Harde smakken, korte rokjes én het coronavirus. Kees Momma, bekend uit de documentaire Het Beste voor Kees, heeft er met het coronavirus een nieuwe zorg bij. Voor mensen met een autistische stoornis kan de dreiging extra hard aankomen.
In een brief op Facebook schrijft Kees over zijn angst voor het coronavirus. Hij heeft een autistische stoornis, net als ongeveer 200.000 andere Nederlanders. Zij hebben vaak moeite met communicatie en zijn onder- of overgevoelig voor prikkels.
Het coronavirus jaagt veel mensen schrik aan, maar bij mensen met een autistische stoornis kan het door hun overgevoeligheid extra hard aankomen. Kees schrijft in zijn brief:
“Ik ben verschrikkelijk bang om met dit afschuwelijke virus in aanraking te komen. Ook ben ik als de dood dat mijn ouders het krijgen. De coronagriep schijnt werkelijk levensvernietigend te zijn en kent absoluut geen genade.”
"Sommigen willen niet eens meer bellen, omdat ze bang zijn dat ze het coronavirus over de telefoon kunnen krijgen."
Ook Quinten (9) heeft een stoornis. "Sinds hij thuis zit vraagt hij meerdere keren per dag of wij er nog zijn. Hij denkt dat hij ons kwijtraakt door het virus", vertelt zijn moeder Jantien.
Die angst is ook voelbaar onder de vijftien werknemers die Han Dijkslag (expert autisme en arbeid bij Effectyf) begeleidt. Sinds het uitbreken van het virus is het soms moeilijk om contact met ze te krijgen. "Sommigen willen niet eens meer bellen, omdat ze bang zijn dat ze het coronavirus over de telefoon kunnen krijgen."
Kees slaapt er slecht van. Zo vervolgt hij in zijn brief:
“Afgelopen nacht heb ik geen oog dichtgedaan. Van de zorgen en angsten die me in de greep hielden. En me nog houden. Mijn ouders en ik doen er verstandig aan alleen erop uit te gaan voor de boodschappen. Met een flesje desinfecterende handengel bij ons. Verder gaan we nergens naar toe. Zelfs uit eten gaan in het pannenkoekrestaurant Strijland of Restaurant De Ruif laten we even voor wat het is. Ook zoeken we geen mensen op of vragen we kennissen op bezoek. Dit alles om ons leven te sparen.”
De sleutel om corona te bestrijden? Zo werkt groepsimmuniteit
Bovendien betekenen het coronavirus en de getroffen maatregelen ook een grote verstoring van hun ritme en dagelijkse patronen, vertelt Karol Henke van de Nederlandse Vereniging voor Autisme. "En dat is nou net iets waar mensen met autisme helemaal niet tegen kunnen."
Thuis is thuis, werk is werk
Dijkslag ziet dat thuiswerken daarom moeilijk voor ze is. "Thuis is thuis. Werk is werk. Dat is hun regel. Als werk geïmplementeerd moet worden in thuis, is het heel lastig."
Volgens hem zouden werkgevers 'mensen met autisme' meer bij de hand moeten nemen. "Mijn cliënten krijgen op hun werk een memo'tje: we sluiten de toko dus je moet thuis werken de komende weken. Dat is voor hun een te grote schakeling."
Duidelijkheid, dat is volgens de experts het sleutelwoord. "Als onze premier de ene avond zegt: 'het is wel erg, maar niet zo heel erg' en de premier van Frankrijk zegt de volgende ochtend 'het is oorlog'. Hoe leg je dat uit aan iemand? Laat staan aan iemand met autisme", vertelt Henke. Op de website verwijst de NVA naar een stappenplan van orthopedagoog Janette Zomer dat omschrijft hoe ouders de coronamaatregelen het best kunnen overbrengen op hun kinderen.
iPad afgeschermd
Jantien heeft hier haar eigen manier voor gevonden. "Wij vertellen niet dat de hele wereld platligt bijvoorbeeld of hoeveel mensen aan het virus overlijden." Om te voorkomen dat Quinten dit zelf leest, heeft zij zijn iPad afgeschermd en hebben zij geen televisie in huis. Nog steeds moet ze Quinten meerdere keren per dag geruststellen.
Mocht de dreiging en de bijbehorende maatregelen langer aanhouden, dan maakt Jantien zich zorgen om Quinten’s ontwikkeling.
In cafés zelf bestellen
"Al zes jaar zetten we in op het ontwikkelen van zijn sociale vaardigheden om zijn zelfredzaamheid te bevorderen. Hij zit op een groep met andere kinderen, gaat naar een reguliere school en in cafés laten we hem zelf bestellen." Nu dat wegvalt, is Jantien bang dat zijn sociale achterstand groter wordt.
Deze sociale achterstand maakt de groep volgens Henke ook kwetsbaar. “Ze hebben vaak een zwakke gezondheid, minder sociale contacten en zitten soms thuis al in isolement. Dan ervaar je het dubbel zo erg”, vertelt Henke.
Toch ziet een cliënt van Dijkslag daar ook het positieve van in. "Hij zei: 'Het komt me nu eigenlijk wel uit dat ik met niemand contact heb. Dan krijg ik ook geen corona. Hiep hiep hoera.'"
Kees heeft inmiddels ook de voordelen van het coronavirus ontdekt. Zo schrijft hij in zijn brief:
“Buitenshuis is het opmerkelijk stil. Dat doet me goed, want nu kan ik me met aanzienlijk minder omgevingsgeluiden buiten begeven voor de dagelijkse wandeling in het Beekhuizense natuurgebied. Het is een weldaad om in die stilte te lopen! Alleen de vogels zijn te horen, die hun lentelied uit volle borst zingen. De rust buiten heeft ook gevolgen voor binnenshuis. Zo kan ik me meer dan ooit concentreren op mijn tekenopdrachten! Het werk gaat dan ook vlot en het resultaat van de eerste werkfase van de vierde tekening van het jaar mag er al wezen. Zo zie je maar, de coronacrisis kent ook voordelen. ‘Ieder nadeel heb z’n voordeel’ zei Johan Cruijff eens en hiermee werd deze slogan vandaag nog eens bevestigd.”
