Terreurverdachte werkte vlak voor arrestatie met kwetsbare jongeren

Dat blijkt uit onderzoek van RTL Nieuws, gebaseerd op meerdere bronnen. Twee medewerkers hebben tegen de politie gezegd dat de man tijdens zijn werk heeft geprobeerd mensen te bekeren tot de islam. 

Het gaat om Hardi N., hoofdverdachte in de grootste Nederlandse terrorismezaak van de afgelopen jaren. Het Openbaar Ministerie ziet hem als de spil van een groep die een terroristische aanslag in Nederland beraamde. Het strafproces gaat woensdag van start. Hardi N. is eerder veroordeeld voor het uitreizen naar het strijdgebied in Syrië.

Geen hand

De politie deed uitgebreid onderzoek naar Hardi N. en ontdekte dat hij in de zomer van 2018 kwetsbare kinderen begeleidde in de jeugdzorg. N. deed dat werk onder een andere naam via het zorguitzendbureau Kroek & Partners. In de korte tijd dat N. bij de instellingen werkte, viel het gedrag van Hardi N. op. Zo wilde hij vrouwen geen hand geven. Een groepsleider zegt tijdens een politieverhoor dat N. 'extremistisch in zijn geloofsovertuiging' was. 

Kwetsbare kinderen

Hardi N. werd toegelaten tot tenminste drie zorginstellingen: Ambiq in Hoogeveen, Aveleijn in Glanerbrug en De Kroon Zorg in Doornenburg. Het gaat om opvanglocaties waar kinderen en jongeren met een licht verstandelijke beperking, psychische stoornissen of ontwikkelingsproblemen tijdelijk wonen en worden begeleid.

Bij De Kroon Zorg was N. vijftien dagen woonbegeleider, in een woongroep voor kinderen vanaf vier jaar. Een regiomanager verklaart tegen de politie: "Toen hij zijn geloofsovertuiging bij de kinderen probeerde op te dringen, zijn we met hem gestopt, omdat dit te ver ging. Hij probeerde eigenlijk kinderen te bekeren tot de islam. Dit betrof kinderen met verschillende achtergronden. Niet alleen islamitische."

In een schriftelijke verklaring laat De Kroon weten dat Hardi N. nooit alleen is geweest met de zeven kinderen die daar destijds werden opgevangen en dat er altijd een andere begeleider bij is geweest.

Identiteitsfraude

Voor het werken in dit soort instellingen is een Verklaring Omtrent Gedrag (VOG) verplicht. Zo wil de overheid voorkomen dat medewerkers met een strafblad aan de slag gaan in de jeugdzorg. De politie heeft vastgesteld dat Hardi N. zelf geen VOG had. Hij gebruikte de gegevens van een kennis die al langer stond ingeschreven bij het uitzendbureau. Deze kennis had wel een VOG en beschikte volgens het uitzendbureau over 'de benodigde papieren om in de zorginstellingen te werken'. Het uitzendbureau benadrukt dat Hardi N. niet bij hen ingeschreven stond.

De jeugdzorginstellingen hadden niet in de gaten dat Hardi N. onder de naam van de kennis binnen kwam en bij hen aan het werk ging. Ze ontdekten de identiteitsfraude pas maanden later, toen de politie hen informeerde. 

Poging collega te bekeren

Hardi N. werkte in de zomer van 2018 ook op een locatie van zorgaanbieder Ambiq in Hoogeveen waar jongeren met ernstige gedragsproblemen worden geholpen. N. probeerde hier een groepsleider te bekeren, zo verklaart de leider zelf tegen de politie: "Hij probeerde mij ook gelijk over te halen. Hij vertelde dat zijn God overal achter zat en alles perfect had gedaan. Maar ik ben daar niet gevoelig voor."

De groepsleider van Ambiq beschrijft ook hoe N. met zijn eigen dochter omging: "Hij was erg streng naar zijn dochter. Zij mocht niks, geen televisie kijken enzo. Hij vertelde dat er veel verleidingen zijn in de wereld maar dat dit niet goed is en dat je bij God moet blijven." De groepsleider concludeert: "Ik vond het een hele rare snijboon. En dat was mijn onderbuikgevoel."

Geen ID-check

Uit de politieverhoren blijkt dat de zorginstellingen erop vertrouwden dat het uitzendbureau alle checks deed. De groepsleider van Ambiq zegt hierover: "In principe als mensen door Kroek worden gestuurd, zijn het ervaren groepsleiders. Dat vertrouwen is er. Ik neem aan dat Kroek de papieren controleert."

Een regiomanager van De Kroon Zorg heeft tegen de politie verklaard: "Bij het daadwerkelijke draaien van de diensten wordt niet gecontroleerd of degene van wie wij de naam hebben doorgekregen ook degene is die daadwerkelijk bij ons komt. Deze situatie maakt wel dat ik daar anders over ben gaan denken."

Motief is onduidelijk

Het is onduidelijk waarom N. zoveel moeite deed om in de jeugdzorg te werken. De politie legt in een proces-verbaal een link met de aanslag die hij volgens justitie beraamde: "Om ervoor te zorgen dat zijn vrouw en dochter financieel onbezorgd zouden achter blijven, wilde N. hard werken voor hun nalatenschap."

Hardi N. werd in september 2018 opgepakt, na een spectaculaire undercoveroperatie van de politie. In een vakantiehuisje in Weert had hij kort voor zijn arrestatie geoefend met Kalasjnikovs, handvuurwapens en bomvesten. Het wapentuig was vooraf onklaar gemaakt. De spullen werden overhandigd door twee politie-infiltranten die zich voordeden als wapenleveranciers. 

N. heeft bekend dat hij een aanslag aan het beramen was. Hij stelt dat hij daartoe is uitgelokt door politie en justitie. N. staat samen met vijf andere verdachten terecht. Woensdag begint de inhoudelijke behandeling van het grootste terrorismeproces van de afgelopen jaren. Er zijn elf dagen voor uitgetrokken. 

Serge Weening, de advocaat van Hardi N. reageert op het bericht dat zijn client met kwetsbare jongeren werkte: " Dit is niet waar het in dit onderzoek om draait. De politie heeft hier ook geen uitgebreid onderzoek naar gedaan."

Verontrustend

Jan-Willem Weenink, die aan de Erasmus Universiteit het (dis)functioneren van zorgverleners onderzoekt, noemt de zaak verontrustend. "In deze situatie zie je dat het is misgegaan, waar er niet goed is gecontroleerd op de identificatie. En dat betekent dat mensen met kwade of verkeerde bedoelingen zich toegang kunnen verschaffen tot de zorg." 

Het lijkt Weenink verstandig om te onderzoeken of dit alleen in deze situatie fout is gegaan of dat dit breder speelt binnen in gezondheidszorg. "Ik kan me voorstellen dat de betreffende zorginstellingen hun beleid nader tegen het licht houden."