'Coronatesten zijn onbetrouwbaar' en 'de klachten zijn veel minder heftig dan in maart'. Onder onze nieuwsberichten verschijnen op sociale media vaak dezelfde discussies. In dit artikel behandelen we vijf veelgehoorde stellingen.
Wij weten natuurlijk ook niet alles over het coronavirus, maar er is sinds de crisis begon wel steeds meer duidelijk geworden. Hieronder beantwoorden we de stellingen op basis van de feiten.
1. 'PCR-testen zijn onbetrouwbaar'
De PCR-test (polymerase chain reaction-test), is de test waarbij met een wattenstaafje een uitstrijkje wordt genomen uit je neus en keel. Vervolgens wordt in het laboratorium gekeken naar de aanwezigheid van het virus Sars-Cov-2. Er zijn mensen die hun twijfels uiten over deze test. Zo zou bijvoorbeeld ook positief uitslaan bij andere virussen of verkoudheden.
Dat is niet waar, zegt het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM). De PCR-test checkt alléén de aanwezigheid van het Sars-Cov-2 virus. In theorie zou de test ook positief kunnen uitslaan bij een ander SARS-virus, omdat het coronavirus ook een SARS-virus is. Maar deskundigen leggen uit dat er op dit moment geen andere SARS-virussen zijn. Als de coronatest positief is, ben je besmet met het coronavirus.
2. 'Positief getest' betekent niet hetzelfde als 'besmettelijk'
"Weer dat woord besmettingen. Noem het wat het is: positief getest. Dat is duidelijk en heel wat anders", schrijft iemand in één van de reacties.
Er zit inderdaad een verschil tussen besmettelijk zijn en positief testen. Maar er is natuurlijk ook een verschil tussen 'besmet' en 'besmettelijk'. Het aantal mensen dat positief test is hetzelfde als het aantal (gevonden) besmette mensen, maar niet hetzelfde als het aantal besmettelijke mensen.
Mensen die positief testen, hoeven niet per se meer besmettelijk te zijn. Als je besmet raakt met het coronavirus, duurt het meestal 5 tot 6 dagen voor je klachten krijgt. Dat is het moment waarop je je moet laten testen, maar je kunt al besmettelijk zijn voor je klachten hebt. Andersom kan het ook zo zijn dat je positief test, zonder dat je besmettelijk bent.
Het Erasmus MC en de GGD's doen onderzoek naar of een coronapatiënt altijd besmettelijk is. Mogelijk draagt een deel van de mensen zo weinig virusdeeltjes bij zich, dat zij anderen niet kunnen besmetten. Dit onderzoek is echter nog in de beginfase en het is onduidelijk wanneer de resultaten verwacht kunnen worden.
3. 'De klachten zijn minder dan in maart'
De besmettingen lopen elke dag weer op. Volgens minister Hugo de Jonge is de gevreesde 'tweede golf' zelfs al begonnen. Toch blijven overvolle ic's en een hoog aantal ziekenhuisopnames vooralsnog weg. Komt dat omdat de coronaklachten minder zijn geworden?
Het is op zich geen gekke gedachte. Virussen muteren vaak en meestal zwakken ze na verloop van tijd af. Dat is namelijk in het belang van het virus, legde viroloog Erik de Vries eerder uit. "Het enige dat voor een virus van belang is, is dat het snel van mens naar mens kan verspreiden. Als iemand doodziek op bed ligt of overlijdt, heeft het virus minder kans om over te springen."
Het coronavirus muteert volop, hoe erg is dat?
Toch lijkt het coronavirus nog niet milder te worden. Het RIVM zegt nog geen signalen te hebben dat het coronavirus in kracht afneemt en dat je er dus minder ziek van zou worden. Hoe het virus zich verder zal ontwikkelen, is nog niet bekend. Volgens het instituut is dat dus ook niet de reden dat de ziekenhuisbedden leeg blijven.
Zij zeggen dat op dit moment vooral jonge mensen besmet raken met het virus. Die belanden minder snel in het ziekenhuis dan oudere mensen. Hoe meer ouderen en kwetsbaren besmet raken, hoe voller de ziekenhuizen en ic’s. Het is volgens hen een kwestie van tijd voordat dit weer het geval is.
4. 'De griepdoden zijn opvallend laag'
"Wat mij opvalt is dat er normaal in het griepseizoen 3500 griepdoden zijn, nu zijn het er maar 400", schrijft één van onze lezers. Hoe kan dit cijfer zo laag zijn? Zijn mensen ten onrechte als coronadode geregistreerd?
Aan de hand van het oversterftecijfer wordt geschat hoeveel mensen er iedere winter overlijden aan de griep. Afgelopen winter was dit cijfer 404. In de winter van 2018/2019 werd dit aantal geschat op 2894.
Mild seizoen
Dat het oversterftecijfer afgelopen winter zo laag was, komt volgens het RIVM omdat we een mild griepseizoen hadden. De griepepidemie duurde maar drie weken (van week 5 tot en met week 7). Toen overleden er 404 meer mensen dan normaal.
Vervolgens kwam de griep begin maart (week 10 en 11) nog even terug. Toen kwamen er nog eens 213 doden bij. Alles bij elkaar op geteld, hadden we dus vijf weken griepepidemie afgelopen winter. Ter vergelijk: in de winter van 2018/2019 duurde de griepepidemie 14 weken.
Dit is waarom het coronavirus anders is dan griep
Het coronavirus kwam begin maart naar Nederland. Volgens het RIVM zijn er twee weken overlap tussen het coronavirus en de griepepidemie, week 10 en week 11.
Experts wijzen op de cijfers van de start van de griepepidemie om aan te tonen dat het ook vóór de komst van corona al een mild griepseizoen was. Er is volgens hen geen bewijs dat mensen die overleden aan de griep ten onrechte als coronadode zijn geregistreerd.
De griep komt er weer aan
Inmiddels zit de 'r' weer in de maand en dat betekent dat het griep- en snotterseizoen weer begint. De aankomende griepgolf zou ook nog wel eens minder groot kunnen zijn dan andere jaren, juist vanwege de coronamaatregelen. Het griepvirus verspreidt zich namelijk via contact tussen mensen. Als iedereen anderhalve meter afstand houdt, kan het zijn dat de griep minder hard toeslaat, legde epidemioloog Gé Donker eerder uit.
5. 'GGD's hebben het druk, druk, druk… maar de teststraten zijn leeg'
We horen het vaak: lange wachttijden bij GGD's en soms moeten mensen dagen wachten voor de uitslag van een coronatest. Toch viel het sommige lezers op dat het bij sommige testlocaties helemaal niet zo druk lijkt.
Hoe het kan dat er niet overal lange rijen staan? Eén van de oorzaken is dat de drukte vooral zit bij de laboratoria waar de testen worden verwerkt. Zij streven ernaar om mensen binnen 48 uur een uitslag te kunnen geven. Maar er is een tekort aan laboratoriumcapaciteit.
Eerder gaf de GGD al aan dat er te weinig capaciteit is in de laboratoria om het aantal tests per dag op te schroeven. "Dit gaat niet goed, nee. En we snappen de frustratie. Het is vervelend als je niet binnen 48 uur getest kunt worden. Maar we kunnen op dit moment niet verder opschalen, we zijn aan handen en voeten gebonden", vertelde een woordvoerder van de GGD.
