De hogesnelheidstrein Fyra kostte de schatkist 10,8 miljard euro. Maar een succes was het project, dat Nederland via het spoor snel met Brussel moest verbinden, zeker niet. Waar het precies misging, daarover buigt de parlementaire enquêtecommissie Fyra zich vanaf vandaag.
Voor 7 miljard euro werd de snelle spoorlijn aangelegd, 3 miljard euro meer dan begroot. Bovendien bestelde de NS negen snelle Fyra-treinen van 21 miljoen euro. Die treinen reden nog geen anderhalve maand rond in Nederland toen ze van het spoor werden gehaald wegens flinke mankementen. Het project kostte de Nederlandse schatkist in totaal 10,8 miljard en sleepte jaren voort. Een overzicht van de ontwikkelingen door de jaren heen.
1989: Nederland, België, Frankrijk en West-Duitsland spreken de ambitie uit om gezamenlijk een Europees hogesnelheidsnetwerk aan te leggen. Snelle treinen moeten steden in de vier landen met elkaar gaan verbinden.
1994: Nederland en België praten voor het eerst over een hogesnelheidstrein tussen Amsterdam en Brussel.
2001: De concessie voor de HSL-Zuid wordt openbaar aanbesteed. De NS biedt 148 miljoen euro per jaar om over dit snelle spoor te mogen rijden. Te veel geld, zo blijkt. Het ministerie van Infrastructuur schat de waarde van de HSL-concessie op zo'n 100 miljoen euro per jaar. De NS moet veel geld gaan verdienen met de nieuwe trein om dit jaarlijks terug te gaan verdienen.
2004: De NS schrijft een openbare aanbesteding uit voor de snelle trein die met 220 kilometer per uur naar het zuiden moet gaan rijden. Ze doen dit samen met de Belgische spoorwegmaatschappij NMBS. In eerste instantie willen de spoorwegmaatschappijen negen treinen met ruim 500 zitplaatsen per trein.
Het Italiaanse AnsaldoBreda wint de aanbesteding. Volgens sommigen is dat verrassend, want het bedrijf is met name gespecialiseerd in de bouw van metro’s en stoptreinen. Met een prijs van 21 miljoen euro per trein is AnsaldoBreda het goedkoopst. Op dat moment staan ze al bekend als een fabrikant die niet altijd tijdig en betrouwbaar levert. De NS en NMBS gaan toch met ze in zee. De afspraak is dat de V250 Albatros in 2007 zal gaan rijden.
2007: De deadline van het leveren van de Fyra-treinen wordt niet gehaald. Dat wordt vijf jaar later. Het komt boven op de twee jaar vertraging die er al was met de aanleg van het spoor waar de trein overheen moet gaan rijden. En dit kostte niet de afgesproken 4 miljard, maar 7 miljard euro.
2012-2013: De V250 Albatros Fyra rijdt, maar slechts anderhalve maand. Daarna verdwijnt de trein naar het rangeerterrein omdat er technische mankementen zijn. Het veiligheidssysteem in de trein werkt niet goed, er zijn problemen met de software in de boordcomputer en de trein blijkt ook niet tegen sneeuw en ijs te kunnen. Na het bekend worden van deze mankementen wordt besloten dat de gloednieuwe treinen niet meer zullen rijden. Over het dure 'snelle spoor' rijden nu 'langzame' treinen met een maximumsnelheid van 160 kilometer per uur.
