkoepelende thema van het debat. Zowel de VVD als de combinatie PvdA en GroenLinks hoopt later dit voorjaar de grootste fractie te gaan vormen in de Eerste Kamer. Woensdag wordt ook indirect voor de Eerste Kamer gekozen. De kans dat PvdA en GroenLinks samen de grootste worden, is reëel.
Het debat leidde tot geïrriteerde reacties van andere partijen zoals de PVV en SP. Politiek leider Lilian Marijnissen hield online een eigen debat. Fractieleider Wilders kondigde aan niet te gaan kijken naar het ‘toneelstukje’ met de linkse wolk. BBB-leider Caroline van der Plas twitterde er tijdens het debat lustig op los.
In onderstaande video leggen we je uit waarom de Provinciale Statenverkiezingen zo belangrijk zijn voor het huidige kabinet.
