Het voorstel van D66 om zelftesten standaard beschikbaar te stellen voor het bevolkingsonderzoek van baarmoederhalskanker wordt gesteund door een meerderheid in de Tweede Kamer. De zelftesten worden vanaf volgend jaar thuis afgeleverd. Kamerlid Wieke Paulusma hoopt hiermee dat meer vrouwen controleren of zij risico lopen om baarmoederhalskanker te krijgen.
In 2021 deed een krappe 55 procent van de vrouwen tussen de 30 en 60 jaar mee aan het bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker, dat helpt bij de vroege opsporing van (een voorstadium van) de ziekte. Dat is erg laag, vindt Paulusma. Tijdige opsporing helpt bij een betere behandeling.
Kamerbrief
30-jarige vrouwen die in 2023 voor het eerst een uitnodiging krijgen voor deelname aan het bevolkingsonderzoek, zullen daarom standaard een thuistest toegestuurd krijgen. Als na de zelfafnametest blijkt dat er kwaadaardige cellen zijn, dan moeten vrouwen alsnog naar de huisarts.
Half december komt een Kamerbrief met aanvullende informatie hierover. Het is het streven om de zelftesten vanaf 2023 aan te leveren, maar dat is nog niet definitief vastgesteld.
Ex-kankerpatiënt Kim Pot kan erover mee praten. Zij kreeg op haar 30ste een uitnodiging voor het bevolkingsonderzoek. In onderstaande video vertelt ze over haar ervaringen.
Kim dankt haar leven aan het bevolkingsonderzoek: 'Ik was 30 en had ineens kanker'
Angst voor onderzoek en uitslag
De mogelijke oorzaak voor de lage deelname aan het bevolkingsonderzoek is dat jonge vrouwen zich niet bezighouden met de mogelijkheid dat ze ziek worden. Ook kunnen vrouwen het uitstrijkje bij de huisarts pijnlijk vinden, vermoedt Paulusma. Uit onderzoek van het RIVM blijkt daarnaast dat er ook angst is voor het onderzoek zelf en de uitslag.
KWF Kankerbestrijding laat in een reactie weten blij te zijn met het besluit. "Uit eerdere tests zien we dat zelftesten ervoor zorgen dat meer vrouwen deelnemen. Nu doet 55 procent mee en dat is te laag. Bij borstkanker is dat 80 procent bijvoorbeeld. Hoe eerder je erbij bent, hoe groter de kans op een beter vooruitzicht en behandeling. Een zelftest verlaagt de drempel om een uitstrijkje te laten maken."
Overlevingskans 96 procent
- Uitstrijkjes tonen aan of vrouwen een voorstadium van baarmoederhalskanker hebben. De baarmoederhalscellen zien er bij een afwijkend uitstrijkje anders uit dan normaal. Meestal gaat het om cellen die niet kwaadaardig zijn, maar die op lange termijn wel kwaadaardig zouden kunnen worden.
- Jaarlijks krijgen ongeveer 800 vrouwen baarmoederhalskanker, zegt het RIVM. In 2021 waren het er 947, volgens cijfers van het KWF. In dat jaar stierven 213 vrouwen aan de gevolgen van baarmoederhalskanker.
- De meeste vrouwen die baarmoederhalskanker krijgen, zijn tussen de 30 en 55 jaar.
- Vrouwen bij wie in een vroeg stadium baarmoederhalskanker wordt ontdekt, hebben een overlevingskans van 96 procent.
