Toen Sjoerd van der Maaden (61) met zijn gezin een jaar over de wereld zeilde, zag hij hoe goed zijn zoon met autisme zich ontwikkelde door het wegvallen van alle stressfactoren. Het bracht Sjoerd op een idee: een bedrijf oprichten met een prikkelarme omgeving, waarin mensen met autisme kunnen floreren.
Inmiddels heeft hij 63 mensen in dienst en wordt 80 procent van de omzet gerealiseerd door te werken met mensen met autisme. Kers op de taart: vanaf vandaag heeft een buitenlands bedrijf een belang in zijn onderneming. Het Noorse Unicus neemt de aandelen van investeerder stichting DOEN over.
Van der Maaden noemt dat 'heel bijzonder'. Zijn bedrijf is gespecialiseerd in het testen van software en robotgestuurde procesautomatisering en levert diensten aan onder meer Schiphol, de Nationale Politie en De Nederlandse Bank.
Unicus gaat helpen met onder meer financiering en uitbreiding. Unicus heeft nu 28 procent van het bedrijf in handen. Uiteindelijk hoopt Van der Maaden 1000 mensen met autisme werk te kunnen geven.
Dat idee begon bij zijn eigen zoon, met een vorm van autisme. Tijdens een zeiltocht van een jaar zag hij hoe zijn zoon zich enorm ontwikkelde door structuur, een vertrouwde en voorspelbare omgeving, en het wegvallen van tijdsdruk.
"Hij had ineens ruimte en tijd in zijn hoofd om schoolwerk netjes te doe en hij was sneller klaar. Op het schip, in een rustige omgeving, deed Max het beter dan zijn broers."
De reis werd zijn inspiratie om een bedrijf op te zetten waarin mensen met autisme kunnen floreren. De omgeving die hij voor Max had gecreëerd op het schip, wilde hij voor werknemers creëren in een bedrijf.
En zo werd in 2008 Specialisterren geboren, met kleine en rustig ogende kantoren, geluidsdempende maatregelen en zonder deadlines. "Als alle stressfactoren weg zijn, blinken mensen met autisme uit."
Waarom hij dat wilde opzetten? "Ik vind het een groot maatschappelijk onrecht dat mensen met een vorm van autisme afgeserveerd worden, terwijl ze zoveel te bieden hebben. Ze hebben capaciteiten waar we om staan te springen."
Mensen met autisme hebben bijvoorbeeld oog voor detail, zegt hij, en werken zeer grondig. "En we hebben behoefte aan goede IT'ers. Er lopen duizenden mensen met autisme rond die dat werk kunnen doen, maar omdat de look and feel ons niet aanstaat, zijn ze niet welkom. Alleen omdat iemand net even geen teamplayer is. Of omdat iemand sociaal minder vlot is of niet handig communiceert."
De 38-jarige Jesper weet daar alles van. 10 jaar geleden begon hij als tester - iemand die software test en foutjes eruit haalt - bij het bedrijf. Nu is hij projectmanager en coördineert hij de testopdrachten.
Duidelijkheid en sociale vaardigheden
Hij had al zeven jaar een Wajong-uitkering toen hij tester werd. Bij vorige banen ontbrak het aan structuur. "Door mijn autisme is dat heel belangrijk voor mij. Het moet duidelijk zijn wat van mij wordt verwacht, en wat niet."
Daarnaast had hij moeite met sociale vaardigheden. "Toen ik bij dit bedrijf kwam, kon ik geen gesprek aangaan met iemand. Dan kom je in de maatschappij al gauw over als een gek figuur."
Zijn huidige werkgever hield daar rekening mee. Hij startte in een prikkelarme omgeving, zonder deadlines, eindverantwoordelijkheden of klantcontacten zolang hij dat niet wilde.
Zijn werk heel duidelijk: het uitvoeren van een scriptje. "Doe dit, en je ziet dat. En daar kreeg ik dan feedback op. Er is hele intensieve individuele begeleiding." Bovendien kreeg hij tips voor het voeren van gesprekken. Zei hij iets onhandigs, dan was hij geen 'gek figuur'.
Van Wajong naar boven modaal
Inmiddels is hij projectbegeleider, en heeft hij zich naar eigen zeggen flink ontwikkeld. "Dit werk heeft mijn leven veranderd. Ik zat in de Wajong, en heb nu een boven modaal salaris. Door de klantcontacten heb ik mijn sociale vaardigheden ontwikkeld. Dat pas je natuurlijk toe in je privéleven; ik ben nu getrouwd. Ik heb alles wat ik had willen bereiken en waarvan ik 15 jaar geleden dacht dat het me niet zou lukken."
Van der Maaden hoopt dat hij dat uiteindelijk aan meer werknemers kan bieden. Én dat hij internationale samenwerkingen aan kan gaan. Het Noorse bedrijf is daarin de eerste stap. "Hopelijk kunnen we internationaal uitbreiden, en veel mensen met autisme een baan geven."
