Het strafrechtelijk onderzoek naar misstanden bij slachthuizen in Noord-Nederland is per direct en definitief stopgezet. Dat meldt het Openbaar Ministerie aan RTL Nieuws. De Nederlandse Voedsel- en Waren Autoriteit (NVWA) heeft namelijk niet op tijd bewijsstukken en informatie aangeleverd, waardoor het onderzoek te lang zou gaan duren.
Het OM verdacht drie slachthuizen van het vervoeren en het slachten van zieke dieren. Ook zou er gefraudeerd zijn, waardoor het vlees van die zieke dieren in de winkels terecht kon komen.
Onderzoek duurde 'onredelijk lang'
De NVWA deed onder leiding van een officier van justitie van het Functioneel Parket onderzoek bij de drie slachthuizen. Maar omdat het onderzoek 'onredelijk lang', duurde, is het stopgezet. "Ondanks dat we wel weten dat er dingen gebeurd zijn die niet hadden mogen gebeuren", zegt een woordvoerder van het OM tegen RTL Nieuws.
In Nederland mag een strafrechtelijk onderzoek niet oneindig lang duren. Een verdachte heeft er recht op om binnen een 'redelijke termijn' te horen wat zijn straf is voor wat hij heeft gedaan. In het algemeen is die termijn ongeveer 2 jaar. Het onderzoek van het Openbaar Ministerie naar de slachthuizen begon in 2018. In dat jaar werd ook een inval gedaan bij een slachthuis in Hoogeveen.
'Hier zijn we niet tevreden over'
Tussen de officier van justitie en de NVWA zijn de afgelopen tijd meerdere gesprekken geweest om de NVWA aan te sporen het onderzoek sneller te doen. Maar zonder resultaat. "Hier zijn we niet tevreden over", zegt de woordvoerder van het OM. "We starten geen onderzoek om met niks te eindigen, want het kost veel tijd en energie."
De NVWA kan nog niet zeggen waarom het onderzoek te langzaam is uitgevoerd. "Die vraag zijn wij ook aan het uitzoeken", zegt woordvoerder Benno Bruggink. "Wij onderzoeken nu waarom het niet binnen die 1,5 jaar afgerond kon worden. En als we dat weten, zullen we daar ook maatregelen bij nemen."
VVD-kamerlid Helma Lodders schrikt van deze gang van zaken. "Het kan niet zo zijn dat er sprake is van straffeloosheid door een traag optreden van de NVWA." Ze heeft kamervragen gesteld en wil dat de minister dit 'tot op de bodem' uit gaat zoeken. "Als je in een periode van twee jaar onvoldoende tijd hebt om de informatie aan te leveren, dan moet er echt iets grondig mis zijn."
'Niet te accepteren'
Het ministerie van Landbouw Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) stelt dat het 'niet goed te praten is dat dit zo gelopen is'. Volgens het ministerie ging het hier om een strafbaar en niet te accepteren feit. "Daarom was het van belang om het onderzoek naar de verdenking af te kunnen ronden. Dergelijke overtredingen van onze dierenwelzijnsstandaarden zijn immers onaanvaardbaar."
Het ministerie: "Minister Schouten heeft bij de inspecteur generaal van de NVWA aangegeven dat deze gang van zaken niet acceptabel is. De NVWA neemt maatregelen om de aansturing te verbeteren en soortgelijke problemen in de toekomst te voorkomen."
Veel problemen binnen NVWA
De problemen bij de middelgrote slachthuizen in het noorden van Nederland hebben een crisis veroorzaakt binnen de NVWA. Medewerkers trokken al in 2016 intern aan de bel over hoe zieke dieren naar de bedrijven werden vervoerd en daar werden geslacht. Keuringsartsen van de NVWA die toezicht hielden op de bedrijven en hun leidinggevenden wisten van de misstanden, maar grepen niet in.
De problemen bij de afdeling Keuren van de NVWA werden vorig jaar bevestigd in een onderzoeksrapport. Inmiddels zijn de directeur van die afdeling en NVWA-topman Rob van Lint vertrokken. Van Lint kreeg binnen de dienst niet genoeg steun voor zijn plannen om de organisatie op orde te krijgen.
Naast het falende toezicht op slachthuizen spelen er nog meer problemen binnen de NVWA. Een mislukt ICT-project leverde een strop op van tientallen miljoenen, verschillende onderdelen werken niet goed met elkaar samen en het toezicht faalt ook in andere sectoren.
