Met zijn tweets en strak geregisseerde video's probeert Donald Trump een positieve draai te geven aan zijn coronabesmetting. De Amerikaanse president wil zich duidelijk presenteren als een sterke leider die het virus heeft overwonnen, zeggen Nederlandse campagnestrategen. "Maar daarmee neemt hij ook een groot risico."
"Trump wil geen verliezer zijn. Dat past niet bij zijn persoonlijkheid. Alles straalt uit: 'Ik ben een winnaar'", zegt Bianca Pander, Amerikanist en directeur van campagnebureau BKB. "Niet voor niks verliet hij rond 18:30 uur het ziekenhuis, het tijdstip dat alle nieuwskanalen hun avondbulletins uitzenden."
Alle zeilen bijzetten
Intussen stellen zijn artsen dat het gevaar nog niet volledig is geweken. De president kreeg de afgelopen dagen zware medicijnen toegediend en lijkt in de video kortademig te zijn. Trump moet dan ook alle zeilen bijzetten om overtuigend over te komen, meent Jurjen van den Bergh, oud-spindoctor bij GroenLinks en nu eigenaar van campagnebureau De Goede Zaak.
"De besmetting kwam op een zeer slecht moment. Vier weken voor de verkiezingen wil Trump vooral kracht uitstralen. Hij schotelt de kiezer een Amerika voor van wetten en regelgeving, tegenover de zogenaamde chaos en rellen van de Democraten. Maar wie besmet is met Covid-19, lijkt zwak."
Trump maakte van zijn terugkeer uit het ziekenhuis een grote show
Pander vult aan: "Zijn belangrijkste aanval op Joe Biden is dat het een seniele oude man is. Dan wil je zelf absoluut niet zwak overkomen."
Succesvol bij vaste achterban
Dat begrijpt Trump maar al te goed, meent Jurjen van den Bergh, en dus haalt hij alles uit de kast. "Met de tour langs zijn aanhangers voor het ziekenhuis, de foto's dat hij werkt in het ziekenhuis, en als slotstuk de Hollywood-productie van zijn vertrek, met de oproep: wees niet bang voor het virus. Daar hebben strategen echt over nagedacht."
"Met zijn boodschap zal hij zijn vaste achterban zeker bereiken. Veel van hen vinden corona sowieso onzin", zegt Kirsten Verdel, die in 2008 werkte voor het landelijke campagneteam van Barack Obama. Maar de president neemt ook een risico, vindt ze. "Ik denk dat de groep kiezers die corona wél serieus neemt, een stuk groter is. Uit een peiling eerder deze week blijkt dat tweederde van de Amerikanen Trump’s handelen inzake zijn besmetting onverantwoordelijk vindt. Dat is echt uitzonderlijk. Over vrijwel alle andere onderwerpen is het land min of meer 50-50 verdeeld."
Klap in het gezicht
"Daarnaast zijn er 210.000 Amerikanen aan het virus overleden", zegt Bianca Pander. "Dat zijn niet alleen maar zwakke mensen geweest. Zijn opmerking dat je je leven niet door het virus moet laten domineren is een klap in het gezicht van alle nabestaanden. En wat als Trump toch zieker blijkt dan gedacht, dan komt dit verhaal als een boemerang terug."
Bianca Pander zou Trump dan ook een andere strategie hebben geadviseerd. "Ik had dit moment aangegrepen om een andere toon aan te slaan. Door te zeggen: 'Ik ben heel erg ziek geworden en weet nu hoe erg het is. We gaan nu het virus bestrijden door afstand te houden en maskers te dragen. Dat had gekund. Daarmee had hij een bredere groep kiezers voor zich kunnen winnen."
Zwevende kiezer
Want juist die twijfelende kiezer is cruciaal. "Dat is de grote vraag. Gaat de zwevende kiezer stemmen en zo ja, op wie? In de peilingen staat Trump er slecht voor, maar we hebben vier jaar geleden gezien dat die peilingen er naast kunnen zitten", zegt Jurjen van den Bergh. Corona zal heel bepalend zijn, zegt Verdel. "Ik denk dat de peilingen dit keer echt anders zijn. De twijfelaars zitten in het midden, die zijn gematigd. Die bereik je niet meer op Trump’s manier. Die zullen denken: het gevaar van het coronavirus kun je niet wegwuiven, dit is niet mijn ervaring met het virus."
De Britse premier Boris Johnson sloeg na zijn besmetting wel een andere toon aan, merkte Jurjen van den Bergh. "Die ging echt uit een ander vaatje tappen en openlijk zijn standpunt veranderen. Dat doet Trump doorgaans niet, zeker niet op basis van argumenten en zeker niet vier weken voor de verkiezingen."
Medelijden
Jurjen van den Bergh begrijpt daarom ook Trump zijn strategie. "Dit is de enige route voor Trump. Ook inspelen op medelijden had niet gewerkt. Dat wijkt zo veel af van zijn imago. Wel zou ik hem adviseren om zo snel mogelijk weer te focussen op zijn oude verhaal. Dat van law and order, waar hij eerder succes mee had."
En een advies voor Biden nu Trump alweer dagen het nieuws domineert? De uitdager zit inderdaad in een lastige positie, zeggen de drie campagnestrategen. "Biden heeft moeite om te agenderen. Hij wordt gedwongen om te reageren op het nieuws van Trump. Daardoor kan hij niet focussen op zijn boodschap," zegt Van den Bergh.
Het coronavirus zal het debat de komende tijd nog domineren, vermoedt Pander. "Zeker nu er onder het personeel van het Witte Huis nog altijd besmettingen plaatsvinden. Ook is er volgende week weer een debat, en het is de vraag of Trump fit genoeg is. Dit is een grillige ziekte. Hij zou het wel willen, maar Trump is er nog niet van af."
