De politie, het Openbaar Ministerie en het ministerie van Justitie en Veiligheid hebben onzorgvuldig gehandeld bij een rechtshulpverzoek aan Thailand rond de Tilburgse coffeeshophouder Johan van Laarhoven. Dat stelt de Nationale ombudsman in een onafhankelijk rapport.
Van Laarhoven is een ex-coffeeshophouder uit Tilburg. Na het verkopen van zijn coffeeshops verhuisde hij in 2008 naar Thailand. Daar werd hij opgepakt, omdat hij zijn geld in Nederland verdiend had met het verkopen van wiet en hasj.
Van Laarhoven kreeg een straf opgelegd van 103 jaar. Later werd deze teruggebracht naar 75 jaar, waarvan hij er zeker 20 zou moeten uitzitten. De Thaise echtgenote van Van Laarhoven zit een straf van twaalf jaar uit in Thailand. Samen wendden ze zich tot de ombudsman, omdat ze zich ernstig benadeeld voelen door de Nederlandse staat.
Nalatigheid
In 2014 stuurde het Openbaar Ministerie een rechtshulpverzoek aan Thailand. Het OM verdacht Van Laarhoven van deelname aan een criminele organisatie en witwassen. "Bij het verzoek dat het Openbaar Ministerie in 2014 aan de Thaise autoriteiten stuurde, is niet goed afgewogen of de gekozen middelen in evenredige verhouding stonden tot het beoogde doel'', aldus ombudsman Reinier van Zutphen
Hij verwijt de Nederlandse politie, het OM en het ministerie van Justitie en Veiligheid nalatig te zijn geweest. "Om de Thaise autoriteiten tot actie te bewegen besloot de liaison-officier van de Nederlandse politie, na overleg met de betrokken officier van justitie, destijds een brief naar de Thaise justitie te sturen." Daarin gaven ze Thailand in overweging een eigen strafrechtelijk onderzoek te beginnen, aldus Van Zutphen.
'Erbarmelijke omstandigheden'
Het stel wordt volgens hun advocaten onder erbarmelijke omstandigheden gevangen gehouden. "Het gaat slecht met Van Laarhoven. Hij is niet meer de allerjongste en kampt met gezondheidsklachten. De omstandigheden in die Thaise cel zijn barbaars. Hij zit met 40, 50 man in een kleine ruimte waar iedereen moet vechten voor zijn plek. Ze krijgen weinig en slecht eten en drinken. Zelfs als je kerngezond bent kun je daar moeilijk overleven", zegt advocaat Sidney Smeets.
De coffeeshops die de Tilburger in Nederland oprichtte, zijn nog open en voldoen aan alle regels van de overheid, zeggen de advocaten van Van Laarhoven. "De Nederlandse staat wist dat Thailand bijzonder streng kijkt naar drugsdelicten. Ze hadden extra zorgvuldig moeten zijn toen ze dit soort informatie naar Thailand stuurden."
'Snelle uitlevering prioriteit'
Kamerlid Vera Bergkamp van D66, een partij die zich lange tijd met de kwestie heeft bemoeid, vindt dat een snelle uitlevering van Van Laarhoven en zijn vrouw nu 'prioriteit nummer één' is.
"De Nationale ombudsman heeft de onderste steen boven gekregen. De conclusies zijn helder", zegt ze.
Stevig oordeel
Het oordeel van de ombudsman is 'stevig', vindt minister Grapperhaus (Justitie), maar hij wil niet beloven dat hij Van Laarhoven uit zijn Thaise cel naar Nederland haalt. Grapperhaus neemt het oordeel 'zeker serieus' en wil daarover snel met de ombudsman in gesprek. Maar hij zwijgt verder over de zaak tot het daarvan is gekomen. "Dat vind ik wel zo netjes."
