Ga naar de inhoud
Zorgen over democratie

Hongaarse premier heeft vrij spel dankzij omstreden coronawet

De Hongaarse premier Orbán in het parlement. Beeld © EPA

Het Hongaarse parlement heeft vanmiddag een omstreden noodwet aangenomen. Daarmee wordt de noodtoestand in Hongarije voor onbepaalde tijd verlengd, waardoor het kabinet van premier Viktor Orbán zonder inmenging van het parlement kan regeren. Een definitieve machtsgreep, is de kritiek.

Premier Orbán en zijn partij Fidesz zitten in Hongarije al tien jaar stevig in het zadel, maar vandaag doet Orbán er nog een schep bovenop. Dankzij de noodwet kan Orbán het parlement voortaan passeren.

Een stap die volgens Orbán nodig is in de strijd tegen het coronavirus. "Iedereen moet uit zijn comfortzone stappen. Deze wet geeft de regering de macht en middelen om Hongarije te verdedigen", zei de premier vorige week.

Maar Orbán maakt zo ook de oppositie en eventueel rebelerende partijgenoten machteloos. De wetswijziging kan pas worden teruggedraaid, bij steun van tweederde van het parlement. Aangezien Orbán zijn partij Fidesz die tweederde meerderheid nu in handen heeft, heeft Orbán het voor onbepaalde tijd voor het zeggen.

Europese
Lees ook:
Europese Volkspartij schorst partij Hongaarse premier Viktor Orbán

Geen verkiezingen mogelijk 

Zolang de huidige noodtoestand geldt, zijn er ook geen verkiezingen mogelijk. Die staan nu pas gepland voor 2022, maar kunnen door de wet in theorie geschrapt worden. Een directe aanval op de democratie, vindt mensenrechtenorganisatie Human Rights Watch. Ook de Raad van Europa uitte kritiek.

Hoge celstraffen 

Daarnaast staan er vanaf nu ook hoge gevangenisstraffen op het verspreiden van desinformatie over het coronavirus. Wie daarmee in de ogen van de regering 'de aanpak van de overheid verhindert', kan een celstraf van vijf jaar krijgen. 

Wie de quarantainemaatregelen overtreedt, kan zelfs acht jaar cel krijgen.

Zorgen over democratie

Er bestaan al langer serieuze zorgen over de democratische rechtstaat in Hongarije. Kritische geluiden zouden door Orbán de mond worden gesnoerd. Het gaat dan om de vrije pers, het onderwijs en onafhankelijke rechters. Ook het harde anti-migratiebeleid van Orbán zorgt voor veel kritiek van mensenrechtenorganisaties.

Het Europese Parlement zette daarom in 2018 een unieke stap: het riep voor het eerst op tot een artikel 7-procedure. Die strafprocedure kan er uiteindelijk voor zorgen dat Hongarije in Europa zijn stemrecht verliest. Het is nu aan de Europese leiders om daar over te beslissen, maar tot nu toe hebben die nog niet verder ingegrepen.