Een veilig leerklimaat is niet voor alle studenten in het hoger onderwijs vanzelfsprekend. 4 procent geeft aan in hun studie te maken hebben gehad met grensoverschrijdend gedrag. Dat blijkt uit een enquête naar sociale veiligheid die de Inspectie van het Onderwijs voor het eerst heeft gehouden onder studenten.
Als dit percentage zou gelden voor alle studenten in het hoger onderwijs, zou dit volgens de onderzoekers overeenkomen met ruim 30.000 studenten. Mogelijk is dit aantal groter: 2 procent van de studenten gaf aan niet te willen zeggen of ze dit hebben meegemaakt.
Volgens de inspectie is er werk aan de winkel. "Iedere student die hier mee te maken krijgt en zich niet veilig voelt op een opleiding is er één te veel", zegt Esther Deursen, directeur hoger onderwijs van de Inspectie van het Onderwijs.
Van de studenten die aangeven dat ze te maken hebben gehad met grensoverschrijdend gedrag ging het in de helft van de gevallen om gedragingen van personeel van de onderwijsinstelling.
De inspectie ondervroeg ruim 1500 studenten. Naast grensoverschrijdend gedrag krijgen studenten ook te maken met pestgedrag en discriminatie. De meeste studenten geven aan dat het leerklimaat binnen hun opleiding veilig is.
Signalen over sociale onveiligheid
De aanleiding voor dit onderzoek waren de signalen die de Inspectie van het Onderwijs kreeg over sociale onveiligheid bij mode- en kunstopleidingen.
RTL Nieuws toonde vorig jaar in maart aan dat er sprake was van een onveilige leeromgeving op het Amsterdam Fashion Institute (Amfi). Studenten vertelden over een 'giftige' cultuur met mentale problemen zoals faalangst, burn-outs en paniekaanvallen tot gevolg.
De inspectie riep (ex-)studenten op zich te melden. Ruim 100 meldingen over kunst- en modeopleidingen kwamen binnen. Volgens Deursen was het voor het eerst dat de onderwijsinspectie zoveel meldingen binnenkreeg.
Niet serieus genomen
Voormalig hogeschool student Loubna vertelt anoniem aan RTL Nieuws haar ervaringen met grensoverschrijdend gedrag. Tijdens haar stage kreeg ze te maken met pesten, racisme en verstoorde machtsverhoudingen.
"Ik werd niet meer bij mijn naam genoemd, maar aangesproken als 'die kutmarokkaan'", vertelt ze. Toen Loubna dit meldde bij de onderwijsinstelling nam niemand haar serieus. Bekijk hier haar verhaal:
Grensoverschrijdend gedrag tijdens stage: 'Ik werd kutmarokkaan genoemd'
Het onderzoek van de inspectie geeft een eerste indicatie van hoe veilig het leerklimaat in het hoger onderwijs is. De inspectie gaat hiernaast ook bij scholen langs en praat met studenten over hoe zij de sociale veiligheid ervaren.
Op dit moment is er nog geen landelijk systeem om sociale veiligheid in het hoger onderwijs te monitoren. De onderwijsinspectie roept daarom universiteiten en hogescholen op om hier zelf mee aan de slag te gaan. "Zodat ze weten hoe het binnen hun eigen instelling zit met sociale veiligheid. Maar ook dat we een landelijk beeld krijgen hoe het ervoor staat", zegt Deursen.
Verantwoording
De Inspectie van het Onderwijs geeft aan dat de uitkomsten niet representatief zijn voor studenten met een migratieachtergrond, studenten uit de sectoren ‘economie’ en ‘gedrag en maatschappij’ en studenten die langer dan vier jaar studeren.
RTL Nieuws sprak met Loubna anoniem over haar ervaringen met grensoverschrijdend gedrag. Haar naam is gefingeerd. RTL Nieuws heeft de correspondentie met de opleiding over de klacht ingezien.
