Te weinig vrouwen weten hoe ze borstkanker kunnen herkennen. De focus bij het checken van je borsten ligt vooral op het voelen, maar het bestuderen is even of zelfs meer belangrijk.
Wie denkt aan borstonderzoek denkt al gauw aan het voelen van onregelmatigheden zoals knobbeltjes of verhardingen in de borsten. Een misvatting, vindt het Alexander Monro Ziekenhuis. Uit een enquête die het expertisecentrum onder 400 vrouwen voerde, blijkt dat ruim 70 procent niet weet dat het bekijken van je borsten belangrijker is dan voelen.
De meeste ondervraagde vrouwen controleren hun borsten één keer per maand door alleen te voelen. "Maar dat inzicht is totaal achterhaald en onbetrouwbaar", zegt directeur en oncoloog bij het ziekenhuis Marjolein de Jong. "Nog te weinig mensen weten dat kijken echt moet en voelen mag."
'Kijken zit niet in het systeem'
De Borstkankervereniging vindt beide belangrijk. "Kijken is niet belangrijker, het is allebei belangrijk", benadrukt een woordvoerder van de Borstkankervereniging. "Kijken zit alleen minder in het systeem bij mensen dan voelen."
De cijfers
- 70 van de onderzochte vrouwen weet niet dat je moet kijken.
- 20 procent van de vrouwen checkt de borsten nooit.
- 20 gaat niet direct naar de huisarts als ze een verandering aan de borsten zien.
Bron: Alexander Monro Ziekenhuis
'Kuiltjes te zien, niet te voelen'
Volgens De Jong is alleen voelen onbetrouwbaar. "Je voelt namelijk altijd wel wat, spierweefsel is van zichzelf hobbelig en bobbelig. Als je alleen daarop zou varen, dan creëer je te veel onrust en dat levert te weinig op."
Bovendien kun je sommige waarschuwingssignalen wel zien aan je borsten, maar niet voelen. "Zo sprak ik laatst een patiënt die kuiltjes zag in haar borst. Zowel zij zelf als haar huisarts voelden geen afwijkingen. Ze bleek een tumor van een paar centimeter te hebben."
'Beter te veel dan te weinig'
Pien Bakker uit Santpoort-Zuid ontdekte borstkanker bij zichzelf, omdat ze iets vreemds zag. Bij de 48-jarige vrouw was een verandering in de tepel reden genoeg om naar de dokter te gaan. "Mijn tepel zag er ineens anders uit. Ik heb me laten nakijken door een huisarts en ben direct doorgestuurd naar het ziekenhuis."
Op een dinsdag was ze bij de huisarts, de vrijdag daarop kreeg ze het bericht dat het niet goed was. Pien bleek borstkanker in het tweede stadium te hebben. "De verandering aan mijn tepel was beslist niet te voelen", zegt Pien. "Het zag er alleen anders uit. Na een week of twee, drie dacht ik: dit klopt niet."
Haar borst is geamputeerd en Pien is kankervrij. Wel moet ze de komende jaren nog hormonen slikken. "Wat ik nu tegen al mijn vriendinnen zeg: let op, beter te veel dan te weinig."
12 kenmerken
Waar moet je precies naar kijken? Dit zijn de twaalf mogelijke kenmerken van borstkanker:
- Deuk of kuiltje in de huid die niet soepel meebewegen met de rest van de huid.
- Huiduitslag en wondjes
- Roodheid
- Tepelvocht
- Putjes
- Zwelling
- Gezwollen ader
- Een tepel die plotseling is ingetrokken
- Plotselinge asymmetrie van de borsten
- Sinaasappelhuid
- Verharding van de huid als een soort plakkaat
- Een knobbeltje
Iedere dag kijken hoeft niet. "Kijk eens in de zoveel tijd", zegt De Jong. "Ga voor de spiegel staan, laat je armen ontspannen hangen en neem rustig de tijd om links en rechts te kijken."
1 op de 7 vrouwen
Eén op de zeven á acht vrouwen in Nederland krijgt in haar leven te maken met borstkanker. Per jaar sterven er ongeveer 3200 vrouwen aan de ziekte en ieder jaar worden er ruim 17.000 nieuwe gevallen ontdekt. Vijf jaar na de diagnose is gemiddeld 87 procent van de borstkankerpatiënten nog in leven.
