Het doel is duidelijk: in en om de school moet er niet meer worden gerookt. Vanaf 1 augustus is het zelfs bij wet verboden en sommige scholen zijn daar bij de start van het jaar al mee begonnen. Het Griftland College in Soest bijvoorbeeld. "Sommigen vonden mij naïef", zegt de rector.
"Breaking. Sinds 1 januari zijn wij een rookvrije school." Het wordt met tromgeroffel aangekondigd op de site van het Griftland College in Soest. En vanaf 6 januari zijn ze gaan handhaven. "In de rokershoek achter de school mag niet meer worden gerookt, op de rest van het schoolterrein uiteraard ook niet."
Belonen
Maar er zit natuurlijk een verschil tussen willen dat het roken stopt, en het daadwerkelijk verdwijnen van de peuk en het pakje. Rector Kees Versteeg dacht er even over na en koos de gewaagde weg: het belonen van goed gedrag, in plaats van het bestraffen van roken.
Versteeg maakte een lijst met rokers op school, en ging met ze in gesprek. Als ze niet meer rond de school roken in de zomer, staat ze een uitje te wachten. "Dan laat ik een bus komen, gaan we samen naar Walibi, of iets dergelijks."
Scholen rookvrij
Scholen zijn verplicht vanaf 1 augustus 2020 een rookvrij terrein te hebben. Dat is een wijziging in de tabakswet. Dit geldt voor primair en voortgezet onderwijs, mbo en hoger onderwijs. Scholen kunnen zelf boetes krijgen als er toch nog gerookt wordt op het schoolplein.
Uit onderzoek blijkt dat kinderen en jongeren die anderen zien roken, zelf ook eerder gaan roken. Een rookvrij terrein beschermt hen ook tegen de schadelijke gevolgen van meeroken. Veel scholen hebben daarom al een rookvrij terrein ingevoerd.
Bron: Trimbos Instituut
Het is niet de enige actie van Versteeg, op weg naar een rookvrije school. Ook de plek die eerder bekend stond als de 'rokershoek', is aangepast. "Leerlingen wilden dat het daar dan ook iets gezelliger wordt. Bijvoorbeeld dat ze er in ieder geval droog konden zitten. Nu hebben we er een tarp boven gemaakt. Maar ik zou het liefste zien dat er een soort van voetbalkooi komt of iets dergelijks.
'Ook in de avond'
Of het meteen allemaal goed gaat? Natuurlijk niet. Sommigen pikken het goed op, anderen lopen nu de wijk in, waardoor de school telefoontjes krijgt dat kinderen in de buurt aan het roken zijn. En uiteraard zijn er ook kinderen die nog niet willen luisteren. "Tsja, het blijven toch pubers hè."
Het Griftland College is niet de enige school die wat eerder dan verplicht is begonnen met het rookvrije schoolterrein. Ook de filialen van Zadkine bijvoorbeeld, zijn vanaf 1 januari zonder sigaretten. "Dit geldt voor iedereen: studenten, medewerkers en bezoekers. Ook tijdens activiteiten die op onze locatie buiten de lestijden en 's avonds zijn", is te lezen op de site.
Tips van het Trimbos-Instituut voor een rookvrij schoolterrein
- Ga, voordat uw school het nieuwe beleid invoert, in gesprek met buurtbewoners en eventueel winkeleigenaren. Laat hen weten waarom u het belangrijk vindt dat uw terrein rookvrij wordt.
- Kijk samen hoe u eventuele overlast kunt voorkomen en stel zo nodig enkele (extra) spelregels op voor de leerlingen.
- Maak leerlingen in elk geval duidelijk dat afval achterlaten en/of lawaai maken in een woonomgeving niet is toegestaan.
- Betrek/informeer de wijkagent vóór de invoering van het rookvrije schoolterrein.
- Zorg dat buurtbewoners uw school makkelijk kunnen bereiken, mocht dat nodig zijn. Communiceer een telefoonnummer/mailadres als u het gesprek voert met de buurt.
- Minimaliseer tussenuren of andere momenten dat leerlingen (langdurig) het terrein af gaan.
- Zorg dat er met enige regelmaat een medewerker door de buurt loopt om toezicht te houden.
Bron: Trimbos-Instituut
Versteeg ziet wel dat roken al een stuk minder voorkomt dan toen hijzelf op school zat. Van de 1500 leerlingen op zijn school, roken er slechts ongeveer 25. Maar niet alleen de kinderen moeten de sigaretten niet meer aanraken. "We verwachten het ook van ouders, we hebben met medewerkers gesproken die roken, en bijvoorbeeld ook leveranciers mogen niet meer op het terrein roken." Versteeg zelf heeft er in ieder geval geen last van: "Ik heb nooit gerookt. Oud-gymleraar hè..."
