Hoe zat het ook alweer met die witte rook?

Wie kiest een nieuwe paus?

Kardinalen die jonger zijn dan 80 jaar komen in Rome bijeen voor een vergadering achter gesloten deuren, het conclaaf. Maximaal 120 kardinalen stemmen dan op de kandidaat van hun keuze.

Bij elke stemronde krijgt een kardinaal een briefje waarop hij de naam van zijn kandidaat schrijft. De briefjes worden verzameld in een grote miskelk. Als na één ronde nog geen kandidaat met twee derde van het aantal stemmen is verkozen, volgen er iedere dag daarna steeds vier stemmingen per dag totdat er een paus gekozen is.

Ook na de stemmingen zijn de kardinalen afgesloten van de buitenwereld. Zij verblijven in speciale vertrekken bij het Vaticaan.

Wie zijn kandidaten?

De kardinalen zijn niet verplicht om iemand te kiezen uit hun midden, maar dat is sinds de verkiezing van Urbanus VI (1378-1389), niet meer voorgekomen. Dus: de opvolger van de paus wordt iemand die nu kardinaal is en niet ouder dan 80 jaar.

De Nederlandse kardinaal Wim Eijk (59) is een van de kandidaten. Mogelijk kiezen de kardinalen voor het eerst een niet-Europeaan als nieuwe paus. De Ghanese kardinaal Peter Turkson (64) is bij het Ierse wedkantoor Paddy Power favoriet.

Wat betekent witte rook?

Tijdens het conclaaf leven de kardinalen volkomen afgezonderd van de buitenwereld, zodat ze zonder afleiding hun werk kunnen doen. De enige manier waarop zij communiceren met de buitenwereld is door middel van rook. Aan het einde van de dag worden alle stembriefjes verzameld en verbrand in de Sixtijnse Kapel. Uit de schoorsteen komt dan zwarte rook.

Zodra er wel een paus gekozen is, worden de stembriefjes met nat stro of een chemische stof verbrand. Er komt dan witte rook uit de schoorsteen. Ook zullen dan de klokken van de Sint Pieter worden geluid. Het kwam in het verleden geregeld voor dat de toeschouwers buiten op het Sint Pieter plein de zwarte rook aanzagen voor witte rook. In 2005 werd daarom besloten de klokken van de St.-Pietersbasiliek te luiden in combinatie met de witte rook.

Er is een nieuwe paus gekozen, en dan?

De pas gekozen paus wordt dan gevraagd door de voorzitter van het conclaaf hoe hij wil heten; de paus kiest dus zelf zijn naam. Vervolgens wordt hij op het balkon van de Sint Pieter getoond aan de toeschouwers op het plein, met de woorden "Habemus Papam!" (Latijn voor: "We hebben een paus!").

De paus spreekt daarna de zegen Urbi et orbi uit. Paus Johannes Paulus II hield daarvoor nog een klein toespraakje, Benedictus de zestiende deed dat ook.