"Ik ga eens heel goed kijken of hier iets aan de hand is." Dit zegt staatssecretaris van Defensie, Christophe van der Maat, in een reactie op onderzoek van RTL Nieuws waaruit bleek dat defensie jarenlang Nederlandse pantservoertuigen liet verbouwen door een Chinees staatsbedrijf in Friesland.
RTL Nieuws onthulde vorige maand dat het bedrijf Visser uit Leeuwarden sinds 2013 in handen is van het Chinese Staatsbedrijf CIMC. In de werkplaats wordt het interieur van Nederlandse pantservoertuigen gebouwd. Het gaat onder meer om commandowagens. Bij het Friese bedrijf zijn jarenlang geen controles uitgevoerd die hadden moeten voorkomen dat gevoelige militaire kennis wegvloeit naar China.
In deze video leggen we uit wat er aan de hand is:
Hoe een Chinees staatsbedrijf de bouw van onze pantservoertuigen in handen kreeg
De staatssecretaris ziet dit nieuws als 'een signaal dat we scherp moeten zijn op de kwetsbaarheden'. Twee belangrijke punten worden intern tegen het licht gehouden, zo verklaarde Van der Maat deze week aan RTL Nieuws.
Kennis weglekken
Allereerst de gevoeligheid van de opdrachten, zoals het inrichten en bouwen van delen van de pantservoertuigen door Visser. Dit werd jarenlang niet als gevoelige informatie bestempeld. Daarom werd ook niet gecontroleerd of geheime informatie kon weglekken. De staatssecretaris wil weten of daar met de kennis van nu nog steeds zo naar wordt gekeken. "Het is bijna 10 jaar geleden, maar wat kunnen we daar nu van leren?"
Daarnaast kijkt Van der Maat al naar de regels rondom overnames van bedrijven waar defensie mee samenwerkt. Bijvoorbeeld als het gaat om overnames door landen zoals China. "In de volle breedte zijn we met de Militaire Inlichtingendienst (MIVD) in gesprek. Moeten we onze bedrijfsvoering nog scherper maken ten aanzien van opdrachten die wij in de markt zetten", zegt de staatssecretaris.
China is er naar eigen zeggen op uit de grootste militaire macht ter wereld te worden. De communistische grootmacht komt steeds vaker in conflict met het Westen, schrijven onze inlichtingendiensten in hun jaarverslagen. Afgelopen november nog waarschuwden ze de defensie-industrie in het zogenoemde Dreigingsbeeld voor 'sabotage en spionage' door China.
Onderzoek eerst afronden
Van der Maat benoemde eerder al kort in een commissiedebat van 26 januari en in een Kamerbrief dat hij kritisch kijkt naar de onthullingen van RTL Nieuws. Op de vraag of er daadwerkelijk fouten zijn gemaakt kan Van der Maat pas antwoord geven als het onderzoek is afgerond, uiterlijk eind februari. Dan zal de staatssecretaris ook meer zeggen over mogelijk scherpere regels.
